Hạn chế của việc chăn nuôi bò sữa nhập nội ở Việt Nam và một số giải pháp khắc phục

Bài viết trình bày khái quát những yếu tố ảnh hưởng bất lợi của khí hậu nhiệt đới nên bò sữa gốc ôn đới nhập nội, đánh giá thực tiễn nuôi bò sữa nhập nội ở nước ta trong nhiều năm qua, đồng thời nêu ra một số giải pháp giúp giảm thiểu các tác động bất lợi nhằm phát triển chăn nuôi bò sữa được rộng rãi và có hiệu quả hơn.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hạn chế của việc chăn nuôi bò sữa nhập nội ở Việt Nam và một số giải pháp khắc phục HẠN CHẾ CỦA VIỆC CHĂN NUÔI BÒ SỮA NHẬP NỘI Ở VIỆT NAM VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP KHẮC PHỤC Nguyễn Xuân Trạch Đặt vấn đề Nước ta đã từng nhập nội một số giống bò sữa gốc ôn đới nhằm mục đích nhân thuần hoặc lai tạo giống. Các loại bò sữa thuần gốc ôn đới này nói chung có tiềm năng cho sữa cao hơn các giống bò sữa nhiệt đới (Red Sindhi, Sahiwal). Tuy nhiên tiềm năng ấy chỉ thể hiện khi bò được sống trong một môi trường sống thích hợp. Các yếu tố của môi trường sống bao gồm nhiệt độ, ẩm độ, gió, mưa, ánh sáng, chất lượng thức ăn, cách thức chăm sóc nuôi dưỡng và sự quản lí của người chăn nuôi. Đàn bò sữa nhập nội thực tế đã tồn tại ở nhiều địa phương trong cả nước và trải qua nhiều bước thăng trầm. Đã có nhiều mô hình nuôi bò sữa thành công, nhưng khó khăn và thất bại cũng không ít. Hiện tại, chăn nuôi bò sữa đang là một vấn đề thời sự. Để đáp ứng nhu cầu trước mắt về con giống, gần đây nhiều địa phương đã nhập bò sữa từ nước ngoài về để nuôi thích nghi. Liệu những địa phương nuôi bò sữa nhập nội này sẽ gặp những khó khăn hạn chế gì không? Phương hướng lâu dài cho công tác giống và chăm sóc nuôi dưỡng bò sữa nên như thế nào? Để góp phần giải đáp những vấn đề đó bài viết này trình bày khái quát những yếu tố ảnh hưởng bất lợi của khí hậu nhiệt đới lên bò sữa gốc ôn đới nhập nội, đánh giá thực tiễn nuôi bò sữa nhập nội ở nước ta trong nhiều năm qua, đồng thời nêu ra một số giải pháp giúp giảm thiểu các tác động bất lợi nhằm phát triển chăn nuôi bò sữa được rộng rãi và có hiệu quả hơn. Khó khăn của việc nuôi bò sữa gốc ôn đới trong điều kiện nhiệt đới Một điều hết sức quan trọng là phải nhận thức rõ ràng rằng năng suất sữa của bò không chỉ phụ thuộc vào phẩm giống đơn thuần mà còn phụ thuộc rất lớn vào môi trường trong đó bò được nuôi dưỡng. Nói cách khác năng suất sữa khai thác được trong thực tế là do kết quả tương tác giữa tiềm năng di truyền của con vật và các yếu tố môi trường, kể cả chăm sóc nuôi dưỡng. Về mặt khách quan, chăn nuôi bò sữa trong điều kiện khí hậu nóng ẩm sẽ gặp nhiều khó khăn hơn ở các nước ôn đới. Các yếu tố khí hậu và thời tiết nhiệt đới nóng ẩm ảnh hưởng không thuận lợi đến sức khoẻ và sức sản xuất của bò sữa thông qua hai con đường: - Ảnh hưởng trực tiếp của nhiệt độ và ẩm độ cao lên cơ thể con vật. - Ảnh hưởng gián tiếp qua chất lượng thức ăn và bệnh tật. Do vậy, thành công của việc chăn nuôi bò sữa trong điều kiện nhiệt đới như ở Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào khả năng áp dụng kỹ thuật để khắc phục các tác động bất lợi trên do điều kiện thời tiết khí hậu nóng ẩm gây ra. Ảnh hưởng của nhiệt độ và ẩm độ cao đến trao đổi nhiệt và năng suất sữa của bò Các yếu tố thời tiết khí hậu ảnh hưởng trực tiếp đến trao đổi nhiệt của cơ thể và do vậy mà ảnh hưởng đến khả năng thu nhận thức ăn, đến sức khoẻ và sản xuất của bò. Các yếu tố đó bao gồm nhiệt độ, ẩm độ, gió, bức xạ, thời gian chiếu sáng và lượng mưa. Trong các yếu tố này nhiệt độ và ẩm độ là những yếu tố quan trọng nhất. Bò sữa là động vật máu nóng, vì vậy chúng phải cố gắng duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định mặc dù nhiệt độ môi trường luôn thay đổi. Muốn vậy, bò phải giữ được sự cân bằng giữa nhiệt sinh ra trong cơ thể và nhiệt thải ra khỏi cơ thể. Thân nhiệt bình thường ở bò sữa trưởng thành ổn định trong khoảng 38,5-39 OC. PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com NL th« (GE) (18,4MJ/kgVCK) NL ph©n (10-80%) NL tiªu ho¸ (DE) NL n­íc tiÓu (5-10%) NL khÝ mªtan (6-12%) NL trao ®æi (ME) = NL thuÇn (NE) + Gia nhiÖt (HI) ME duy tr× = NE duy tr× + HI duy tr× ME lao t¸c = NE lao t¸c + HI lao t¸c ME thai = NE thai + HI thai ME s÷a = NE s÷a + HI s÷a ME t. träng = NE t. träng + HI t. träng NhiÖt S¬ ®å 1: ChuyÓn ho¸ n¨ng l­îng vµ sinh nhiÖt ë bß s÷a (NguyÔn Xu©n Tr¹ch, 2003a) Nhiệt sinh ra trong cơ thể bò bao gồm nhiệt được giải phóng từ năng lượng dùng cho duy trì và lao tác của cơ thể cùng với toàn bộ năng lượng gia nhiệt (Sơ đồ 1). Do vậy, bò có khối lượng cơ thể càng lớn thì nhu cầu năng lượng duy trì càng nhiều và cuối cùng nhiệt sinh ra càng nhiều. Thức ăn thô nhiệt đới có chất lượng thấp, khó tiêu nên làm tăng gia nhiệt (liên quan đến ...