Giống bí đao Mỹ Thọ

Những người trồng bí đao ở xã Mỹ Thọ (Phù Mỹ, Bình Định) không ai biết xuất xứ của giống bí đao “siêu trọng” nổi tiếng, có trọng lượng bình quân 40 50 kg/trái, chỉ biết giống bí này có từ lâu đời. Trước đây trồng chủ yếu tiêu thụ trong xã, trong huyện nay đã có công ty từ TP.HCM ra mua với số lượng lớn. Chính vì vậy năm 2008 chỉ có 50 - 60 hộ trồng, năm 2009 tăng lên hàng trăm hộ - chủ yếu ở ba thôn Chánh Trạch 1, 2, 3, thu hoạch hàng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giống bí đao Mỹ ThọGiống bí đao Mỹ ThọNhững người trồng bí đao ở xã Mỹ Thọ (Phù Mỹ, Bình Định) không ai biếtxuất xứ của giống bí đao “siêu trọng” nổi tiếng, có trọng lượng bình quân 40 -50 kg/trái, chỉ biết giống bí này có từ lâu đời. Trước đây trồng chủ yếu tiêu thụ trong xã, trong huyện nay đã có công ty từTP.HCM ra mua với số lượng lớn. Chính vì vậy năm 2008 chỉ có 50 - 60 hộ trồng,năm 2009 tăng lên hàng trăm hộ - chủ yếu ở ba thôn Chánh Trạch 1, 2, 3, thuhoạch hàng trăm tấn. Tuy vậy vấn đề đặt ra là làm sao bảo tồn gen giống bí này đểtránh thoái hóa, phân ly mà vẫn giữ trái to như xưa. Trồng bí đao theo kiểu truyền thống Dọc theo các con đường ngang qua các thôn Chánh Trạch (Chánh Trạch 1,Chánh Trạch 2, Chánh Trạch 3), hầu như nhà nào cũng có giàn bí đao. Những tráibí da xanh mướt to bằng cái vò, cái thùng gánh nước, lủng lẳng, chi chít trên giàn.Ông Võ Công Tánh (thôn Chánh Trạch 2) năm nay trồng 60 dây, cho thu hoạchkhoảng 70 trái, bình quân khoảng 30 kg/trái, cá biệt có trái đến 40 kg. Đơn giản cho việc bảo tồn giống là chọn trái bí nào to nhất, không bị khuyết tật,xẻ ra lấy hạt, phơi khô, bỏ vô chai, đậy nút kỹ, đến năm sau lấy ra trồng. Cách trồng của ông Tánh cũng theo truyền thống, mỗi năm một vụ. Trước khitrồng, ông đào hố theo kích thước 40 x 80 (dài tùy theo số lượng cây trồng), sau đóbỏ đầy rác, phân xanh, khoảng 700 kg phân bò hoai mục. Ươm hạt trong bầu nylonsau khoảng 20 ngày đến tháng chạp thì trồng. Đến khi dây bí leo giàn chỉ để 1 - 2tược (nhánh), nếu để nhiều tược trái nhiều nhưng nhỏ. Khi dây bí phát triển, bổsung bánh dầu (xác đậu phộng sau khi ép lấy dầu). Không dùng phân hóa học,phân heo, vì như vậy trái dễ bị thối, không để lâu được. Giàn bí làm bằng nhữngcây tre già vững chắc. Khi trái bí lớn người ta dùng dây rơm bện chặt để làm võngcho bí khỏi đứt cuống rớt xuống đất, cũng là để bảo vệ da bí khỏi bị trầy xước. Sau 4 tháng trồng, đến tháng 4, tháng 5 âl thì thu hoạch. Khi thu hoạch phải nhẹnhàng, và phải đặt trong nhà chỗ thoáng mát. Mỗi trái bí đặt dựng đứng trên mộtcái rế khoanh tròn, cũng bện bằng rơm. Có người kỹ hơn thì dùng vôi ăn trầu làmdấu thập trên mỗi trái bí. Như vậy bí để được lâu tới tháng chạp bán tết. Khi vậnchuyển đi xa trên tàu xe, người ta cũng xếp bí dựng đứng như khi bảo quản trongnhà, nhưng nếu không cẩn thận bí lay chuyển mạnh bị “lỏng ruột” (ruột bí bêntrong bị bong ra) là bí bị thối, không để lâu được. Tuy vậy hiện nay ở Mỹ Thọ cũng có người dùng phân hóa học để bổ sung vàokhâu chăm bón cho cây bí đao. Ông T.L. (Chánh Trạch 2), mới trồng bí đao trongnăm 2008. Năm nay trên diện tích khoảng 1 sào (500 m2) ông trồng 70 dây, thu vềkhoảng 80 trái, trung bình mỗi trái 40 kg. Ông L. cho biết: phải tưới thường xuyên,đảm bảo độ ẩm, nhưng không để cây bí bị úng. Ngoài bón lót như truyền thốngông còn bón thêm khoảng 4 lần từ khi dây bí ra dài 1 m, trong đó ngoài bánh dầucó thêm phân hóa học DAP, NPK với số lượng ít. Nhiều người trồng bí ở đây nói, trồng bí đao cho hiệu quả cao. Chỉ tính 2.000đ/kg, mỗi sào trồng 70 - 80 gốc, thu 80 trái, mỗi trái trung bình 30 kg, thu về gần 5triệu đồng. Không có cây hoa màu nào ở đây sau 4 - 5 tháng cho thu nhập cao nhưvậy. Một số người dân ở đây cho biết, có người đem giống bí đao Mỹ Thọ ra tậntỉnh Quảng Ngãi trồng nhưng trái chỉ dài ra và chỉ nặng mươi, mười lăm ký chứkhông to trái như ở đây. KS. Lê Ngọc Hùng, phó giám đốc Trung tâm ứng dụng tiến bộ KHCN BìnhĐịnh cho rằng: Muốn bảo tồn giống gốc, cần công nghệ nuôi cấy mô tế bào, haybảo quản hạt. Lấy mẫu, nuôi cấy trong phòng cấy mô để cho ra cây giống hàng loạtmang đặc tính như bố mẹ. Cách này cũng lưu giữ giống gốc lâu dài trong phòngcấy mô. Đây cũng là cách phục tráng giống hữu hiệu nhất hiện nay.