Giáo trình kỹ thuật môi trường part 7

Với Qo Qn là lưu lượng nước nguồn và nước thải. c- Các yếu tố ảnh hưởng đến khả năng tự làm sạch của dòng chảy + Nồng độ ôxy hòa tan : Trong điều kiện háo khí ( lượng O2 hòa tan trong nước lớn ), các vi sinh vật háo khí hoạt động mạnh, quá trình phân hủy chất hữu cơ diễn ra nhanh và tạo ra các sản phẩm cuối cùng ít độc hại, ví dụ : Cacbon hữu cơ + O2 → CO2 Hydro hữu cơ + O2 → H2O Nitơ hữu cơ + O2 →...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình kỹ thuật môi trường part 7Kyõ thuaät moâi tröôøng - 60 - C o Q o + C nt Q nt C3 = Q o + Q ntVôùi Qo Qn laø löu löôïng nöôùc nguoàn vaø nöôùc thaûi.c- Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán khaû naêng töï laøm saïch cuûa doøng chaûy+ Noàng ñoä oâxy hoøa tan : Trong ñieàu kieän haùo khí ( löôïng O2 hoøa tan trong nöôùc lôùn), caùc vi sinh vaät haùo khí hoaït ñoäng maïnh, quaù trình phaân huûy chaát höõu cô dieãn ranhanh vaø taïo ra caùc saûn phaåm cuoái cuøng ít ñoäc haïi, ví duï : Cacbon höõu cô + O2 → CO2 Hydro höõu cô + O2 → H2O Nitô höõu cô + O2 → NO-3 Löu huyønh höõu cô + O2 → SO42- photpho höõu cô + O2 → PO43-Ngöôïc laïi, trong ñieàu kieän yeám khí (noàng ñoä O2 trong nöôùc nhoû) thì vieäc phaân huûychaát höõu cô laïi do caùc vi khuaån yeám khí ñaûm nhieäm, saûn phaåm taïo ra coù muøi hoâi vaøñoäc haïi, ví duï : Cacbon höõu cô CH4CO2 → Nitô höõu cô NH3 → photpho höõu cô PH3 →+ Loaïi chaát höõu cô : toác ñoä töï laøm saïch cuûa nöôùc phuï thuoäc tính chaát cuûa chaát höõucô gaây oâ nhieãm. Coù nhöõng chaát höõu cô deã phaân huûy nhö Protein, ñöôøng, chaát beùo ….Ngöôïc laïi coù nhöõng chaát höõu cô khoù phaân huûy nhö ligin, xenlulo, …. Nhöõng chaát höõucô Clo hoùa coù ñoä beàn sinh hoïc cao nhö DDT, BHC … caùc chaát muøn laø nhöõng chaáthöõu cô phöùc taïp raát beàn ñoái vôùi söï phaân huûy sinh hoïc neân thöôøng toàn taïi döôùi daïngbuøn caën maøu naâu hoaëc naâu ñen.+ Löïc sinh hoïc : nhöõng sinh vaät ñoùng vai troø chuû yeáu trong vieäc phaân huûy chaát höõucô trong nöôùc.- Vi khuaån : ñoùng vai troø quan troïng nhaát, chuùng oâxy hoùa chaát höõu cô taïo naênglöôïng caàn thieát cho söï sinh tröôûng vaø phaùt trieån.- Taûo : khoâng phaân huûy chaát höõu cô. Taûo cuøng caùc thöïc vaät trong nöôùc quang hôïphaáp thuï CO2 vaø caùc thaønh phaàn dinh döôõng thöïc vaät trong nöôùc, taïo ra O2. Do ñoùtaûo coù vai troø thuùc ñaåy söï phaân huûy haùo khí.- Ñoäng vaät nguyeân sinh : tieâu thuï caùc chaát höõu cô, duøng taûo vaø vi khuaån laøm thöùcaên; nhö vaäy chuùng coù vai troø giöõ söï caân baèng sinh hoïc thích hôïp trong nöôùc.- Giaùp xaùc : söû duïng taûo vaø ñoäng vaät nguyeân sinh laøm thöùc aên, vai troø töông töï ñoängvaät nguyeân sinh.- Giun : duøng buøn caën laéng ñoïng ôû ñaùy laøm thöùc aên neân coù vai troø quan troïng trongvieäc phaân huûy chaát laéng ñoïng.+ Caùc chaát ñoäc (Kim loaïi naëng, xyanua, fenol…) : laøm giaûm khaû naêng töï laøm saïchcuûa nöôùc do chuùng tieâu dieät caùc vi sinh vaät hoaëc ngaên caûn söï phaùt trieån cuûa vi sinhvaät. Möùc ñoä taùc haïi phuï thuoäc baûn chaát vaø noàng ñoä cuûa chaát ñoäc trong nöôùc.+ Ñaëc tính vaät lyù cuûa doøng chaûy : Toác ñoä, löu löôïng, ñoä saâu, ñaëc tính ñaùy (soûi, caùt,buøn ñoïng…) cuûa doøng chaûy laø nhöõng yeáu toác aûnh höôûng ñeán toác ñoä khueách taùn oâxytöø khoâng khí vaøo nöôùc vaø do ñoù aûnh höôûng ñeán toác ñoä töï laøm saïch cuûa nöôùc. Traàn Kim Cöông Khoa Vaät lyùKyõ thuaät moâi tröôøng - 61 -+ Söï pha loaõng : coù vai troø quan troïng trong vieäc laøm giaûm noàng ñoä oâ nhieãm, taïoñieàu kieän cho söï phaân huûy haùo khí. Vieäc pha loaõng goàm nhieàu nguoàn : nöôùc ngaàm,soâng nhaùnh, nöôùc tieâu, nöôùc möa v.v….+ Thôøi tieát khí haäu : Aùnh saùng maët trôøi thuùc ñaåy quaù trình quang hôïp taïo oxy, gioùthuùc ñaåy söï khueách taùn oxy vaøo nöôùc. Caùc quaù trình naøy taïo ñieàu kieän cho söï phaânhuûy haùo khí.+ Söï laéng ñoïng : Buøn caën ôû ñaùy soâng hoà taïo ra do söï laéng ñoïng cuûa caùc chaát lô löûngvaø söï ñoâng tuï cuûa caùc chaát keo trong nöôùc thaûi taïo thaønh caùc humus khoâng tan. Söïoxy hoùa caùc chaát laéng ñoïng naøy dieãn ra trong thôøi gian daøi neân nhu caàu oxy cao daãnñeán thieáu oxy hoøa tan. Quaù trình phaân huûy yeám khí trong lôùp buøn caën keøm theo söïtaïo khí laøm buøn caën bò ñaåy noåi leân treân maët nöôùc.+ Nhieät ñoä : aûnh höôûng ñeán toác ñoä caùc phaûn öùng sinh hoùa neân aûnh höôûng ñeán toác ñoätöï laøm saïch cuûa nöôùc. 2- Quaù trình töï laøm saïch cuûa nöôùc ngaàma - Quaù trình loïc Trong quaù trình nöôùc oâ nhieãm thaám xuoáng ñaát, caùc chaát lô löûng, caùc chaátdaïng haït, caùc keát tuûa taïo ra do caùc phaûn öùng hoùa hoïc seõ bò caùc lôùp ñaát giöõ laïi (loïc).b - Cô cheá haáp thuï Laø cô cheá chuû yeáu trong quaù trình laøm giaûm oâ nhieãm nöôùc ngaàm. caùc haïtseùt, caùc oxit vaø hydroxyt kim loaïi ñoùng vai troø chaát haáp thuï. Haàu heát caùc chaát gaây oânhieãm ñeàu bò haáp thuï döôùi caùc ñieàu kieän thích hôïp, ngoaïi tröø Clorua, nitrat vaøsunfat bò haáp thuï möùc ñoä ít hôn.c - Caùc quaù trình hoùa hoïc Hieän töôïng keát tuûa hoùa hoïc trong nöôùc ngaàm xaûy ra ôû nôi coù noàng ñoä caùc ionthaønh phaàn ñuû lôùn. Cô cheá keát tuûa coù theå loaïi tröø ñöôïc caùc ion kim loaïi nhö Ca, SO 2− , HCO3 , CN − ,− 4Mg, Ba, Cd, Cu, Pb, Hg, Mo, Ra, Zn … vaø caùc anion F − . ÔÛ vuøng khoâ haïn thì keát tuûa hoùa hoïc laø cô cheá chuû yeáu laøm giaûm oâ nhieãm.d - Cô cheá ...