Giúp cha mẹ tìm hiểu về amidan của trẻ

Vào mùa hè, nhiều bậc cha mẹ muốn tranh thủ thời gian cho trẻ cắt amidan. Nhưng, liệu amidan có ảnh hưởng đến sức khoẻ của trẻ, trường hợp bị viêm? và có nên cắt amidan? Nếu có thì bao giờ và chỉ định cắt thế nào? Mời các bậc phụ huynh tham khảo bài viết dưới đây
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giúp cha mẹ tìm hiểu về amidan của trẻGiúp cha mẹ tìm hiểu về amidan của trẻVào mùa hè, nhiều bậc cha mẹ muốn tranh thủ thời gian cho trẻ cắt amidan.Nhưng, liệu amidan có ảnh hưởng đến sức khoẻ của trẻ, trường hợp bị viêm?và có nên cắt amidan? Nếu có thì bao giờ và chỉ định cắt thế nào? Mời các bậcphụ huynh tham khảo bài viết dưới đây.1. Amidan là gì ?Amidan một tổ chức lympho (tế bào bạch huyết) tập trung thành đám nằm ở haibên thành họng tạo thành một vòng bạch huyết Waldayer bao gồm amidan vòmhọng mà người ta gọi là V.A (Vegetaion adenoide), amidan khẩu cái và amidanđáy lưỡi. Khi nói amidan tức amidan khẩu cái.Còn VA là một tổ chức lympho ở vòm mũi họng, mọi trẻ sinh ra đều có. Khi VA bịviêm và quá phát thì chúng to ra có thể làm cho lỗ mũi sau bị che lấp gây khó thởvà thường trẻ phải thở bằng mồm. Còn amidan thì ở trẻ em lớn hay người trưởngthành có thể bị viêm. Bình thường tổ chức amidan và VA sẽ teo dần bắt đầu từ tuổidậy thì đến tuổi trưởng thành.Về chức năng sinh lý amidan đóng vai trò sinh miễn dịch có lợi cho cơ thể tức tạora kháng thể và các lympho bào giúp cho cơ thể chống lại tác nhân gây bệnh đườnghô hấp trên, đặc biệt là chống lại tác nhân gây nhiễm trùng (các vi sinh vật gâybệnh). VA và amidan thật đóng vai trò quan trọng trong nỗ lực bảo vệ hệ thốngđường hô hấp trên.Mùa hè nhiều bậc phụ huynh muốn tranh thủ thời gian cho trẻ cắt amidan.2. Bệnh thường gặp ở amidanLoại bệnh hay gặp nhất của amidan là viêm amidan. Viêm amidan có thể là viêmcấp tính hoặc mạn tính. Viêm cấp tính bao giờ cũng có sốt cao (thường 39 -40oC),có khi kèm theo rét run, đau họng, rát họng, nuốt đau, ho. Viêm amidan mạn tínhcũng sốt nhưng sốt nhẹ, người mệt mỏi, rát họng, ngứa họng, ho khan hoặc cóđờm, miệng hôi, đôi khi nuốt có cảm giác vướng ở họng như có sợi tóc hay vật gìnhẹ, nhỏ vướng vào. Viêm amidan mạn tính thường có những đợt cấp tính do thờitiết thay đổi đột ngột từ nóng sang lạnh hoặc uống nước lạnh, nước đá, uống bia,nước giải khát có đá, nằm, ngồi dưới máy điều hoà nhiệt độ hoặc sức đề kháng củacơ thể bị suy giảm.Khám họng sẽ thấy amidan to một hay hai bên, có nhiều hốc và trong các hốcamidan thường có mủ hoặc màng trắng. Chính các hốc amidan là nơi trú ngụ củacác loài vi sinh vật đặc biệt là vi sinh vật gây bệnh như H. influenzae,S.pneumoniae, S. pyogenes, S. aureus, S. epidermidis… khi có điều kiện thuận lợilà chúng trở nên gây bệnh cho vùng tai, mũi, họng, xoang. Ngoài khả năng bị viêmamidan cũng có thể bị áp xe.Bệnh áp xe amidan thường gặp là áp xe quanh amidan. Áp xe quanh amidan cónguy cơ làm lan toả tổ chức viêm ra các vùng xung quanh như vùng cổ, trung thất.Nếu viêm amidan do vi khuẩn liên cầu nhóm A (S. pyogens) sẽ có nguy cơ gâythấp tim mà người ta gọi bệnh này là thấp tim tiến triển hoặc gây thấp khớp cấptính hoặc gây viêm cầu thận cấp. Các bệnh do S.pyogenes gây ra có thể để lại cáchậu quả rất nặng nề.3. Có nên cắt amidan?Khi amidan bị viêm thì cần gõ cửa phòng khám của bác sỹ chuyên khoa tai, mũi,họng để được đánh giá mức và chỉ định điều trị cụ thể. Trước tiên cần chữa trị đểamidan trở lại hoạt động bình thường, bảo vệ đường hô hấp như chức năng vốn dĩcủa nó, không nên có suy nghĩ, nhất thiết phải cắt bỏ amidan bị bệnh.Tuy vậy, khi amidan bị viêm nhiễm lâu ngày làm bất lợi cho cơ thể thì người bácsỹ tai mũi họng sẽ có cân nhắc, tính toán thật chi li đến mức cần thiết có cắtamidan hay không. Nếu đã điều trị tích cực, đúng phác đồ, dùng thuốc kháng sinhđúng liều lượng, đủ ngày nhưng không có kết quả, bác sỹ chuyên có thể quyết địnhphải cắt.Việc cắt amidan là một thủ thuật tuy không phức tạp nhưng phải thực hiện đúngchỉ định chặt chẽ, ví dụ khi amidan viêm nhiễm, phì đại gây tắc nghẽn đường hôhấp và có thể dẫn đến tình trạng ngưng thở khi trẻ ngủ, gây tím tái (do thiếu dưỡngkhí), hay quấy khóc; hoặc khi amidan bị viêm mạn tính tái phát nhiều lần (6 -7lần/năm), viêm cấp tính ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của trẻ; hoặcamidan to, có nhiều hốc mủ, xét nghiệm mủ có vi khuẩn liên cầu nhóm A kèm theochỉ số phản ứng ASLO (antistreptolysin O) tăng cao trong máu có nguy cơ gâythấp khớp, biến chứng tim, hoặc viêm cầu thận cấp hoặc đã gây thấp tim tiến triển.Cũng được xem xét khi đã có một số biến chứng khác do viêm amidan gây ra nhưviêm phế quản nhiều lần, hen phế quản, viêm tai giữa, viêm xoang hoặc chỉ quáphát không viêm nhưng gây cản trở đường hô hấp cũng như cản trở ăn, uống.Tuy vậy người ta cũng khuyên không nên cắt amidan khi trẻ dưới 5 tuổi (vì mộtmặt sẽ ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch của trẻ, mặt khác vì amidan chưa pháttriển hết, nếu cắt nó sẽ phát triển lại) và thật thận trọng khi cắt amidan cho ngườitrên 45 tuổi vì ở lứa tuổi này còn nhiều bệnh kèm theo mà các bệnh đó được chốngchỉ định trong cắt amidan như bệnh tăng huyết áp, bệnh về tim mạch (xơ vữa độngmạch, bệnh mạch vành), mặt khác ở lứa tuổi này am ...