Thông tin tài liệu:
Cách mạng tháng Tám thành công chưa được bao lâu thì thực dân Pháp lại xâm lược nước ta lần thứ hai. Cuối năm 1946, khi Pháp nổ súng đánh chiếm Nam Bộ. Chính phủ đã ra lời kêu gọi "Toàn dân kháng chiến, toàn diện kháng chiến, vừa kháng chiến và kiến quốc".
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình nghiệp vụ thuế
LÞch sö ph¸t triÓn hÖ thèng thuÕ ViÖt Nam
tõ 1945 ®Õn 2004
C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 ®· giµnh l¹i ®éc lËp cho ®Êt n−íc, thµnh
lËp chÝnh thÓ d©n chñ céng hoµ, Nhµ n−íc do d©n vµ v× d©n ®Çu tiªn ë §«ng
Nam ¸. Trong thêi gian gÇn 60 n¨m qua, ®Êt nuíc tr¶i qua nhiÒu giai ®o¹n lÞch
sö, mçi giai ®o¹n cã nh÷ng môc tiªu vµ nhiÖm vô chÝnh trÞ, kinh tÕ, x· héi riªng.
Do ®ã, viÖc x©y dùng vµ sö dông hÖ thèng thuÕ còng lu«n thay ®æi phï hîp víi
mçi giai ®o¹n lÞch sö cña ®Êt n−íc. Kh¸i qu¸t sù ph¸t triÓn hÖ thèng thuÕ ViÖt
Nam ®−îc thÓ hiÖn trong c¸c giai ®o¹n lÞch sö sau ®©y:
1. HÖ thèng thuÕ giai ®o¹n tõ 1945 ®Õn 1954
1.1. Bèi c¶nh kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 1945 ®Õn 1954
C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng ch−a ®−îc bao l©u th× thùc d©n Ph¸p l¹i
trë l¹i x©m l−îc n−íc ta lÇn thø hai. Cuèi n¨m 1946, khi Ph¸p næ sóng ®¸nh
chiÕm Nam Bé, ChÝnh phñ ®· ra lêi kªu gäi Toµn d©n kh¸ng chiÕn, toµn diÖn
kh¸ng chiÕn, võa kh¸ng chiÕn vµ kiÕn quèc. Sau 9 n¨m tr−êng kú kh¸ng chiÕn,
th¸ng 5 n¨m 1954, chóng ta ®· giµnh th¾ng lîi §iÖn Biªn Phñ chÊn ®éng ®Þa cÇu,
buéc ®Þch ph¶i ký HiÖp ®Þnh Gi¬-ne-v¬. Theo ®ã, ®Êt n−íc ta t¹m thêi chia thµnh
hai miÒn: miÒn B¾c ®−îc hoµn toµn gi¶i phãng tõ s«ng BÕn H¶i trë ra; miÒn Nam
t¹m thêi do Ph¸p chiÕm ®ãng, sau hai n¨m Ph¸p sÏ rót hÕt qu©n vµ ®Êt n−íc sÏ
thèng nhÊt theo ®iÒu −íc cña HiÖp ®Þnh.
Trong lóc t×nh h×nh qu©n sù nh− n−íc s«i löa báng th× t×nh h×nh kinh tÕ l¹i
v« cïng khã kh¨n. HËu qu¶ cña 80 n¨m ®« hé cña Ph¸p ®· v¬ vÐt bãc lét nh©n
d©n ta tíi kiÖt quÖ b»ng chÝnh s¸ch thuÕ kho¸ nÆng nÒ hµ kh¾c. Thñ ®o¹n v¬ vÐt
tr¾ng trîn cña ph¸t xÝt NhËt cµng lµm cho nh©n d©n ta nghÌo ®ãi tËn cïng. Khi
nh©n d©n ta giµnh ®−îc chÝnh quyÒn l¹i gÆp ph¶i thiªn tai lín h¹n h¸n, ngËp lôt
vì ®ª, lµm cho 6 tØnh miÒn B¾c mÊt mïa lµ nguyªn nh©n g©y ra n¹n ®ãi n¨m
1945 lµm cho trªn mét triÖu ng−êi bÞ thiÖt m¹ng.
T×nh h×nh tµi chÝnh - tiÒn tÖ hÕt søc nan gi¶i, ChÝnh phñ ta tiÕp qu¶n mét
ng©n s¸ch trèng rçng chØ cã trªn mét triÖu ®ång trong khi kho¶n nî cña ChÝnh
phñ cò ®Ó l¹i rÊt lín. Cïng mét lóc trªn thÞ tr−êng l−u hµnh 3 lo¹i tiÒn: tiÒn §«ng
D−¬ng do Ng©n hµng Ph¸p ph¸t hµnh dïng chung cho c¶ 3 Nhµ n−íc ViÖt, Miªn,
Lµo; tiÒn quan kim vµ tiÒn quèc tÖ do T−ëng Giíi Th¹ch ®em sang chi dïng cho
®éi qu©n cña chóng.
§Ó ®èi phã víi t×nh h×nh trªn, §¶ng vµ Nhµ n−íc ®−a ra c¸c chñ tr−¬ng: diÖt
giÆc ®ãi; diÖt giÆc dèt; diÖt giÆc ngo¹i x©m; vµ tõng b−íc ph¸t hµnh ®ång tiÒn
Tµi chÝnh ViÖt Nam thay cho ®ång §«ng D−¬ng. Thùc hiÖn c¸c chñ tr−¬ng nµy
®· t¸c ®éng tÝch cùc lµm cho nÒn kinh tÕ håi phôc vµ ph¸t triÓn ®¸p øng yªu cÇu
cña tiÒn tuyÕn.
1.2. Quan ®iÓm sö dông thuÕ cña Nhµ n−íc giai ®o¹n 1945 ®Õn 1954
ThuÕ lµ nguån thu chñ yÕu ®¶m b¶o nhu cÇu cña Nhµ n−íc trong thêi gian
nµy nªn Nhµ n−íc ta chñ tr−¬ng:
2
http://www.ebook.edu.vn
- Giai ®o¹n ®æi míi giµnh chÝnh quyÒn Nhµ n−íc tiÕn hµnh b·i bá c¸c lo¹i
thuÕ bÊt c«ng v« lý cña Ph¸p ®Ó gi¶m g¸nh nÆng thuÕ kho¸ cho d©n, söa ®æi vµ
gi¶m nhÑ mét sè thuÕ hîp lý ®Ó duy tr× nguån thu, ®¶m b¶o sè thu cho Nhµ n−íc.
§ång thêi, thùc hiÖn vËn ®éng quyªn gãp ñng hé Nhµ n−íc ®Ó bï sè thu.
- Tõng b−íc ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch thuÕ riªng cña n−íc ta. C¸c chÝnh s¸ch
thuÕ ban hµnh ph¶i ®¶m b¶o c«ng b»ng dùa trªn thu nhËp cña c¸c tÇng líp d©n
c−. ThuÕ ph¶i t¸c ®éng tÝch cùc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn s¶n xuÊt, kinh doanh,
nhÊt lµ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp. ThuÕ lµ c«ng cô ®Êu tranh
kinh tÕ víi ®Þch, gi÷a vïng tù do vµ vïng ®Þch t¹m chiÕm. ThuÕ lµ c«ng cô chñ
yÕu huy ®éng nguån thu cho Nhµ n−íc ®¸p øng nhu cÇu cho cuéc kh¸ng chiÕn.
ViÖc sö dông thuÕ n»m trong tæng thÓ cña chñ tr−¬ng chung vÒ tµi chÝnh lµ
t¨ng thu, gi¶m chi, thèng nhÊt qu¶n lý thu chi.
1.3. C¸c s¾c thuÕ giai ®o¹n 1945 - 1954
Thêi kú ®æi míi giµnh ®−îc chÝnh quyÒn Nhµ n−íc b·i bá c¸c lo¹i thuÕ v«
lý cña Ph¸p chØ gi÷ l¹i 2 lo¹i thuÕ ®ã lµ:
- ThuÕ ®iÒn thæ: thu vµo ®Êt ruéng vµ ®Êt v−ên nh−ng gi¶m bít møc thu.
- ThuÕ m«n bµi: thu vµo ng−êi kinh doanh c«ng th−¬ng nghiÖp.
Nhµ n−íc t¹m thêi ban hµnh mét sè thuÕ míi ®Ó huy ®éng nguån thu gåm:
- ThuÕ du hý: ®¸nh vµo doanh thu cña c¸c lo¹i ho¹t ®éng kinh doanh v¨n
ho¸ v¨n nghÖ vui ch¬i theo thuÕ suÊt tû lÖ % trªn doanh thu.
- ThuÕ ®Æc biÖt: ®¸nh vµo xe h¬i, xe vËn t¶i.
- ThuÕ s¸t sinh: x¸c ®Þnh theo møc tuyÖt ®èi trªn ®Çu con vËt bÞ giÕt thÞt, ®¹i
gia sóc vµ tiÓu gia sóc (tr©u, bß, ngùa, lîn, dª, cõu...).
- ThuÕ ®¶m phô quèc phßng: thu møc cè ®Þnh theo ®Çu ng−êi nam giíi tõ 18
tuæi ®Õn 65 tuæi.
- ThuÕ ®¸nh vµo thuèc l¸, thuèc lµo víi thuÕ suÊt tÝnh theo tû lÖ % trªn
doanh thu.
Nh÷ng lo¹i thuÕ trªn ®−îc giao cho c¸c ®Þa ph−¬ng tæ chøc thu, nh−ng kÕt
qu¶ thu kh«ng lín mét phÇn v× kinh tÕ ch−a ph¸t triÓn nªn nguån thu nhá, phÇn
kh¸c do c¸c ®Þa ph−¬ng ch−a ...