Giáo trình Lý thuyết thống kê - Phạm Đình Văn

Lý thuyết thống kê là những vấn đề lý luận cơ sở nằm trong khối kiến thức chuyên ngành thuộc chương trình đào tạo cao đẳng kế toán. Những kiến thức của thống kê học mà Lý thuyết thống kê cung cấp rất cần thiết cho sinh viên khối kinh tế, cũng như đối với những người đang làm công tác quản lý.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Lý thuyết thống kê - Phạm Đình Văn lêi nãi ®Çu Lý thuyÕt thèng kª lμ nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ së n»m trong khèi kiÕn thøc chuyªn ngμnh thuéc ch−¬ng tr×nh ®μo t¹o cao ®¼ng kÕ to¸n. Nh÷ng kiÕn thøc cña thèng kª häc mμ Lý thuyÕt thèng kª cung cÊp rÊt cÇn thiÕt cho sinh viªn khèi kinh tÕ, còng nh− ®èi víi nh÷ng ng−êi ®ang lμm c«ng t¸c qu¶n lý. Tr−íc yªu cÇu ®ã, tËp thÓ gi¸o viªn thuéc Khoa Kinh tÕ tr−êng Cao ®¼ng X©y dùng sè 3, do Gi¶ng viªn chÝnh Ph¹m §×nh V¨n - Chñ nhiÖm Khoa Kinh tÕ lμm chñ biªn, ®· biªn so¹n Gi¸o tr×nh Lý thuyÕt thèng kª, nh»m phôc vô cho c«ng t¸c gi¶ng d¹y vμ trang bÞ kiÕn thøc cho sinh viªn cao ®¼ng ngμnh kÕ to¸n. Gi¸o tr×nh nμy ®· ®−îc Héi ®ång khoa häc nhμ tr−êng xÐt duyÖt vμ th«ng qua. Ngoμi ra, chóng t«i còng ®· tiÕp thu nhiÒu ý kiÕn ®ãng gãp cña c¸c ®ång nghiÖp trong vμ ngoμi tr−êng ®Ó biªn so¹n gi¸o tr×nh nμy. LÇn ®Çu tiªn biªn so¹n gi¸o tr×nh dμnh cho hÖ cao ®¼ng thuéc chuyªn ngμnh kÕ to¸n, chóng t«i khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. Do ®ã, chóng t«i rÊt mong nhËn ®−îc ý kiÕn nhËn xÐt cña b¹n ®äc ®Ó kÞp thêi bæ sung vμ chØnh lý cho gi¸o tr×nh ®−îc hoμn thiÖn h¬n. Chóng t«i xin ch©n thμnh c¸m ¬n. Chñ biªn ph¹m ®×nh v¨n 2 CH¦¥NG I ®èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª häc I. §èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª häc 1-1. S¬ l−îc vÒ sù ra ®êi vμ ph¸t triÓn cña thèng kª häc Thèng kª häc lμ mét m«n khoa häc x· héi cã lÞch sö ph¸t triÓn l©u ®êi. Ng−êi ta ®· t×m thÊy mét sè di tÝch cæ t¹i Trung Quèc, cæ Hy L¹p, La M·, Ai CËp,... chøng tá r»ng ngay tõ thêi cæ ®¹i con ng−êi ®· biÕt lμm c«ng viÖc ®¨ng ký vμ ghi chÐp sè liÖu. Tuy nhiªn, c¸c c«ng viÖc nμy cßn ®¬n gi¶n, tiÕn hμnh trong ph¹m vi nhá hÑp, ch−a mang tÝnh thèng kª râ nÐt. §Õn thêi chiÕm h÷u n« lÖ, c¸c chñ n« th−êng t×m c¸ch ghi chÐp vμ tÝnh to¸n ®Ó n¾m ®−îc tμi s¶n cña m×nh nh−: sè n« lÖ, sè sóc vËt,... D−íi chÕ ®é phong kiÕn, c«ng t¸c thèng kª ®· cã nhiÒu b−íc ph¸t triÓn. HÇu hÕt c¸c quèc gia Ch©u ¸, Ch©u ¢u ®Òu ®· tæ chøc c¸c cuéc ®¨ng ký, kª khai ë ph¹m vi réng, néi dung phong phó vμ cã tÝnh chÊt thèng kª râ rÖt nh−: ®¨ng ký nh©n khÈu, kª khai ruéng ®Êt,... Tuy ®· cã tÝnh chÊt thèng kª, nh−ng c¸c ho¹t ®éng nμy ch−a ®óc kÕt thμnh lý luËn vμ chØ dõng l¹i ë thèng kª m« t¶. M·i ®Õn cuèi thÕ kû thø XVII, lùc l−îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn m¹nh mÏ vμ ph−¬ng thøc s¶n xuÊt t− b¶n chñ nghÜa ra ®êi. TÝnh chÊt x· héi cña s¶n xuÊt ngμy cμng cao, thÞ tr−êng ®−îc më réng vμ c¹nh tranh ngμy cμng gay g¾t ®ßi hái nh÷ng ng−êi qu¶n lý kinh doanh, qu¶n lý nhμ n−íc, nh÷ng nhμ khoa häc ph¶i ®i s©u nghiªn cøu lý luËn vμ ph−¬ng ph¸p thùc tiÔn ®Ó thu thËp, tÝnh to¸n, ph©n tÝch sè liÖu. Thèng kª häc thùc sù ra ®êi vμ chuyÓn sang giai ®o¹n thèng kª ph©n tÝch. C¸c tμi liÖu, s¸ch b¸o vÒ thèng kª ra ®êi vμ ë mét sè tr−êng häc b¾t ®Çu gi¶ng d¹y lý luËn thèng kª. Trong thêi kú nμy, mét sè t¸c phÈm cã tÝnh chÊt ph©n tÝch thèng kª ®Çu tiªn ra ®êi nh− cuèn “Sè häc chÝnh trÞ” (1676) cña nhμ kinh tÕ häc nguêi Anh William Petty (1623 - 1687), «ng ®· cã ý nghÜ vÒ viÖc sö dông thèng kª ®Ó nghiªn cøu c¸c hiÖn t−îng kinh tÕ - x· héi. N¨m 1660, nhμ kinh tÕ häc ng−êi §øc H. Conhring (1606 - 1681) ®· gi¶ng d¹y t¹i tr−êng §¹i häc Heimsted ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu hiÖn t−îng x· héi dùa vμo sè liÖu ®iÒu tra cô thÓ. §Õn n¨m 1759, mét Gi¸o s− ng−êi §øc G. Achenwall (1719 - 1772) lÇn ®Çu tiªn dïng tõ “Statistik” ®Ó chØ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu trªn. Sau nμy ng−êi ta dÞch lμ “Thèng kª”. Nh÷ng thμnh tùu khoa häc tù nhiªn trong thêi kú nμy, ®Æc biÖt lμ sù ra ®êi cña lý thuyÕt x¸c suÊt thèng kª to¸n ®· cã ¶nh h−ëng rÊt quan träng ®Õn sù ph¸t triÓn cña thèng kª häc. 3 Nh÷ng ng−êi s¸ng lËp ra chñ nghÜa M¸c - Lªnin còng nhiÒu lÇn nhÊn m¹nh ®Õn ý nghÜa khoa häc vμ thùc tiÔn cña thèng kª. Trong c¸c t¸c phÈm cña K. Marcx, F. Engghen, V.I. Lªnin kiÕn thøc thèng kª ®−îc sö dông ®Ó ph©n tÝch nh÷ng vÊn ®Ò phøc t¹p vμ phong phó. Nghiªn cøu s¬ l−îc qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña thèng kª häc, cã thÓ thÊy thèng kª häc ra ®êi vμ ph¸t triÓn do nhu cÇu cña ho¹t ®éng thùc tiÔn x· héi. 1-2. §èi t−îng nghiªn cøu cña thèng kª häc Thèng kª häc lμ mét m«n khoa häc x· héi, nã ra ®êi vμ ph¸t triÓn g¾n liÒn víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. C¸c hiÖn t−îng mμ thèng kª häc nghiªn cøu lμ c¸c hiÖn t−îng vμ qu¸ tr×nh x· héi, chñ yÕu lμ c¸c hiÖn t−îng vμ qu¸ tr×nh kinh tÕ - x· héi, bao gåm: - C¸c hiÖn t−îng vÒ qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng cña c¶i vËt chÊt x· héi. - C¸c hiÖn t−îng vÒ d©n sè vμ nguån lao ®éng. - C¸c hiÖn t−îng vÒ ®êi sèng vËt chÊt,v¨n hãa, vμ tinh thÇn cña d©n c−. - C¸c hiÖn t−îng vÒ sinh ho¹t chÝnh trÞ, x· héi. Thèng kª häc nghiªn cøu c¸c hiÖn t−îng x· h ...