Hệ tiêu hóa

Quá trình chế biến thức ăn thực hiện trong ống tiêuhóa và được hấp thụ qua thành của nó gọi là quá trìnhtiêu hóa ngoại bào .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hệ tiêu hóaI CẤU TẠOII TIÊU HÓA Ở KHOANG MIỆNG VÀ THỰC QUẢNIII TIÊU HÓA Ở DẠ DÀYIV TIÊU HÓA VÀ SỰ HẤP THỤ Ở RUỘT NONV SỰ TIÊU HÓA Ở RUỘT GIÀ I CẤU TẠO Quá trình tiến hóaĐộng vật chưa có cơ quan tiêuhóa(trùng roi, trùng giầy, amip.. Động vật có tuối tiêu hóa (ruột khoang, giun dẹp) Động vật có ống tiêu hóa Động vật càng ở thang tiến hóa cao, hệ tiêu hóacàng phát triển và phân hóa thành nhiều phần phứctạp, từ miệng đến hậu môn và các tuyến tiêu hóa. Quá trình chế biến thức ăn thực hiện trong ống tiêuhóa và được hấp thụ qua thành của nó gọi là quá trìnhtiêu hóa ngoại bào . Tùy vào loại thức ăn, ở mỗi động vật còn phát triểnthêm những phần đặc biệt như diều và dạ dày cơ củachim, dạ dày bốn túi của động vật nhai lại…Cấu tạo hệ tiêu hóa của người được coi làhoàn chỉnh nhất, điển hình cho các loài ăn tạp,dạ dày một túi.Hệ tiêu háo bao gồm các phần chính:Khoang miệng: trong đó có răng, lưỡi, hầu, cáctuyến nước bọt.Thực quản.Dạ dày.Tá tràng, ruột non, ruột già, tuyên tụy, gan.Trực tràng và hậu môn.II Tiêu hóa ở khoang miệng và thực quản1 Cấu tạo Khoang miệng Khoang miệng là đoạn mở đầu của ống tiêu hóa,nơi tiếp nhận các dạng vật chất từ môi trườngngoài. Mặt trong khoang miệng được lót bằng lớp niêmmạc với nhiều lớp tế bào biểu mô.Cấu tạo gồm: Răng, Lưỡi, Hầu, Các tuyến nướcbọt.a Răng Răng gồm 3 phần: thân răng, chân răng và cổ răng. Cấu tạo chủ yếu từ dentin Ở người và động vật có vú nói chung, răng gồm ba loại vói ba chức năng chính là: Răng cửa: cắt thức ăn Răng nanh: xé thức ăn Răng hàm: nghiền thức ănb Lưỡi Là một khối cơ vân được lợp bởi một lớp niêm mạc đặc biệt có cấu trúc khác nhau tùy vùng Gúp điều chỉnh lượng thức ăn vào răng khi nhai Ở gốc lưỡi có 3 đôi cơ, nhờ chúng mà lưỡi có thể vận động rất linh hoạt Trên lưỡi có các loại gai lưỡi: Gai chỉ Gai khuẩn Gai vòngc HầuLà một ống ngắn nối tiếp với khoang miệng.Phần hậu có liên quan với khoang mũi ở phíatrên, với thanh quản, khí quản và thực quản ởphía dưới.Ở đây có cấu tạo sụn thanh – thiệt là nhiệm vụđóng kín khí quản khi nuốt thức ăn.nắp thanh quản lưỡi thực quản khí quảnd Tuyến nước bọtTrong khoang miệng có 2 loại tuyến nước bọt: Tuyến nhỏ nằm rải rác trong miệng Tuyên lớn:có 3 đôi Đôi tuyến mang tai Đôi tuyến dưới hàm Đôi tuyến dưới lưỡiThực quản Liên kết giữa hầu và dạ dày, kéo dài từ hầu đến eo thắt phía dưới của thực quản Viên thức ăn di chuyển xuống dạ dày bởi nhu động Cho phép thức ăn di chuyển qua khoang ngực, cơ hoành đến khoang bụng và dạ dày.2 Sự tiêu hóa trong khoang miệng Ở khoang miệng xảy ra hai quá trình: tiêu hóa cơ họcvà tiêu hóa hóa học, trong đó tiêu hóa cơ học là chính. a Tiêu hóa cơ học Chủ yếu do răng đảm nhiệm, các chức năng cắt, xé, nghiền thức ăn của răng được thực hiện qua phản xạ nhai với sự tham gia của các cơ nhai và lưỡiCơ nhai gồm các cơ nâng và hạ hàm dưới Hàm dưới nâng lên và hạ xuống liên tiếp làm haihàm răng ép sát để thực hiện việc cắt,xé, nghiềnthức ăn thành những mẩu nhỏ rồi được trộn đều vớinước bọt. Lưỡi và má giúp xáo trộn thức ăn và trộn đều với nước bọt. Cuối cùng thức ăn được tạo thành những viên nhỏ, trơn rơi xuống hầu để thực hiện phản xạ nuốt.Nhai và nuốt là các phản xạ nửa tự động- Phản xạ nhai xuất hiện khi có thức ăn vàomiệng, các thụ quan ở niêm mạc miệng,lưỡi gửi xung hướng tâm về trung ương (V,VII, IX), Trung khu nhai ở hành tủy và vỏ Xuất hiện các xung ly tâm trênnão.nhánh vận động.- Phản xạ nuốt xuất hiện qua các giai đoạn:Giai đoạn miệng: sau khi thức ăn được nhai, trộnđều với nước bọt và viên lại trên mặt lưỡi, sẽ đượclưỡi thụt lại đưa về phía sau. Đây là giai đoạn phảnxạ tuỳ ý.Giai đoạn hầu: là phản xạ tự động. Viên thức ănchạm vào thành hầu kích thích các thụ quan ởđây, xung hướng tâm chạy về trung. Trung khuphản xạ nuốt ở hành tủy và các phần khác của nãobộ cho đến vỏ não. Các xung ly tâm theo nhánhvận động các dây số V (mở màn hầu), số IX (cửđộng cơ hầu), số X (cử động nhu động thực quản),số XII (cử động cơ lưỡi).Khi phản xạ nuốt được thực hiện, ở hầu xảyra các quá trình: đóng kín đường thở lại, môingầm lại, gốc lưỡi cong lên, đẩy viên thức ănvề phía sau.Giai đoạn tiếp theo: sau là các cử độngnhu động của thực quả ...