Hàng rong trong lịch sử kinh tế - xã hội Hà Nội

Đặc trưng của hàng rong trong lịch sử Hà Nội, qua 4 giai đoạn: giai đoạn phong kiến với một nền kinh tế nông nghiệp, tự cung tự cấp, giai đoạn Pháp thuộc với sự pha trộn của phương thức sản xuất phong kiến và tư bản chủ nghĩa, giai đoạn trước đổi mới với một nền kinh tế kế hoạch và cuối cùng giai đoạn đổi mới về nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hàng rong trong lịch sử kinh tế - xã hội Hà NộiXS hgi hgc. so 2 (138), 201757HANG RONG TRONG LICH SU* KINH TE - XA H O I HA N O INGUYEN TUAN MINH*Tdm tdt: Bdi viit tim hiiu cdc dgc trung cua hdng rang trong lich su Hd N0i, quagiai dogn: giai dogn Phong Min vdi mgt nin kinh ti ndng nghiep, tu cung t\f cap; giadogn Phdp thudc vdi su pha trgn cua phuang thuc sdn xudt phong kiin vd tu ban changhia; giai dogn trudc Ddi mdi vdi mgt nen kinh ti ki hogch; vd cudi ciing giai dogn Dmdi vdi nin kinh ti thj trudng dinh hudng xd hgi chu nghia. Nhiiu bdng chiing dS chothdy sif tdn tgi vd vai trd quan trgng cda hogt dgng hdng rang trong ddi sdng xd h^i dthf xua vd nay. Hdng rong cd mdt site sdng rieng dai ddng vd khdng de ddng xda bdcdc bi^n phdp hdnh chinh, nhdt la khi nhOng ngudi lao dgng tdng lap dudi vdn cdnno nhu mgt ngudn cung cdp hdng hoa, hay mdt phuong thuc sinh ki.Tic khda: hang rong, do thi. Ha NOi, khu vue phi ehinh thdc.Hang rong (budn bdn rong/luu dOng) Id mOt logi hinh thuang mgi co xua md syhinh thdnh va phat tiiln eda nd gdn liln vdi qua trinh phat trien kinh te - xa hOi d nhiluquoc gia (Fresno va Koops, 2000; Meissonnier, 2006). Hipn nay, budn ban rong Id mptlogi hinh thuong mgi kha pho biln tai cdc nude dang phat trien hay dang tiong qud trinhehuyin doi. Gidng nhu ten gpi, budn ban rong Id each gpi nhan manh dac tinh luu dgngcda ngudi budn ban, budn bdn dudng phd nhdn manh den dde tnmg ve khdng gian cuahogt dpng budn ban, cdn budn ban phi chmh thdc thi nhdn mgnh nhung dgc diem phichinh thdc trong kinh tl nhu: khdng ddng k^ kinh doanh, khdng ddng thul hay khdngdugc qudn 1^ (Cling va ding nghipp, 2012). Budn ban rong, budn bdn dudng pho haybudn ban phi chinh thdc c6 khi chi Id cdng mOt ddi tugng hode dd eung ed thi la nhihigdii tugng khdc nhau, dilu ndy phu thuOc vdo nhOng hoan cdnh xd hOi cy the.Tai Viet Nam, budn ban rong nhin chung cd ba dac dilm: luu dOng, dudng phi vaphi chinh thdc. That v$y, ngudi budn bdn rong khdng cd dia diem kinh doanh el djnh, hpthudng xuyen di chuyen, hoat dOng chu ylu d khu vuc dd thj vd hogt dOng ndy khdng cdnphdi ddng ky kinh doanh. Hang rong rdt pho biln, nhat la tgi cdc thdnh pho Idn nhu thudd Hd NOi- Dudng nhu khdng thi tiling kd hit dugc tdt ca nhihig ngudi lam nghi buonban rong. Hp Id nhung ngudi ban rong, mua rong va cung cap djch vu rong. Trong dd, Vi4n Xd hgi hgc, Vi$n Han ldm Khoa hgc xd hgi Vi$l Nam. Tham khio Dilu 3 cda Nghj djnh s6 39/2007/ND-CP ngiy 16/3/2007 cua Chinh phii v^ Ho?! d^ngthucmg m?i mOt cich dOc Ifip, thuimg xuyen khdng phii dSng k^ kmh doanh.58Hdng rong trong Ijch sir kinh te-xd hdi Hd NginhSng ngudi bdn rong la nhdm ddng ddo nhat. Hp ban hoa qua, rau, dd dn sdn, dd uing,dd choi, qudn do, sach bdo, do gia dyng, ca canh... Nhihig ngudi mua rong la nhihigngudi ddng nat/thu mua phe lieu/ve chai, thu mua dd di^n... Nhfing ngudi cung cdp djchvy rong la nhfing ngudi mai dao keo, chiia khda, ddnh gidy... Hdng rong hien nay phattrien mgt cdch tu phat. Dieu nay da va dang ddn ddn nhieu hp qua xa hOi tieu eye cungnhu khdng phdt huy duge nhiing uu dilm cda logi hinh thuang mgi ndy. Hdng rong cd tiikhi ndo, ddc tnmg hay vi the va vai tid eua ngudi budn bdn rong, cua nghe budn ban rongra sao tiong lich sd kinh te - xa hOi eua thu dd Ha NOi? Dd Id nhfing cdu hdi ma nghienciiu ndy e l gdng tra ldi nhdm ddng gdp mOt gde nhin xa hOi hgc vd mOt logi hinh thuongmgi, mOt nhdm xa hpi cdn it dugc quan tam nghidn cdu mOt each thau ddo.1. Hang rong d Kinh thanh Thang Long thdi 1^ Phong kilnNha van Nguyen Ngpc Tien (2012) eho rang: budn ban rong xuat hipn td thdi L^ itThdng Long, tdc Id vdo thi ki thd 11, thdi ky ndy dd cd nhfing ngudi nay di bdn nrpu,ehieu, mudi... tiong Kinh thanh.Nhin Igi lich sd, xd hOi Viet Nam truyin thong dudi cdc trieu dai phong kien, nenkinh tl ehd dao Id ndng nghiep tiong Ida nude, mang ndng tinh tu cdp, ty tuc trong khudnkhd edng dong cac lang xa. Trong qua trinh vuon tdi md hinh san xuat hang hda, ngudindng dan tham gia vao cdc hogt ddng sdn xudt thd cdng nghipp va tiao ddi san phdm trenthi trudng, luc ndy hg khdng chi la ndng ddn ma cdn la thg thd cdng va thuong nhan. HogtdOng sdn xudt vd trao ddi hang hda cua ndng ddn Idc ddu trdn quy md lang rdi ddn morpng thanh lien lang hodc viing (Nguyen Quang Nggc vd Nguyen Thira Hy, 2007). KMcdc dd thi o Viet Nam duge thdnh lap, do sdc mgnh eua truyin thing van hda ndngnghiep da khien cho cac do thi mang ddc thih ndng thdn rdt dam net^, vd kmh t l hang hoad ndng thdn cung dugc ehuyen vao dd thi.Thdng Long - Ha NOi la kmh dd Idn nhdt, Idu ddi va ndi tilng nhdt eua ViOt Namcung duge hinh thdnh va phat trien trong bdi cdnh nhu thi. Nen kinh t l eua Thdng Longban ddu chd ydu dya vdo nhihig hogt ddng sdn xudt ndng nghipp nhu trong lua, trdng hoamdu, chdn nudi va thu cdng nhd. Tuy nhien vdi s i ddn ddng due, thj phdn hang hda dugccung cdp tai chd khdng du dl tiida man nen phdn Idn hdng hda d Thdng Long van ph^tidng cgy vao sy tilp t l td ben ngoai, cac vdng ndng thon phy can chuyen chd vdo mangludi chg dd thi. Ngudi ndng dan mang cac san phdm ndng nghipp ho^c thu cdng nghiepeua minh vdo ban tgi cac chg do thi, Idc ve hg mua sdm mOt s i vat dyng cdn thilt chocdng vi$c san xudt va ddi sdng hang ngdy. Hg la nhihig ngudi sdn xudt nhd, ty sdn ty tiSu,nhiing ndng ddn kiem thuong nhan h o ^ tiig thu cdng, thgm chi la mOt kit hgp da thanhphdn tiong mOt con ngudi ndng dan - thg thu cdng - thuang nhan. V l phuang dipn buonban, hg chi coi do la mOt hogt dOng tiiu ylu, kiem nhipm (Nguyin Thda Hy, 1983). Chg 6^ T6 chiic hinh chinh cua do thi Vi^t Nam dugc sao ph6ng theo tl chiic nfing th6n, chja thinh cdc phu,hvy^n, ting, ihon. Ngoii ra c6n c6 phudng, Ii m^t c§ng ding ctla nhftng nguiri lim cOng m§t nghi ciia m^ling que vi nhihig ly do khic nhau hg tich ra m^t bO ph^ vio thinh phi idmfin,d^g nhd trgn cimg m^tddy pho, phia trong sin xudt, phia ngoii bin hing (Trdn Nggc Thfim, 1 ...