GIÁO TRÌNH SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT PHẦN 9

CHƯƠNG 9: THUỐC XÔNG HƠIĐể đáp ứng được nhu cầu ngày càng tăng do bùng nổ dân số, cùng với xu hướng đô thị hóa công nghiệp hóa ngày càng mạnh, con người chỉ còn một cách duy nhất: thâm canh để tăng sản lượng cây trồng. Khi thâm canh cây trồng, một hậu quả tất yếu không thể tránh được là gây mất cân bằng sinh thái, kéo theo sự phá hoại của dịch hại ngày càng tăng.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH SỬ DỤNG THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT PHẦN 9 CHƯƠNG IX THU C XÔNG HƠI1. NH NG HI U BI T CHUNG Thu c xông hơi (fumigant) (theo AAPCO) là các ch t hay h n h p các ch t s n sinh rakhí, hơi, ga, khói, sương có tác d ng tiêu di t m i giai ño n phát tri n c a các loài d ch h i ( côntrùng, vi khu n, n m, chu t... ). Thu c xông hơi có th là ch t l ng hay ch t r n bay hơi, ho cngay c các ch t d ng khí. Chúng ñư c dùng ñ ti t trùng trong nhà, x lý ñ t, nông s n hànghoá, các v t li u khác và cây tr ng. Hi u qu và k thu t s d ng thu c xông hơi ph thu c vào nh ng ñ c tính sau ñây : -ð bay hơi: là lư ng hơi thu c t i ña có th ñ t ñư c trong m i ñơn v th tích không khítrong nh ng ñi u ki n ôn, m ñ nh t ñ nh. ðư c bi u th b ng mg/lít không khí ho c gam/m3không khí. ð bay hơi và n ng ñ thu c xông hơi t n t i trong không khí c a ph thu c vàoñi m sôi và tr ng lư ng phân t : phân t lư ng càng l n, ñi m sôi càng cao; ñi m sôi càng caoñ i bay hơi càng th p. Căn c vào ñi m sôi, có th chia thu c xông hơi làm hai lo i: +Lo i có ñi m sôi th p (như Methyl Bromua): ñư c nén vào bình kim lo i dư iáp l c cao (chuy n thành th l ng). +Lo i có ñi m sôi cao ( như Phosphua nhôm AlP): thư ng th r n ho c thl ng, khi ti p xúc v i ñ m s hình thành khí ñ c. -T c ñ bay hơi: là kh i lư ng hơi bay lên t 1cm2 b m t thu c xông hơi trong 1 giây.T c ñ bay hơi t l thu n v i nhi t ñ xông hơi và t l ngh ch v i nhi t ñ sôi và áp su t. -S khu ch tán c a thu c xông hơi vào không khí: là kh năng lan truy n c a hơi thu cvào kho ng không gian ñư c xông hơi. Khí ñ c ñư c khu ch tán trong không khí t ch m t ñphân t cao ñ n ch m t ñ phân t th p. S khu ch tán c a hơi thu c nhanh hay ch m có liênquan ñ n nhi t ñ . T c ñ khu ch tán c a khí ñ c trong không khí nhanh hơn khi nhi t ñ khôngkhí cao và ch m hơn khi nhi t ñ th p. -T tr ng hơi thu c: T tr ng hơi c a thu c xông hơi liên quan r t nhi u ñ n k thu txông hơi. N u t tr ng hơi nh hơn 1, thu c thư ng ñ t dư i ñ ng hàng; ho c l n hơn 1, thu cñư c ñ t trên ñ ng hàng; hay t tr ng x p x 1, v trí ñ t thu c s gi a ñ ng hàng. Theo ñ nh lu t Graham, t c ñ khu ch tán c a ch t khí trong không gian t l ngh ch v ibình phương t tr ng c a chúng. Thu c xông hơi có t tr ng l n khu ch tán ch m hơn so v ilo i thu c có phân t lư ng nh . Sư h p ph (adsorption) là quá trình thu hút các ph n t khí ñ c lên b m t v t ph m vàS h p th (absorption) là quá trình thâm nh p khí ñ c sâu vào th kh i v t ph m. Sư h p ph vàh p th c a thu c vào hàng hoá kh trùng tuỳ thu c vào ñ c tính c a lo i thu c, lo i hàng hoá,cách bao gói, cách x p hàng hoá, hàm m, nhi t và m ñ không khí. N u s h p ph /th quál n, n ng ñ c a thu c s gi m, lư ng thu c dùng s tăng và tăng chi phí. Thêm vào ñó, th i gianx thu c ( ñ cho thu c bay h t kh i lô hàng ) s lâu. -Tính d b t l a, b c cháy: M t s lo i thu c xông hơi d b t l a, d gây cháy và gây n .Ví d : khí PH3 d t b c cháy n ng ñ 26,15-27,06g/m3 không khí. -Tính ăn mòn kim lo i: hơi c a m t s thu c xông hơi có kh năng ăn mòn kim lo i, ho ch p kim c a chúng (ALP, Mg3P2 ăn mòn ñ ng, h p kim ñ ng, vàng, b c). Vì v y, khi xông hơi ,c n b t kín ho c d n nh ng ñ kim lo i này kh i phòng xông hơi. -N ng ñ thu c xông hơi là lư ng thu c phân tán trong không khí th i ñi m nh t ñ nhvà ph thu c vào li u lư ng s d ng. -Li u lư ng dùng: Li u lư ng thu c xông hơi ñư c bi u th b ng ñơn v tr ng lư ng (kg,g, mg) ho c th tích (l, ml) thu c xông hơi trên ñơn v th tích (m3) kho hàng, phương ti n v nchuy n ho c tr ng lư ng hàng hoá (t n). Li u lư ng s d ng ph thu c vào lo i thu c, loài d ch h i c n di t, lo i v t ph m, th igian kh trùng và nhi t ñ không khí. Trong ñi u ki n nhi t ñ và m ñ không khí không ñ i,thì tích c a n ng ñ thu c xông hơi ( C) v i th i gian xông hơi (T) là m t h ng s . k=CxT Nói cách khác, trong m c ñ nh t ñ nh, n u s d ng n ng ñ thu c th p, th i gian xônghơi ph i kéo dài. Ngư c l i, mu n gi i phóng hàng hoá nhanh ( rút ng n th i gian xông hàng) thìph i tăng n ng ñ thu c. Riêng v i PH3 n u tăng n ng ñ thu c quá m c cũng không làm tăng hi u qu kh trùng,trái l i còn có th làm cho sâu m t chuy n sang tr ng thái u mê t v . Vì v y, v i PH3 kéo dàith i gian xông hơi quan tr ng hơn là tăng n ng ñ ñ rút ng n th i gian kh trùng. Các thu c xông hơi thư ng ñư c dùng di t sâu, m t h i nông lâm s n: h t và b t ngũ c c,b t s n, h t ñ u ñ , hàng nan, mây tre ñan vv...Ngoài ra thu c còn có tác d ng di t chu t; m t scòn có tác d ng tr tuy n trùng. Do thu c xông hơi r t ñ c v i ngư i và ñ ng v t có vú, nên khiti p xúc v i các lo i thu c này c n th c hi n nghiêm qui ñ nh b o h lao ñ ng. Các thu c xônghơi ñ u n m trong nhóm thu c h n ch s d ng.2. NH NG THU C XÔNG HƠI THÔNG D NG: 2 ...