Hành động trách của các nhân vật giao tiếp trong ca dao Nam Bộ

Bài viết Hành động trách của các nhân vật giao tiếp trong ca dao Nam Bộ nghiên cứu những đặc điểm về cấu trúc và ngữ nghĩa của hành động trách trong CDNB để thấy được những thói quen tư duy, hành động, cũng như nét văn hóa, tính cách riêng của con người nơi đây.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hành động trách của các nhân vật giao tiếp trong ca dao Nam Bộ TRƯỜNG ĐẠI HỌC SÀI GÒN SAIGON UNIVERSITY TẠP CHÍ KHOA HỌC SCIENTIFIC JOURNAL ĐẠI HỌC SÀI GÒN OF SAIGON UNIVERSITY Số 79 (01/2022) No. 79 (01/2022) Email: tcdhsg@sgu.edu.vn ; Website: http://sj.sgu.edu.vn/ HÀNH ĐỘNG TRÁCH CỦA CÁC NHÂN VẬT GIAO TIẾP TRONG CA DAO NAM BỘ Critical acts of characters in Southern folk songsTS. Trần Đức Hùng(1), Trần Chánh Băng(2) Trường Đại học Đồng Tháp(1)(2)Học viên cao học Trường Đại học Đồng ThápTÓM TẮTCa dao Nam Bộ vốn là kho tàng văn hóa quý giá của dân tộc Việt Nam nói chung, người dân Nam Bộnói riêng. Những bài ca dao Nam Bộ từ trước đến nay đã đi vào tâm tư tình cảm, cách ứng xử của conngười nơi đây. Nghiên cứu hành động trách trong ca dao Nam Bộ không chỉ giúp khảo sát được sốlượng và tìm ra những đặc điểm về cấu trúc và ngữ nghĩa của hành động trách mà còn giúp chúng tathấy được những nét văn hóa, tính cách con người Nam Bộ thông qua cứ liệu ngôn ngữ trong ca dao.Từ khóa: ca dao, hành động trách, Nam Bộ, ngữ nghĩa, nhân vậtABSTRACTSouthern folk songs are embedded in Vietnam’s cultural treasure in general and of the Southern peoplein particular. This poetic genre has long been attached to the local people’s conducts and affections.Research on critical acts in this corpus not merely provides the quantity of features regarding thelinguistic patterns and meanings of the act type, but also uncovers the Southern people’s culture andqualities.Keywords: folk songs, critical act, Southern, semantic, character 1. Mở đầu của con người Nam Bộ. CDNB với những Ca dao Việt Nam được xem là tấm đặc trưng vốn có, đã trở thành một đề tàigương phản ánh trung thực hình ảnh thiên muôn thưở cho những ai yêu quý và cảmnhiên, đất nước, con người Việt Nam. Vì mến vùng đất này. Đến với CDNB, ta bắtthế, ca dao mỗi vùng miền luôn có những gặp ngay những hình ảnh mộc mạc, chânđặc trưng riêng biệt phản ánh đặc điểm xứ quê, những cách nói chân chất, thật thà củasở, con người vùng đất ấy. Ca dao Nam Bộ con người vùng Nam Bộ nhưng cũng(CDNB) vốn là kho tàng văn hóa quý giá không kém phần tinh tế, ý nhị. Sự mộccủa dân tộc Việt Nam nói chung, người mạc, giản đơn mà tinh tế, ý nhị ấy chính làdân Nam Bộ nói riêng. Nó là kết tinh tinh nét đẹp tâm hồn của con người Nam Bộ.hoa sáng tạo tinh thần của nhân dân lao Những bài CDNB từ trước đến nay đã điđộng, là tấm gương phản chiếu môi trường vào tâm tư tình cảm, cách ứng xử của conthiên nhiên, đời sống tư tưởng – tâm hồn người nơi đây. Vì vậy, tìm hiểu CDNB làEmail: tdhung@dthu.edu.vn 43SCIENTIFIC JOURNAL OF SAIGON UNIVERSITY No. 79 (01/2022)ta đã chạm đến những góc khuất trong tâm 2.1. Cấu trúc hành động trách của cáchồn người dân ở miền sông nước này. nhân vật giao tiếp trong ca dao Nam Bộ Trong những năm gần đây, việc Hành động trách, theo sự phân loại củanghiên cứu tiếng Việt dưới góc độ sử Austin, thuộc lớp hành vi ứng xử. Từ điểndụng ngôn ngữ trong thực tế nói chung và tiếng Việt định nghĩa: Trách “Tỏ lời khôngnghiên cứu hành động ngôn ngữ nói riêng bằng lòng về người có quan hệ nào đó, chođã thu hút được nhiều sự quan tâm, nhất là là có hành vi, thái độ không đúng, khôngcác hành động ngôn ngữ riêng biệt như hay, không tốt đối với mình hoặc có liênhành động khen, cam kết, điều khiển, bộc quan đến mình” (Hoàng Phê, chủ biên,lộ,... tuy nhiên, cần có những nghiên cứu 2003). Hành động trách không chỉ giới hạnchuyên sâu về đặc điểm của các hành ở bản thân người nói (trách thân, tự trách)động ngôn ngữ trong ca dao, nhất là ca mà còn hướng tới các đối tượng xungdao các vùng địa phương. Trong phạm vi quanh có liên quan đến mình.bài viết này, chúng tôi nghiên cứu những Khảo sát 5504 dòng thơ trong cuốn Cađặc điểm về cấu trúc và ngữ nghĩa của dao – dân ca Nam Bộ của tác giả Bảo Địnhhành động trách trong CDNB để thấy Giang (chủ biên), chúng tôi thống kê đượcđược những thói quen tư duy, hành động, 452 hành động trách. Căn cứ vào đặc điểmcũng như nét văn hóa, tính ...