Giáo trình Vi sinh ký sinh - Nghề: Dược (Trình độ: Trung cấp nghề/Cao đẳng nghề)

Giáo trình Vi sinh ký sinh - Nghề: Dược (Trình độ: Trung cấp nghề/Cao đẳng nghề) gồm có 5 chương với những nội dung chính sau: Đại cương vi sinh vật học, vi khuẩn, một số vi sinh vật gây bệnh thường gặp, đại cương virus, đại cương về ký sinh trùng, giun ký sinh (nemathelminths), sán ký sinh, đơn bào, ký sinh trùng sốt rét, tiết túc y học. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Vi sinh ký sinh - Nghề: Dược (Trình độ: Trung cấp nghề/Cao đẳng nghề) BỘ LAO ĐỘNG THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI TRƯỜNG CĐ KỸ NGHỆ II GIÁO TRÌNH VI SINH KÝ SINH NGHỀ: DƯỢC TRÌNH ĐỘ: TRUNG CẤP NGHỀ/CAO ĐẲNG NGHỀ (Ban hành theo quyết định số /2012/QĐ-TCĐNKTCNHCM, ngày tháng năm 2013 của Hiệu trưởng Trường Cao Đẳng Kỹ Nghệ TP. HCM) 1 Chương I: VI SINH VẬT HỌC BÀI 1 ĐẠI CƯƠNG VI SINH VẬT HỌC I. MỤC TIÊU HỌC TẬP 1. Nắm rõ tác dụng của vi sinh vật đối với sự sống và con người. 2. Nắm được sơ lược lịch sử phát triển của vi sinh vật học. II.Nội dung 1.Đối tượng nghiên cứu và phân môn của vi sinh vật học. Ngoài thế giới động, thực vật mà loài người đã biết từ lâu, còn có những vi sinh vật nhỏ bé, chỉ có thể quan sát bằng kính hiển vi, đó là những vi sinh vật đơn bào (protist). Bao gồm: vi khuẩn, động vật nguyên sinh và nấm (bacteria, protozoa, fungi). Trước đây, vi si sinh vật đã được định nghĩa là những sinh vật bé nhỏ chỉ có thể quan sát bằng kính hiển vi và theo định nghĩa này thì các đơn bào đều thuộc về vi sinh vật. nhưng động vật nguyên sinh và nấm là những tế bào có màng nhân (cucaryote). Động vật nguyên sinh thuộc về giới động vật, còn nấm thuộc về giới nấm (Fungi). Vi khuẩn và một số tảo lam là những đơn bào không có màng nhân, chúng thuộc vào giới Procaryote ( tương đương với giới động, thực vật). Môn học nghiên cứu về vi sinh vật và vai trò của chúng với sự sống gọi là Vi sinh vật học (Microbiology). Vi sinh vật bao gồm nhiều phân môn như: vi sinh vật thổ nhưỡng, vi sinh vật thú y, vi sinh vật thực vật, vi sinh vật công nghiệp và vi sinh vật y học. Vi sinh vật y học (Medical microbiology) là môn học chuyên nghiên cứu về các vi sinh vật gây ảnh hưởng tới sức khoẻ con người, về cả mặt có lợi và có hại cho sức khoẻ. Vi sinh vật y học lại bao gồm các tiểu phân môn, như vi khuẩn học (bacteriology), virus học (virology), miễn dịch chống nhiễm trùng, di chuyển vi sinh vật, vi sinh vật và môi trường, kháng sinh và hoá trị liệu, huyết thanh học (serology)… 2.Tác dụng của vi sinh vật. 2.1. Tác dụng có lợi Khi nói đến vi khuẩn và virus thì nhiều người dễ nghĩ ngay đây là những mầm bệnh nguy hiểm, nhưng thực sự điểu này chỉ đúng một phần. Vì vi sinh vật nói chung là rất cần thiết cho sự sống. Chúng ta hãy điểm qua một số tác dụng tích cực của vi sinh vật: - Hai chu trình carbon và nitơ có ý nghĩa quyết định cho sự sống của sinh vật trên trái đất. Cả hai chu trình này vi sinh vật đóng vai trò trong mắt xích là làm thối rửa các động, thực vật – “hoàn vũ động, thực vật”. Và nhờ vậy, các chất hữu cơ của vi 2 sinh vật được trả lại cho đất, cung cấp dinh dưỡng cho thực vật và tiếp đó là động vật, để sự sống tiếp diễn không ngừng. - Trong đất còn có một số vi sinh vật có khả năng cố định đạm vô cơ thành đạm hữu cơ và một số vi sinh vật có khả năng quang hợp. Tất cả khả năng này đều làm giàu dinh dưỡng cho đất. - Trên da và trong các khoang của cơ thể có khá nhiều loại vi sinh vật ký sinh, có tác dụng chống lại các vi sinh vật gây bệnh. Trong số vi sinh vật ký sinh cũng có một số vi sinh vật gây bệnh cơ hội. Ví dụ E.coli sống rất nhiều ở đại tràng còn có tác dụng phân giải thức ăn và sản sinh ra một số vitamin cho cơ thể. - Các vi khuẩn đều sinh ra các chất có tác dụng kháng khuẩn để làm vũ khí đấu tranh sinh tồn. Một số những chất này đã được dùng làm thuốc kháng sinh điều trị chống nhiễm khuẩn. - Các vi sinh vật được dùng làm nguyên liệu để sản xuất thành vaccin và huyết thanh miễn dịch là những sản phẩm sinh học rất quan trọng được dùng trong phòng và điều trị các bệnh nhiễm vi sinh vật. - Từ cổ xưa, khi con người chưa biết về vi sinh vật, nhưng họ đã biết muối cà, tương, mắm, dưa, rượu, bia, men bánh mì, nem chua… Gần như tất cả các quá trình này đều cần có quá trình lên men của vi sinh vật. - Công nghệ sinh học đã và sẽ đưa lại cho con người nhiều lợi ích và là một cuộc cách mạng khoa học kỹ t huật rất lớn được thế giới đặt ra cho thế kỷ XXI. Vi sinh vật là một công cụ được sử dụng rất nhiều trong công nghệ sinh học. - Vi sinh vật cũng là mô hình để nghiên cứu về di truyền phân tử, về hoá sinh học… Vì vi sinh vật có số lượng gien ít, phát triển nhanh và kích thước rất nhỏ bé, nên dễ dàng cho sự nghiên cứu và thực nghiệm. 2.2. Tác hại của vi sinh vật. Tuy sinh vật nói chung có rất nhiều tác dụng có lợi, nhưng vi sinh vật y học thì mặt được quan tâm nhiều nhất lại là tác dụng có hại. Vi sinh vật là căn nguyên của các bệnh nhiễm trùng, gây ô nhiễm môi trường ( đất, nước, không khí,…) và phân giả các thức ăn, các sản phẩm sinh học cần bảo quản. C ...