Giáo trình Trồng và chăm sóc tràm - MĐ02: Nhân giống và trồng tràm trên vùng đất ngập phèn

Giáo trình mô đun: Trồng và chăm sóc tràm là mô đun thứ hai trong 04 mô đun của chương trình dạy nghề “Nhân giống và trồng tràm trên vùng đất ngập phèn” nhằm trang bị cho học viên những kiến thức và kỹ năng cơ bản trong việc trồng và chăm sóc cây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Trồng và chăm sóc tràm - MĐ02: Nhân giống và trồng tràm trên vùng đất ngập phèn 1 BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN TRỒNG VÀ CHĂM SÓC TRÀM MÃ SỐ: MĐ02 NGHỀ: NHÂN GIỐNG VÀ TRỒNG TRÀM TRÊN VÙNG ĐẤT NGẬP PHÈN Trình độ: Sơ cấp nghề 2 TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo. Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm. MÃ TÀI LIỆU: MĐ 02 3 LỜI GIỚI THIỆU Trong các hệ sinh thái đất ngập nước thì hệ sinh thái rừng tràm ngập nước theo mùa đóng vai trò vô cùng quan trọng về mặt kinh tế và sinh thái. Cấu trúc của hệ sinh thái này chủ yếu dựa trên tính đa dạng và bền vững của thảm thực vật với đặc tính sinh học hết sức đặc biệt. Với vai trò là sinh vật sản xuất trong hệ sinh thái, thảm thực vật này là nguồn cung cấp thức ăn, nơi bảo vệ, sinh đẻ và nuôi dưỡng con non, ấu trùng các loài thủy sản và động vật trên cạn (bò sát, chim, thú). Bên cạnh chức năng điều hòa khí hậu như các loại rừng khác, rừng tràm có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc điều hòa mực nước: chúng hấp thụ một lượng nước đáng kể vào mùa mưa để rồi cung cấp một lượng nước ngầm (nước ngọt) khá lớn vào mùa khô, đó là nguồn nước chủ yếu cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp những vùng phụ cận đồng thời ngăn cản quá trình sinh phèn của đất, hạn chế xói lở và cải tạo đất cũng là chức năng quan trọng của loại rừng này. Sau khi các tầng thảm mục chết đi được vùi lấp lâu ngày trở thành nguồn than bùn quý giá cho sản xuất phân bón và năng lượng. Nuôi ong và chưng cất tinh dầu tràm là hai nguồn lợi kinh tế đáng kể cho người dân địa phương bên cạnh nguồn lợi gỗ củi: làm cừ, cất nhà, vật liệu cách điện và năng lượng. Ở Việt Nam, rừng tràm đã hình thành, tồn tại và phát triển trên những diện tích tập trung lớn ở ĐBSCL gồm các vùng Đồng Tháp Mười, Tứ Long Xuyên, Bán Đảo Cà Mau và một phần diện tích vùng Tây sông Hậu, hàng năm cung cấp khoảng hàng trăm ngàn m3 gỗ. Rừng tràm là nơi cung cấp nguồn thu nhập chính cho người dân địa phương bao gồm gỗ xây dựng, làm cừ, củi, dây choại, bột giấy, tinh dầu, than, mật ong,...Đặc biệt là nguồn lợi thủy sản: cá lóc, cá bọng, cá sặc, cá rô... Động vật rừng có nai, khỉ, heo rừng, trăn, rắn, kỳ đà, rùa, cá sấu.....Trong rừng còn có nhiều loài chim như: chàng bè, diệc, quạ, diều hâu, vịt trời, ngỗng trời... Rừng tràm đã gắn bó với cuộc sống của người dân trong vùng, che chở và nuôi sống họ từng ngày. Rừng tràm còn mang lại ý nghĩa và những giá trị độc đáo về văn hóa, lịch sử và nhân văn của một vùng đồng bằng từ thủa cha ông đến khai hoang lập nghiệp ở nơi đây. Vì vậy việc đào tạo nghề trồng và chăm sóc tràm trên vùng đất ngập phèn rất cần thiết cho người dân. Nghề thực hiện các qui trình kỹ thuật về chuẩn bị đất trồng, trồng, chăm sóc cây tràm đạt hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. Trong chương trình đào tạo nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn từ nay đến năm 2020, nhằm trang bị cho học viên một số kiến thức và kỹ năng cơ bản để thực hiện các công việc của nghề. Giáo trình được xây dựng và phát triển theo các bước: phân tích nghề, phân tích công việc và xây dựng chương trình, giáo trình dạy nghề theo mô đun. 4 Giáo trình mô đun: Trồng và chăm sóc tràm là mô đun thứ hai trong 04 mô đun của chương trình dạy nghề “Nhân giống và trồng tràm trên vùng đất ngập phèn” nhằm trang bị cho học viên những kiến thức và kỹ năng cơ bản trong việc trồng và chăm sóc cây Giáo trình mô đun gồm 04 bài: Bài 1: Chuẩn bị đất trồng tràm; Bài 2: Trồng cây túi bầu; Bài 3: Trồng cây rễ trần; Bài 4: Chăm sóc cây tràm Trong quá trình biên soạn giáo trình mô đun chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của quý báu của các nhà khoa học, nhà quản lý và các bạn đọc để hiệu chỉnh và hoàn thiện giáo trình phục vụ sự nghiệp đào tạo nghề ngắn hạn cho lao động nông thôn ở nước ta. Tham gia biên soạn 1. Chủ biên: ThS. Lê Thanh Quang 2. Ths. Nguyễn Thái Hiền 3. Ths. Trần Đức Thưởng 5 MỤC LỤC ĐỀ MỤC TRANG TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN .................................................................................2 MÃ TÀI LIỆU:.....................................................................................................2 MỤC LỤC ............................................................................................................5 CÁC THUẬT NGỮ CHUYÊN MÔN, CHỮ VIẾT TẮT ...................................8 MÔ ĐUN TRỒNG VÀ CHĂM SÓC TRÀM ......................................................9 Bài 1 CHUẨN BỊ ĐẤT TRỒNG TRÀM ............................................................9 A. Nội dung ......................................................................................................... 9 1. Ý nghĩa của việc chuẩn bị đất trước khi trồng ................................................ 9 2. Tìm hiểu một số chỉ tiêu đánh giá đặc điểm, tính chất đất phèn .................... 9 2.1 Định nghĩa ..................................................................................................... 9 2.2 Nguyên nhân hình thành ............................................................................... 9 2.3 Đặc điểm, tính chất của đất phèn ................................................................ 10 3. Phân loại đất phèn ...................................................................... ...