Góp phần nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật PCR đa mồi (Multiplex) trong phân loại Escherichia Coli gây tiêu chảy

Tiêu chảy là một bệnh khá phổ biến ở các nước trên thế giới, đặc biệt tại các nước đang phát triển. Tỷ lệ mắc và tử vong do tiêu chảy rất cao ở trẻ em. Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hàng năm có trên 1 tỷ lượt trẻ em dưới 5 tuổi bị tiêu chảy với gần 5 triệu trẻ tử vong [5]. ë nước ta, tiêu chảy là nguyên nhân quan trọng gây suy dinh d−ỡng, là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 2 ở trẻ em (chỉ xếp sau...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Góp phần nghiên cứu và ứng dụng kỹ thuật PCR đa mồi (Multiplex) trong phân loại Escherichia Coli gây tiêu chảy TCNCYH 22 (2) - 2003 Gãp phÇn nghiªn cøu vµ øng dông kü thuËt PCR ®a måi (multiplex) trong ph©n lo¹i Escherichia coli g©y tiªu ch¶y TrÇn TrÝ TuÖ1, Lª V¨n Phñng2 1 Trung t©m Y tÕ dù phßng Lµo cai 2 §¹i häc Y Hµ Néi §é nh¹y vµ ®é ®Æc hiÖu cña ph¶n øng PCR ®a måi trong x¸c ®Þnh c¸c chñng E. coli g©y tiªuch¶y ®· ®−îc nghiªn cøu chi tiÕt. Sù ph©n bè cña 300 chñng E. coli ph©n lËp tõ c¸c bÖnh phÈm:ph©n (150), n−íc tiÓu (40), m¸u (30), dÞch mËt (40), mñ (40) còng ®· ®−îc x¸c ®inh b»ng PCR ®amåi dïng trong tiªu ch¶y. ADN ®−îc t¸ch chiÕt tõ c¸c chñng E. coli vµ c¸c chñng chuÈn kh¸c thuéc Enterobacteriaceae,sau ®ã tiÕn hµnh ph¶n øng PCR víi 8 cÆp måi. KÕt qu¶ nh− sau:1. §é nh¹y cña ph¶n øng PCR ®a måi (8 cÆp) so víi chñng chuÈn lµ 100%.2. §é ®Æc hiÖu cña ph¶n øng PCR víi 8 cÆp måi ®· chän tõ c¸c vi khuÈn: Citrobacter freundii,Salmonella typhi, Proteus vulgaris, Klebsiella pneumoniae, Enterobacter aerogenes, Edwasdsiellatarda, Escherichia coli ATCC 25922 lµ 100%.3. Kh«ng ph©n biÖt ®−îc EIEC víi Shigella b»ng ph¶n øng PCR víi bé måi ®· thiÕt kÕ cho EIECJal.4. C¸c chñng E. coli g©y tiªu ch¶y ®−îc ph©n lËp tõ trÎ em khoÎ m¹nh lµ 10% (EAEC 6,7%; EHEC0,66%; EIEC 1,33%; EPEC 0%; ETEC 1,33%).5. C¸c chñng E. coli g©y tiªu ch¶y ®−îc ph©n lËp tõ mñ, dÞch mËt, m¸u, n−íc tiÓu lµ 1,33% vµ cãsù ph©n bè kh«ng ®ång ®Òu theo vÞ trÝ g©y bÖnh. I. §Æt vÊn ®Ò NhiÒu ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n E. coli g©y Tiªu ch¶y lµ mét bÖnh kh¸ phæ biÕn ë c¸c tiªu ch¶y ®· ®−îc ¸p dông. Ngay tõ nh÷ng n¨mn−íc trªn thÕ giíi, ®Æc biÖt t¹i c¸c n−íc ®ang 40, ng−êi ta ®· sö dông ph−¬ng ph¸p ®Þnh typeph¸t triÓn. Tû lÖ m¾c vµ tö vong do tiªu ch¶y huyÕt thanh. Sau nµy c¸c ph−¬ng ph¸p chÈnrÊt cao ë trÎ em. Theo −íc tÝnh cña Tæ chøc Y ®o¸n kh¸c nh− ELISA, thö ®éc tÝnh trªn nu«itÕ thÕ giíi (WHO), hµng n¨m cã trªn 1 tû l−ît cÊy tÕ bµo, c¸c tÝnh chÊt sinh ho¸, sù ly gi¶i bëitrÎ em d−íi 5 tuæi bÞ tiªu ch¶y víi gÇn 5 triÖu phage ®· ®−îc ¸p dông. Song, chóng còng ®Òu lµ c¸c ph−¬ng ph¸p gi¸n tiÕp vµ ®ßi hái c¸c kütrÎ tö vong [5]. ë n−íc ta, tiªu ch¶y lµ nguyªn thuËt phøc t¹p, nªn Ýt ®−îc øng dông trongnh©n quan träng g©y suy dinh d−ìng, lµ nguyªn ph©n lo¹i c¸c E. coli g©y tiªu ch¶y.nh©n g©y tö vong ®øng hµng thø 2 ë trÎ em (chØxÕp sau nhiÔm khuÈn ®−êng h« hÊp). Ngµy nay, víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña sinh häc ph©n tö, nhiÒu ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n NhiÒu t¸c nh©n vi sinh vËt kh¸c nhau cã thÓ míi ®· ra ®êi cho phÐp ph¸t hiÖn ®−îc c¸c gieng©y ra tiªu ch¶y, trong ®ã Escherichia coli ®Æc hiÖu, quyÕt ®Þnh kh¶ n¨ng g©y bÖnh cña E.th−êng chiÕm tû lÖ cao. Theo nghiªn cøu cña coli, trong ®ã 2 ph−¬ng ph¸p, PCR vµ lai ADN,c¸c t¸c gi¶ trªn thÕ giíi tû lÖ E. coli g©y tiªu ®−îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt.ch¶y ë trÎ em tõ 21-60%, cßn ë ViÖt Nam tû lÖnµy lµ 23,4 - 44,8% [1, 2, 3, 7, 9, 10]. 5TCNCYH 22 (2) - 2003 ë ViÖt Nam, viÖc chÈn ®o¸n E. coli g©y tiªu - Chñng E. coli tõ bÖnh phÈm: ph©n (150),ch¶y, chØ sö dông ph−¬ng ph¸p quai ruét vµ n−íc tiÓu (40), m¸u (30), mËt (40), mñ (40) ®·®Þnh type huyÕt thanh vµ còng chØ dõng l¹i ë ®−îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ph−¬ng ph¸p th«ngETEC (Enterotoxingenic E. coli) vµ EPEC th−êng.(Enteropathogenic E. coli), EIEC 2. VËt liÖu(Enteroinvasive E. coli), EHEC - M«i tr−êng nu«i cÊy vi khuÈn: Sorbitol(Enterohaemorrhagic E. coli). PCR chÈn ®o¸n Mac Conkey, DCA.E. coli trªn thÕ giíi ®· ®−îc dïng phæ biÕn - M«i tr−êng dïng trong chÈn ®o¸n gåm:nh−ng c¸c t¸c gi¶ ®Òu chØ dïng ®¬n thuÇn mét KIA, ure-indol, mannitol - di ®éng, CitratcÆp måi cho mét ph¶n øng, do vËy tèn kÐm vËt Simmons.liÖu vµ thêi gian. Bëi vËy, viÖc nghiªn cøu ¸p - M«i tr−êng cÊy vi khuÈn chuÈn bÞ cho t¸chdông mét kü thuËt phï hîp víi nhiÒu cÆp måi, chiÕt ADN: th¹ch th−êng ®Üa.nh»m ph¸t hiÖn nhiÒu lo¹i E. coli g©y tiªu ch¶y ...