Giáo trình Luật đất đai: Phần 2 - ThS Trần Quang Huy

Tiếp nối phần 1, phần 2 của cuốn giáo trình Luật đất đai có nội dung trình bày về: các vấn đề chung về địa lý của người sử dụng đất, địa vị pháp lý của tổ chức trong nước sử dụng đất, địa vị pháp lý của hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng cư dân và cơ sở tôn giáo sử dụng đất,... Tham khảo tài liệu để nắm bắt kết cấu nội dung một cách cụ thể
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Luật đất đai: Phần 2 - ThS Trần Quang Huy Ch−¬ng VI §Þa vÞ ph¸p lý cña tæ chøc trong n−íc sö dông ®Êt I. T×nh h×nh hiÖn tr¹ng sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc 1. Mét sè ®¸nh gi¸ vÒ viÖc sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc Theo ®¸nh gi¸ hiÖn nay cña Bé Tµi nguyªn vµ M«i tr−êng th× viÖc qu¶n lý, sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc ®−îc Nhµ n−íc giao ®Êt, cho thuª nh×n chung kÐm hiÖu qu¶, l·ng phÝ, cßn x¶y ra nhiÒu tiªu cùc nh−: sö dông ®Êt tuú tiÖn, lÊn chiÕm, mua b¸n ®Êt ®ai, chi tiªu tiÒn sö dông ®Êt sai nguyªn t¾c, tham «, tham nhòng quü ®Êt cña Nhµ n−íc. C¶ n−íc hiÖn cã 137.609 tæ chøc ®ang sö dông 134.729 ha. Trong sè ®ã cã 104.173 tæ chøc lµ c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp (chiÕm 75,7% tæng sè c¸c tæ chøc, bao gåm c¬ quan hµnh chÝnh c¸c cÊp, c¬ quan sù nghiÖp vÒ v¨n ho¸ gi¸o dôc, y tÕ, khoa häc kü thuËt, c¸c tæ chøc §¶ng, ®oµn thÓ hiÖp héi, t«n gi¸o... ®ang sö dông 87.258 ha. Cßn l¹i lµ 33.436 doanh nghiÖp chiÕm 24,3% tæng c¸c tæ chøc vµ sö dông 47.470 ha ®Êt. Do viÖc qu¶n lý vµ sö dông ®Êt cã nhiÒu sai ph¹m cho nªn viÖc rµ so¸t c¸c quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc còng nh− thùc hiÖn ChØ thÞ 245/TTg vµ QuyÕt ®Þnh 273/TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ lµ rÊt cÇn thiÕt. Nghiªn cøu viÖc sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc xin cã mét sè nhËn xÐt chung sau: 1.1. VÒ môc ®Ých sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc. Trong tæng sè diÖn tÝch 134.729 ha ®Êt do 137.609 tæ chøc sö dông th× cã 83,25% diÖn tÝch ®ang sö dông ®óng môc ®Ých, 7,91% diÖn tÝch ®ang sö dông vµo môc ®Ých kh¸c, 6,45% diÖn tÝch bÞ bá hoang ch−a sö dông vµ 2,39% diÖn tÝch bÞ ng−êi kh¸c chiÕm dông. HiÖn nay cã kho¶ng 4.490 tæ chøc tù ý chia ®Êt cho c¸c hé c«ng nh©n viªn lµm nhµ ë d−íi d¹ng thanh lý, cÊp m−în ®Êt tr¸i phÐp víi diÖn tÝch 1.229 ha, chiÕm 18,5% tæng diÖn tÝch sö dông sai môc ®Ých. §¸ng chó ý lµ sai ph¹m nµy tËp trung vµo c¸c doanh nghiÖp. Theo quy ®Þnh, c¸c tæ chøc Nhµ n−íc giao ®Êt ph¶i sö dông theo ®óng luËn chøng kinh tÕ - kü thuËt ®−îc phª duyÖt. Nh−ng trong qu¸ tr×nh sö 107 dông nhiÒu c¸n bé chñ chèt cña c¸c doanh nghiÖp ®· lîi dông quyÒn h¹n vµ s¬ hë cña ph¸p luËt ®Ó chia ®Êt lµm nhµ tr¸i ph¸p luËt, tù c¶i t¹o nhµ x−ëng, kho tµng, nhµ lµm viÖc thµnh nhµ ë chia cho c¸c hé gia ®×nh. Sau ®ã tiÕp tùc thanh lý cho c¸c hé gia ®×nh ®ã kh«ng ®−îc bÊt cø c¬ quan Nhµ n−íc nµo cho phÐp. HiÖn nay cã 4.046 tæ chøc cho c¸c tæ chøc kh¸c thuª, m−în sö dông sai môc ®Ých, cã 1.153 tæ chøc tù ý kinh doanh dÞch vô tr¸i nguyªn t¾c. C¸c sai ph¹m nµy tËp trung vµo c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp. NhiÒu tæ chøc tù b¸n tµi s¶n kÌm theo ®Êt, chuyÓn nh−îng, mua b¸n tr¸i phÐp víi diÖn tÝch 1.066 ha. Theo quy ®Þnh cña c¸c LuËt ®Êt ®ai th× khi tæ chøc gi¶i thÓ, ph¸ s¶n chuyÓn ®i n¬i kh¸c kh«ng cßn nhu cÇu sö dông ®Êt th× Nhµ n−íc sÏ thu håi. Tuy vËy nhiÒu tæ chøc ®· tù b¸n tµi s¶n kÌm theo ®Êt cho thuª chuyÓn nh−îng quyÒn sö dông ®Êt cña m×nh, tù tho¶ thuËn gi¸ c¶ kh«ng c¨n cø vµo b¶ng gi¸ ®Êt cña UBND tØnh. Th«ng qua viÖc nµy, c¸c tæ chøc ®· thu lîi trong khi Nhµ n−íc thÊt thu nghiªm träng. §¸ng chó ý lµ c¸c tæ chøc mua l¹i phÇn lín lµ c¸c tæ chøc ngoµi quèc doanh hoÆc tæ chøc kinh tÕ tËp thÓ nªn hä th−êng sö dông ®Êt sai môc ®Ých. Nh− vËy, c¸c sai ph¹m liªn quan tíi viÖc sö dông ®Êt x¶y ra trong thêi gian qua rÊt nghiªm träng ë huyÖn ®¶o Phó Quèc tØnh Kiªn Giang, t¹i vïng lßng hå thuû ®iÖn TrÞ An thuéc huyÖn §Þnh Qu¸n, tØnh §ång Nai, côm c«ng nghiÖp t¹i An Kh¸nh tØnh Hµ T©y, viÖc giao ®Êt t¸i ®Þnh c− sai nguyªn t¾c vµ ®èi t−îng t¹i thÞ x· §å S¬n, thµnh phè H¶i Phßng ®Òu liªn quan ®Õn viÖc sö dông ®Êt cña nhiÒu tæ chøc lµ håi chu«ng b¸o ®éng vÒ t×nh h×nh sö dông ®Êt hiÖn nay. 1.2. Nguån gèc ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc. Nguån gèc ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc rÊt ®a d¹ng. Nguån chñ yÕu vÉn lµ do Nhµ n−íc giao chiÕm 85,13% víi 81% tæng c¸c tæ chøc, phÇn cßn l¹i ®−îc Nhµ n−íc cho thuª chiÕm 1,66% víi 2,48% c¸c tæ chøc, thuª ®Êt cña chñ kh¸c chiÕm 0,25% víi 1,1% c¸c tæ chøc ®Êt chuyÓn nh−îng 2,1% diÖn tÝch vµ 4,5% c¸c tæ chøc ®Êt cã nguån gèc kh¸c chiÕm 10,3% víi 15,2% c¸c tæ chøc trong n−íc(1). V× vËy, víi LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003, sau khi chuyÓn toµn bé c¸c doanh nghiÖp nhµ n−íc ®−îc giao ®Êt tõ tr−íc ngµy 1/1/1999 víi h×nh thøc kh«ng thu tiÒn sö dông ®Êt sang h×nh thøc giao ®Êt cã thu tiÒn hoÆc chuyÓn sang h×nh thøc thuª ®Êt ®· t¹o ra sù b×nh ®½ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ sö dông ®Êt. Cho nªn, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i rµ so¸t l¹i quy ho¹ch, kÕ ho¹ch sö dông ®Êt cña c¸c tæ chøc trong n−íc, yªu cÇu c¸c tæ chøc ph¶i chuyÓn sang thuª ®Êt lµm l¹i hå s¬ thùc hiÖn theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n−íc. 1.3. VÊn ®Ò thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh cña tæ chøc trong n−íc (1) B¸o c¸o thanh tra theo QuyÕt ®Þnh 273/TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ. 108 Trªn tinh thÇn cña LuËt ®Êt ®ai n¨m 2003 th× cã lo¹i tæ chøc kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt, cã lo¹i ph¶i tr¶ tiÒn thuª ®Êt. Trong tæng sè 33.436 doanh nghiÖp th× chØ cã 2.686 doanh nghiÖp ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi chÝnh víi Nhµ n−íc trong ®ã thu tiÒn ®Òn bï thiÖt h¹i vÒ ®Êt n«ng l©m nghiÖp cã 1.387 tæ chøc vµ nép tiÒn sö dông ®Êt cã 1.299 doanh nghiÖp. DiÖn tÝch ®Êt ph¶i tr¶ tiÒn cña c¸c doanh nghiÖp nãi trªn lµ 2.865 ha, chiÕm 6% tæng diÖn tÝch mµ c¸c tæ chøc ®ang sö dông. Trªn thùc tÕ hiÖn nay míi cã 1.734 doanh nghiÖp tr¶ tiÒn, tuy nhiªn 53% sè tiÒn tr¶ cho Nhµ n−íc l¹i lÊy tõ vèn ng©n s¸ch, chØ cã 47% lÊy tõ vèn doanh nghiÖp. Cho nªn cã thÓ nhËn xÐt r»ng viÖc chuyÓn c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp sang thuª ®Êt lµ rÊt cÇn thiÕt nh−ng c¸c doanh nghiÖp còng ph¶i thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô tµi chÝnh cña m×nh. 2. Sai ph¹m tõ chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vÒ viÖc giao ®Êt, cho thuª ®Êt ®èi víi c¸c tæ chøc trong n−íc. Trªn c¬ së thùc hiÖn 1500 cuéc thanh tra víi diÖn tÝch lµ 40.738 ha ®Êt cña tæ chøc ® ...