Gói kích thích càng lớn, nỗi lo càng tăng

Hơn 3 tháng sau khi gói kích thích 17.000 tỉ đồng cho vay bù lãi suất được triển khai, vẫn chưa có những thống kê đầy đủ để đánh giá hiệu quả.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Gói kích thích càng lớn, nỗi lo càng tăng Gói kích thích càng lớn, nỗi locàng tăngHơn 3 tháng sau khi gói kích thích 17.000 tỉ đồng cho vay bù lãisuất được triển khai, vẫn chưa có những thống kê đầy đủ đểđánh giá hiệu quả.Đây chính là yếu tố gây ra sự quan ngại, được thể hiện ngaytrong phiên thảo luận ở tổ tại Quốc hội. Giá trị của các gói kíchthích càng to, nỗi lo càng lớn. Gói kích thích ở Việt Nam có đủlớn?Theo Giáo sư đoạt giải Nobel Kinh tế 2008 Paul Krugman, hầuhết các gói kích thích của các quốc gia trên thế giới nhằm vựcdậy nền kinh tế đều chưa đủ lớn. Quy mô của các gói phần lớnchỉ dừng lại ở mức 2,5% GDP. Chính vì thế, nhiều chính phủ đãphải đưa ra gói kích thích thứ hai.Tại VN, sau gói 17.000 tỉ đồng (tương đương 1 tỉ USD), tới thángba, Chính phủ lại đưa ra tiếp gói kích thích thứ hai với trị giá lênđến 8 tỉ USD (tương đương 145.000 tỉ đồng). Theo TS NguyễnĐức Kiên - ĐB Quốc hội tỉnh Sóc Trăng - trị giá của gói thứ haitương đương với 10% GDP quốc gia.Nếu xét theo tiêu chí GS Krugman đưa ra, là các gói kích thíchchí ít phải bằng từ 4%-5% GDP thì mới đủ mạnh kích cầu, thì cảhai gói kích thích của VN đã đủ lớn về quy mô (giá trị) và kích cỡ(lĩnh vực chi phối: Từ kích cầu đầu tư, sản xuất sang lĩnh vực tiêudùng). Nếu xét theo tỉ lệ so với GDP, các gói kích thích của VNthuộc hàng cao so với nhiều nước trên thế giới. Và nó lại cànglớn hơn so với hiện trạng nền kinh tế: Kinh tế Việt Nam mớisuy giảm chứ chưa suy thoái như các quốc gia Mỹ và Châu Âu,Nhật Bản.Cùng một nỗi loChuyến đến Việt Nam diễn thuyết của GS Krugman - ngay trongcuộc họp báo ngày 21.5, ông đã cho rằng: Các giải pháp kíchcầu, ngoài gói kích thích kinh tế, các quốc gia như VN còn có thểsử dụng các giải pháp về tài chính, tài khoá, can thiệp vào thịtrường tài chính để giảm bớt tác động xấu của cuộc suy thoáikinh tế toàn cầu.Trong thông điệp này, GS Krugman khuyến cáo: Chính phủ ViệtNam phải kiểm soát chặt chẽ thị trường tài chính và các định chếtài chính để kịp ngăn chặn các rủi ro về tài chính trong quá trìnhtriển khai gói kích thích, cho vay ưu đãi....Sau thông điệp này, ngày 22.5, Thống đốc Ngân hàng Nhà nướcđã ban hành Chỉ thị 01/CT-NHNN, yêu cầu các tổ chức tín dụngkiểm soát chặt chẽ chất lượng tín dụng; kiểm soát cho vay kinhdoanh bất động sản, chứng khoán và tiêu dùng; cấm nới lỏng cácđiều kiện cấp tín dụng. Đây là một phản ứng nhanh. Tuy nhiên,để theo sát tình hình và nhằm kịp thời phát hiện các hành vi xérào nhằm thu lợi nhanh trong việc cho vay ưu đãi lãi suất - theonhiều chuyên gia, cần phải có các cuộc kiểm tra.Theo TS Nguyễn Đức Kiên, trị giá các gói kích thích bằng 10%GDP được đưa vào nền kinh tế trong một thời gian không quá dàidễ tạo ra lạm phát. Đây là vấn đề đã được cảnh báo từ nhiềutháng trước. Cho đến tháng năm, chỉ số CPI dù chỉ tăng 0,44%,nhưng tính chung cả 5 tháng đầu năm 2009, CPI đã tăng hơn sovới năm 2008 đến 11,59%.Tuy nhiên, đến Việt Nam diễn thuyết lần đầu, GS Krugman chorằng điều đáng lo ngại là giảm phát chứ không phải là lạm phát.Độ chênh trong sự nhìn nhận này cũng cần được xem xét, đánhgiá để tìm ra cách ứng phó phù hợp với tình hình.Thế nhưng, điểm chung của hai phía nhận định khác nhau này lạilà vấn đề đáng lo nhất hiện nay: Cơ chế, chương trình giám sát,kiểm tra ra sao để biết các gói kích thích có được triển khai mộtcách hiệu quả hay không? Nếu triển khai kém hiệu quả, tình trạnglãng phí, thất thoát sẽ xảy ra, đồng thời tạo ra tác nhân thúc đẩylạm phát mạnh hơn. Vấn đề này đến nay vẫn đang là một khoảngtrống chưa có câu trả lời.