Giáo trình Rối loạn cân bằng Acid Base

Đại cương:- Tình trạng bệnh lý thường gặp trên lâm sàng- Có thể đe dọa sinh mạng do làm thay đổi nội môi.- Phân tích acid-base bạn cần có công cụ gì?- Bù trừ hoàn toàn các rối loạn chuyển hóa-
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Rối loạn cân bằng Acid Base ROÁI LOAÏN CAÂN BAÈNG ACID - BASEH+ HCO3 TS. BS Ñoã Quoác Huy Khoa Hoài Söùc Tích Cöïc Beänh vieän Nhaân Daân 115 pH ÑAÏI CÖÔNGTình traïng beänh lyù thöôøng gaëp treân laâm saøng.Coù theå ñe doïa sinh maïng do laøm thay ñoåi noäi moâi. pHBình thöôøng pH noäi moâi luoân oån ñònh Khí maùu ñoäng maïch - Arterial Blood Gases (ABG): pH = 7,4 ± 0,05 PaCO2 = 40 ± 5 mmHg HCO3 = 24 ± 4 mmol/l Henderson - Hasselbalch: - pH = 6,1 + log ([HCO3 ] / 0,03 PCO2) - [H+] = 24 x (PCO2 / [HCO3 ])⇒RLCB Acid - Bases gaén lieàn vôùi söï thay ñoåi PCO2 / - HCO3 Cô theå luoân ñöùng tröôùc moái ñe doïa nhieãm toan sinh hoïc CH glucose aùi khí → CO2 + H2O →H2CO3 → [H+] + HCO3- CH glucose yeám khí → a. lactic CH lipid → a. ketonic H+ CH protid, lipid → H2SO4, H3PO4 pH⇒ Chuyeån hoùa cuûa moïi teá baøo cô theå ñeàu saûn sinh ra [H+] Noäi moâi luoân oån ñònh vì nhôø coù...Heä thoáng ñeäm: Ngoaïi baøo (ECF): HCO3- Noäi baøo (ICF): protein, phosphat.Phoåi:Thaûi CO2 : ≈ 13 000 mmol/24h (H2CO3 → CO2 + H2O)Thaän: Thaûi H+ ≈ 50 - 60 mmol/24h (H2SO4,H3PO4 ,NH4, lactic, ketonic) Taùi haáp thu HCO3- → khoâi phuïc heä ñeäm Tieáp caän BN coù roái loaïn toan kieàm1. Nhieãm gì ? haáp ?2. Chuyeån hoùa hay hoâ3. Buø tröø ra sao ? ?4. Ng u yeân nhaân vaø cô cheá gì g?5. Coù c aàn thieát can thieäp khoân aøo ? 6. Can thieäp nhö theá n Phaân tích Acid-Base, Baïn caàn coù coâng cuï gì ?Khí maùu (pH, CO2)Ñieän giaûi ñoà (Na, Cl, HCO3)Maùy tính boû tuùi30 giaây 1. Nhieãm toan hay kieàm ?Haõy nhìn vaøo pH: Neáu pH7,45 → Nhieãm kieàm maát buø Neáu pH≈7,35 - 7,45 → Coøn ñöôïc heä ñeäm, phoåi, thaän buø RLCB acid - base coù maáy loaïi ? pH7,45 Nhieãm toan Nhieãm kieàmPCO2↑ HCO3-↓ HCO3-↑ PCO2 ↓Hoâ haáp Chuyeån hoùa Chuyeån hoùa Hoâ haáp2. RL do chuyeån hoùa hay hoâ haáp ?Haõy nhìn vaøo töông quan giöõa pH vaø PCO2: RL chuyeån hoùa nguyeân phaùt: Khi pH ↓↑ nhöng PCO2 ⊥ hoaëc Khi pH & PCO2 thay ñoåi cuøng höôùng. - HCO3 PCO2 RL hoâ haáp nguyeân phaùt: pH and PCO2 thay ñoåi ngöôïc höôùng pH 3. Buø tröø ra sao ?Tieáp tuïc nhìn vaøo töông quanthay ñoåi PCO2 & pH ñeå ñaùnhgiaù ñaùp öùng buø tröø cuûa côtheå.Coù theå döïa vaøo baûng tínhhoaëc bieåu ñoà saün coù (…).Döï baùo ñaùp öùng buø tröø ROÁI LOAÏN DÖÏ BAÙO BUØ TRÖØ • PaCO2=1,5(HCO3-) + 8Toan CH • PaCO2 ↓1,25 mmHg ⇔ HCO3- ↓ 1 mmol/l • PaCO2= (HCO3-) + 15Kieàm CH • PaCO2 ↑ 0,75 mmHg ⇔ HCO3- ↑ 1 mmol/l • PaCO2 ↑ 6 mmHg ⇔ HCO3- ↑ 10 mmol/lKieàm HH Caáp • HCO3- ↓ 2 mmol/l ⇔ PaCO2↓10 mmHg Maïn • HCO3- ↓ 4 mmol/l ⇔PaCO2↓10 mmHgToan HH Caáp • HCO3- ↑ 1 mmol/l ⇔ PaCO2↑10 mmHg Maïn • HCO3- ↑ 4 mmol/l ⇔ PaCO2↑10 mmHg Buø tröø moät phaàn moät an øm g la oïc! Toan hoâ haáp ñöôïc buøT oâi ñ aëng nh v ieäc n moät phaàn Giaûm pH, Taêng PCO2, Taêng HCO3 Kieàm hoâ haáp ñöôïc buø moät phaàn Taêng pH, Giaûm PCO2, Giaûm HCO3 Buø tröø moät phaàn õng vaäy! cu ToâiToan chuyeån hoaù ñöôïc buømoät phaàn Giaûm pH, Giaûm PCO2, Giaûm HCO3Kieàm chuyeån hoùa ñöôïc buømoät phaàn Taêng pH, Taêng PCO2, Taêng HCO3 Buø tröø hoaøn toaøn caùc roái loaïn hoâ haápToan hoâ haáp coøn buø pH bình thöôøng, Taêng PCO2, Taêng HCO3Kieàm Hoâ Haáp coøn buø pH bình thöôøng, Giaûm PCO2, Giaûm HCO3 Buø tröø hoaøn toaøn caùc roái loaïn chuyeån hoùaToan Chuyeån Hoùa coøn buø pH bình thöôøng, Giaûm PCO2, Giaûm HCO3.Kieàm Chuyeån Hoùa coønbuø pH bình thöôøng, Taêng PCO2,Lôøi vaøng ngoïc“As a general rule, the secondaryor compensa ...