Giáo trình Pháp luật đại cương (Tái bản năm 2019): Phần 1 - TS. Trần Thành Thọ

Giáo trình "Pháp luật đại cương" nhằm cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về nhà nước và pháp luật: những quy luật chung nhất, những phạm trù, khái niệm cơ bản nhất, những mối liên hệ phổ biến nhất của nhà nước và pháp luật. Giáo trình được kết cấu thành 9 chương và chia làm 2 phần, phần 1 trình bày những nội dung về: những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước - Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; một số vấn đề lý luận cơ bản về pháp luật; quy phạm pháp luật và Thực hiện pháp luật; quan hệ pháp luật; vi phạm pháp luật và Trách nhiệm pháp lý;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Pháp luật đại cương (Tái bản năm 2019): Phần 1 - TS. Trần Thành Thọ TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI (Chủ biên: TS. Trần Thành Thọ) GIÁO TRÌNH PHÁP LUẬT ĐẠI CƯƠNG NHÀ XUẤT BẢN HÀ NỘI - 2019 1 Chủ biên TS. Trần Thành Thọ Tập thể tác giả TS. Trần Thành Thọ Chương 4, Chương 9 ThS. Đỗ Hồng Quyên Chương 2, Chương 8 ThS. Phạm Minh Quốc Chương 7, Chương 9 TS. Đinh Thị Thanh Thủy Chương 1, Chương 2 ThS. Nguyễn Thị Vinh Hương Chương 5, Chương 6 ThS. Nguyễn Thị Kim Thanh Chương 1, Chương 3 ThS. Trần Thị Nguyệt Chương 5, Chương 6 ThS. Đỗ Thị Hoa Chương 3, Chương 6 ThS. Nguyễn Thanh Hương Chương 8 ThS. Đinh Thị Ngọc Hà Chương 2, Chương 9 Thư ký nhóm biên soạn ThS. Phạm Minh Quốc 2 LỜI NÓI ĐẦU Nhà nước và pháp luật là những hiện tượng xã hội phức tạp và có mối quan hệ gắn bó với nhau. Mỗi phương diện và cách thức thể hiện các yếu tố hợp thành của hai hiện tượng này được những môn khoa học pháp lý khác nhau nghiên cứu, lý giải. Trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay, những nhận thức cơ bản về nhà nước và pháp luật đóng vai trò rất quan trọng đối với việc nâng cao ý thức pháp luật, tạo lập thói quen ứng xử phù hợp với chuẩn mực xã hội. Vì vậy, việc đổi mới và cập nhật chương trình môn học, giáo trình, tài liệu giảng dạy về nhà nước và pháp luật luôn được quan tâm bởi các cấp, các ngành. Tại Trường Đại học Thương Mại, Pháp luật đại cương là học phần bắt buộc phù hợp với chương trình khung về đào tạo đại học của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Với hàm lượng 2 tín chỉ, học phần Pháp luật đại cương cung cấp những kiến thức cơ bản nhất về nhà nước và pháp luật: những quy luật chung nhất, những phạm trù, khái niệm cơ bản nhất, những mối liên hệ phổ biến nhất của nhà nước và pháp luật. Qua đó, học phần này sẽ giúp người học lý giải về bản chất đích thực, tính chất, đặc trưng, hình thái biểu hiện, vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của nhà nước cũng như của các thiết chế nhà nước; những đặc trưng chủ yếu, chức năng cơ bản của pháp luật, các hình thức tồn tại của pháp luật, các chế định pháp luật, ngành luật và hệ thống pháp luật; mối quan hệ của pháp luật với đạo đức, văn hóa và các phạm trù xã hội khác. Đồng thời học phần Pháp luật đại cương cũng trang bị cho người học những kiến thức cơ bản về hành vi pháp luật và về trách nhiệm pháp lý dưới góc độ là hậu quả của hành vi của con người. Qua đó, giúp người học nâng cao nhận thức về những việc làm đúng đắn, hợp pháp, tránh được những hành vi sai trái và thậm chí là vi phạm pháp luật, từ đó hình thành, củng cố ý thức và lối sống tôn trọng, thực hiện nghiêm chỉnh pháp luật, góp phần hạn chế các tiêu cực xã hội, đẩy lùi các tệ nạn xã hội. Đáp ứng những yêu cầu đổi mới của chương trình đào tạo trong nhà trường, trên cơ sở kế thừa phát triển các giáo trình Pháp luật đại cương trước đây, quán triệt những quan điểm của Đảng và Nhà nước về xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, cập nhật những văn bản quy phạm pháp luật hiện hành, Bộ môn Luật Căn bản tiến hành biên soạn “Giáo trình Pháp luật đại cương” với mục đích sử dụng làm tài liệu giảng 3 dạy và học tập cho các giảng viên, sinh viên đang nghiên cứu học phần Pháp luật đại cương. Về mặt nhận thức lý luận cũng như thực tiễn, với hàm lượng thông tin có tính khái quát cao, chắt lọc từ những kiến thức pháp luật chuyên ngành, Giáo trình Pháp luật đại cương sẽ là tài liệu bổ ích đối với sinh viên trong nhà trường cũng như trong các trường đào tạo không chuyên luật khác trong việc nghiên cứu những kiến thức lý luận cơ bản về nhà nước, pháp luật nói chung và các nội dung pháp lý cơ bản của một số ngành luật cụ thể trong hệ thống pháp luật Việt Nam nói riêng. Nội dung của giáo trình gồm 9 chương với 2 hợp phần. Hợp phần đầu gồm năm chương 1,2,3,4,5 đề cập tới những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước và pháp luật. Bốn chương sau trong hợp phần hai đề cập tới một số nội dung cơ bản của một số ngành luật cụ thể, gồm Luật Dân sự, Luật Hành chính, Luật Hình sự, Luật Phòng chống tham nhũng. Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về nhà nước - Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Chương 2: Một số vấn đề lý luận cơ bản về pháp luật Chương 3: Quy phạm pháp luật và Thực hiện pháp luật Chương 4: Quan hệ pháp luật Chương 5: Vi phạm pháp luật và Trách nhiệm pháp lý Chương 6: Một số nội dung cơ bản của luật dân sự Chương 7: Một số nội dung cơ bản của luật hình sự Chương 8: Một số nội dung cơ bản của luật hành chính Chương 9: Một số nội dung cơ bản của pháp Luật Phòng, Chống tham nhũng Giáo trình do TS Trần Thành Thọ làm chủ biên, được hoàn thành với sự làm việc nghiêm túc của tập thể tác giả, gồm: TS Trần Thành Thọ, ThS Phạm Minh Quốc, TS Đinh Thị Thanh Thủy, ThS Đỗ Hồng Quyên, ThS Nguyễn Thị Kim Thanh, ThS Nguyễn Thị Vinh Hương, ThS Đỗ Thị Hoa, ThS Trần Thị Nguyệt, ThS Nguyễn Thanh Hương, ThS Đinh Thị Ngọc Hà. Tuy đã rất cố gắng, nhưng chắc chắn giáo trình không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý của người học và các nhà nghiên cứu để giáo trình có thể hoàn thiện hơn trong lần xuất bản sau. Mọi sự góp ý xin gửi về Bộ môn Luật Căn bản, Khoa Kinh tế - Luật, Trường Đại học Thương Mại. Tập thể tác giả 4 CHƯƠNG 1 MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ NHÀ NƯỚC NHÀ NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Chương 1 đề cập đến nhữ ...