Glucocorticoid và các tác động khi sử dụng

Bài báo "Glucocorticoid và các tác động khi sử dụng" sẽ tóm tắt các phân tích này để nêu bật các tác dụng tích cực cũng như tiêu cực tới cơ thể khi sử dụng thuốc GC. Hormone Glucocorticoid được sinh ra từ vỏ thượng thận có tác dụng ức chế các tác nhân gây viêm bao gồm các cytokine và chemokine gây viêm, giảm căng thẳng, đáp ứng miễn dịch,… Việc tìm ra hormone này đã đạt giải Nobel cho lĩnh vực sinh lý học và y học năm 1950.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Glucocorticoid và các tác động khi sử dụng HỘI NGHỊ TOÀN QUỐC KHOA HỌC TRÁI ĐẤT VÀ TÀI NGUYÊN VỚI PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG (ERSD 2022) Glucocorticoid và các tác động khi sử dụng Vũ Thị Minh Hồng*, Đỗ Thị Hải Trường Đại học Mỏ - Địa chấtTÓM TẮTHormone Glucocorticoid được sinh ra từ vỏ thượng thận có tác dụng ức chế các tác nhân gây viêm baogồm các cytokine và chemokine gây viêm, giảm căng thẳng, đáp ứng miễn dịch,… Việc tìm ra hormonenày đã đạt giải Nobel cho lĩnh vực sinh lý học và y học năm 1950. Thuốc Glucocorticoid (GC) đượcLewis Sarett của công ty dược Merck & Co. tổng hợp từ axit deoxycholic chiết xuất từ mật bò. Thuốcphát huy tác dụng dược lý của chúng bằng cách bắt chước các tác dụng hormone GC tự nhiên, tuy nhiên,GC lại gây ra các tác dụng phụ cũng như tác dụng dược lý nghiêm trọng khi sử dụng. Bài báo này sẽ tómtắt các phân tích này để nêu bật các tác dụng tích cực cũng như tiêu cực tới cơ thể khi sử dụng thuốc GC.Từ khóa: Glucocorticoid, ACTH, phospholipase.1. Giới thiệu Việc điều tiết Hormone Glucocorticoid - hormone tuyến thượng thận bắt đầu từ vùng dưới đồi. Vùngdưới đồi tiết ra hormone giải phóng CRH vào hệ thống thông tin hạ đồi đến thùy trước tuyến yên. CRHkích thích thùy trước tuyến yên giải phóng hormone tiết ra hormone kích thích vỏ thượng thận là ACTH(adrenocorticotropic hormone). ACTH được giải phóng vào máu và liên kết với thụ thể hormone trênmàng tế bào của vỏ thượng thận kết hợp và hoạt hóa protein Gs dẫn đến việc kích hoạt adenylyl cyclasedẫn đến sự hoạt hóa emzym adenylyl cyclase AC đặc hiệu với xúc tác quá trình chuyển hóa adenosinetriphosphate (ATP) thành AMP vòng (cAMP). cAMP tăng lên sẽ kích hoạt protein kinase A, dẫn đến kíchhoạt một loạt quá trình chuyển hóa tạo nên hormone vỏ thượng thận cortisol. Vỏ thượng thận gồm3 lớp: lớp cầu, lớp bó và lớp lưới. Mỗi lớp tiết một nhóm hormone khác nhau. Lớp bó tiết hormone nhómcorticoid, hormone chủ yếu của nhóm này là cortisol (Glucocorticoid). Cortisol là một loại hormonesteroid quan trọng trong việc điều chỉnh glucose, protein, và chuyển hóa lipid. Khi cơ thể cần, dưới tácdụng của cortisol, glucose có thể được tổng hợp từ axit amin và axit béo do sự phân giải của protein vàlipit, ngoài ra chúng còn giúp ức chế quá trình viêm kháng dị ứng, hạ sốt, ức chế miễn dịch và co mạch. Như vậy, Sự bài tiết GC của vỏ thượng thận chịu sự điều khiển của trục dưới đồi - tuyến yên bởi CRH,rồi tới ACTH. Khi mức cortisol trong máu tăng, quá trình xảy ra ngược lại. Đó là cơ chế feedback nhằmgiữ mức hormone ổn định. Glucocorticoid (GC) hay GC nội sinh được tổng hợp từ tiền chất chính làcholesterol - thành tố chủ yếu của màng tế bào. Quá trình tổng hợp hormone từ cholesterol như sau: Bước 1: Cắt mạch 5C. Cholesterol được vận chuyển vào trong ty thể nhờ protein StAR (steroid acuteresponse protein). Trong ty thể, cholesterol cắt đi một chuỗi 5C nhờ enzym desmolase tạo ra chất trunggian pregnenolone (P5), P5 ra khỏi ty thể đến lưới nội bào để tổng hợp nên ba nhóm hormone steroid. Hình 1. Quá trình chuyển hóa cholesterol tạo ra pregnenoloneBước 2: Tạo 17-hydroxy progesterone (OHTC). OHTC được chuyển hóa từ pregnenolone thông qua 2quá trình trung gian dưới tác dụng của các enzym 17α-hydroxylase, 3β-hydroxysteroid dehydrogenase. Bước 3: Tạo 11-Deoxycortisol bằng cách chuyển hóa OHTC nhờ enzym 21-hydroxylase (CYP21). Bước 4: Tạo Glucocorticoid (cortisol) được tạo ra từ 11-Deoxycortisol nhờ enzym cytochrome P45011B1 là một enzyme được mã hóa bởi gen CYP11B1.* Tác giả liên hệEmail: vuthiminhhong@humg.edu.vn 1195Cortisol được giải phóng theo từng nhịp, tăng từ 4 giờ sáng và đạt tới mức cao nhất lúc 8 giờ sáng, sauđó giảm đến 12 giờ đêm là thấp nhất. Sự giải phóng GC nhịp nhàng này là cần thiết để duy trì khả năngđáp ứng của tế bào và thúc đẩy các hoạt động GC trên phạm vi rộng từ phiên mã gen đến hành vi (Cainand Cidlowski, 2017; Miyata và nnk, 2015; Pelaia và nnk, 2012; Ramamoorthy and Cidlowski, 2016).2. Cơ chế tác dụng chung của Glucocorticoid nội sinh và thuốc Glucocorticoid2.1. Tác dụng chống viêm Phospholipid màng dưới tác dụng của enzym phospholipase A2 sẽ tạo thành acid arachidonc. Dưới tácdụng của các enzym Acid arachidonic bị oxy hóa tạo ra các chất chuyển hoá khác nhau là: Prostaglandinvà leucotrinen. Prostaglandin là các acid béo không bão hòa ở các mô, có vai trò như một chất trung gianhóa học của quá trình viêm và nhận cảm đau, ngoài ra còn có các tác dụng sinh lý ở các mô riêngbiệt, hoạt động giống như là các nội tiết tố. Prostaglandin có nhiều tác dụng lên cơ thể, gây cơn đau vàviêm ở những mô bị tổn thương, phá huỷ lớp lót bảo vệ của dạ dày và tá tràng gây viêm loét, ngoài ra,prostaglandin còn gâу giãn mạᴄh, tăng tính thẩm ...