HẠT CƠM (Wart)

Hạt cơm là sự tăng sinh lành tính của da do virus gây khối u ở người (human papilloma virus - HPV). Cho đến nay, người ta thấy có hơn 100 typ HPV, trong đó có những typ có khả năng gây ung thư: 6, 11, 16, 18, 31 và 35.Dịch tễ học Tần số: bệnh phổ biến ở khắp nơi trên thế giới. Tỷ lệ ước khoảng 7-12% dân số. Trẻ em trong độ tuổi đến trường, tỷ lệ cao hơn: khoản 10-20%. Bệnh cũng hay gặp ở những người suy giảm miễn dịch và người giết mổ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
HẠT CƠM (Wart) HẠT CƠM (Wart) Hạt cơm là sự tăng sinh lành tính của da do virus gây khối u ở người(human papilloma virus - HPV). Cho đến nay, người ta thấy có hơn 100 typ HPV,trong đó có những typ có khả năng gây ung thư: 6, 11, 16, 18, 31 và 35. Dịch tễ học Tần số: bệnh phổ biến ở khắp nơi trên thế giới. Tỷ lệ ước khoảng 7-12%dân số. Trẻ em trong độ tuổi đến trường, tỷ lệ cao hơn: khoản 10-20%. Bệnh cũnghay gặp ở những người suy giảm miễn dịch và người giết mổ gia súc. Chủng tộc: bệnh gặp ở tất cả các chủng tộc. Giới: tỷ lệ nam và nữ là ngang nhau. Tuổi: bệnh gặp ở bất kỳ lứa tuổi nào. Hiếm gặp ở trẻ nhũ nhi, tỷ lệ mắcbệnh tăng lên trong độ tuổi đến trường, đỉnh cao là 12-16 tuổi. Nguyên nhân: HPV. Lan truyền trực tiếp hoặc gián tiếp. Hạt cơm thông thường: thường do HPV typ 2,4; sau đó là typ 1, 3, 27, 29,57. Hạt cơm bàn tay, bàn chân: thường do HPV typ 1; sau đó là typ 2, 3, 4, 27,29 và 57. Hạt cơm phẳng: HPV typ 3, 10 và 28. Lâm sàng Thời kỳ ủ bệnh thường kéo dài từ 1-6 tháng, có trường hợp kéo dài tới 3năm hoặc lâu hơn nữa. Hạt cơm thông thường (Common warts, verruca vulgaris): sẩn sừng bềmặt xù xì thô giáp, kích thước từ nhỏ hơn 1mm đến lớn hơn 1cm. Vị trí: bất kỳ vịtrí nào, hay gặp ở bàn tay và gối. Hạt cơm bàn tay, bàn chân (palmoplantar warts): ban đầu là những sẩnnhỏ, sau đó phát triển sâu vào bên trong. Vì vậy nên những tổn thương này thườngđau hơn so với hạt cơm thông thường. Hạt cơm phẳng (Flat warts, verruca plana): đặc trưng bởi những sẩn nhỏ,phẳng, kích thước 1-5mm hoặc hơn, số lượng từ vài đến hàng trăm tổn thương, cóthể tập trung thành đám, chúng có thể tập trung thành đường do cào gãi (hiệntượng Koebner). Vị trí: bất kỳ vị trí nào, vị trí thường gặp là mặt, tay, cẳng chân.Sự viêm thường báo hiệu tổn thưong sẽ tự thoái lui. Cận lâm sàng Điều trị Có rất nhiều cách để điều trị hạt cơm, tuy nhiên hiệu quả thay đổi. Bắt đầuđiều trị bằng phương pháp ít đau, rẻ tiền, ít tổn thời gian; khi tổn thương khôngđáp ứng thì dùng các biện pháp xâm lấn và đắt tiền hơn. Không điều trị: khoảng 65% hạt cơm tự thoái lui trong 2 năm. Tuy nhiên,một số tổn thương có xu hướng to lên, lan. Biện pháp này áp dụng cho các nhữngbệnh nhân có rất nhiều tổn thương, hạt cơm tồn tại trên 2 năm. Thuốc bôi: Salicylic acid: thường là biện pháp đầu tiên để điều trị bệnh. Bệnh nhân cóthể tự bội thuốc tại nhà. Tỷ lệ khỏi khoảng 70-80%. Thuốc bôi tại các cơ sở y tế: + Cantharidin. + Dibutyl squaric acid (SADBE) và diphencyclopropenone (DCP). + Trichloroacetic acid. + Podophyllin. + Aminolevulinic acid (ALA) kết hợp với chiếu ánh sáng xanh để điều trịhạt cơm phẳng. Một số thuốc khác: + Imiquimod: điều trị hạt cơm thông thường, sùi mào gà. + Cidofovir. + Podophyllotoxin. + 5-Fluorouracil + Tretinoin: điều trị hạt cơm phẳng. + Tỏi sống. Tiêm nội tổn thương: khi tổn thương dai dẳng, kháng trị với các loại thuốcbôi, có thể tiêm vào tổn thương: + Intralesional immunotherapy using injections of Candida, mumps, orTrichophyton skin test antigens:tỷ lệ khỏi khoảng 74%. + Bleomycin: tỷ lệ khỏi khoảng 33-92%. + Interferon-alfa: tỷ lệ khỏi khoảng 36-63%. Thuốc toàn thân: khi tổn thương kháng trị hoặc lan rộng thì có thể dùng: + Cimetidine. + Retinoids + Cidofovir Phẫu thuật: Áp ni-tơ lỏng. Laser CO2, flashlamp-pumped pulse dye laser, Nd:Yag laser. Đốt điện. Curettage Rất nhiều BS Da liễu hiện nay sử dụng biện pháp đốt điện hoặc laser CO2để điều trị bệnh này. Tôi thấy kết quả phụ thuộc vào người làm: làm sâu quá thì cósẹo, làm nông thì tái phát; khói có thể gây bệnh cho người làm (nhiều người làmtrong phòng laser bị hạt cơm phẳng) và tôi tìm hiểu thấy y văn thế giới không đặtcác biện pháp này lên hàng đầu. Tôi đã sử dụng tretionin để điều trị và đã có nhiềutrường hợp thành công.