Hoàn thiện hoạt động kế toán, kiểm toán trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Để tham gia kiểm toán các tổ chức phát hành, tổ chức niêm yết hoặc tổ chức kinh doanh chứng khoán, hiện nay Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã chấp thuận cho 8 doanh nghiệp kiểm toán đủ điều kiện được phép (gồm 5 doanh nghiệp trong nước, 3 doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) hoạt động kiểm toán trên thị trường chứng khoán.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoàn thiện hoạt động kế toán, kiểm toán trên thị trường chứng khoán Việt NamHoàn thiện hoạt động kế toán, kiểm toán trên thị trường chứng khoán Việt NamĐể tham gia kiểm toán các tổ chức phát hành, tổ chức niêm yết hoặc tổ chức kinh doanhchứng khoán, hiện nay Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã chấp thuận cho 8 doanhnghiệp kiểm toán đủ điều kiện được phép (gồm 5 doanh nghiệp trong nước, 3 doanhnghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) hoạt động kiểm toán trên thị trường chứng khoán.Nhìn chung, các doanh nghiệp kiểm toán được chấp thuận đã đáp ứng được những nhu cầu vềkiểm toán của các công ty phát hành, niêm yết và kinh doanh chứng khoán. Tuy nhiên chấtlượng kiểm toán chưa đồng đều và còn bộc lộ một số yếu điểm. Xung quanh vấn đề này, TS VũThị Kim Liên, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã có một số nhận xét về vấn đề này.Hầu hết các công ty kiểm toán đang hoạt động trên thị trường chứng khoán bộc lộ một số hạnchế nội tại.Thứ nhất, về kiểm toán báo cáo tài chính của các công ty phát hành và niêm yết chứng khoán.Đối với một số nghiệp vụ kế toán quan trọng của doanh nghiệp chưa được phản ánh đầy đủ dothiếu các chuẩn mực kế toán và kiểm toán phù hợp trong quy định chế độ kế toán hiện hànhnhư việc tăng vốn điều lệ, cổ phiếu quỹ, các biến động b t thường... nhiều công ty chưa thậntrọng khi kiểm toán các loại nghiệp vụ này, có khi còn bỏ qua sai sót rõ ràng của doanh nghiệpđược kiểm toán. Có trường hợp công ty kiểm toán vận dụng chuẩn mực nước ngoài để xác nhậnvốn căn cứ vào số cổ phiếu chưa phát hành nhưng đã không lưu ý người đọc trong báo cáokiểm toán.Hơn nữa, một số báo cáo tài chính của công ty phát hành và niêm yết được kiểm toán có phầnthuyết minh còn sơ sài, gây khó khăn cho UBCKNN cũng như các nhà đầu tư trong việc theo dõivà đánh giá tình hình hoạt độnh của các công ty này trên thị trường chứng khoán, đặc biệt lànhững chỉ tiêu có biến động lớn, những thông tin về tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình tàichính của doanh nghiệp mà chưa có đầy đủ trong các báo cáo tài chính.Thứ hai, về chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính của các công ty chứng khoán cũng còn mộtsố sai sót như trình bày cẩu thả, không kiểm soát kỹ các thông tin trong báo cáo tài chính, thôngtin trong thuyết minh báo cáo tài chính còn sơ sài, việc hạch toán của một số công ty chứngkhoán còn chưa tuân thủ chế độ kế toán công ty chứng khoán nhưng trong báo cáo tài chínhkiểm toán không nêu ý kiến.Có thể nói nguyên nhân chủ yếu của tình trạng nêu trên là do các công ty chưa hoàn toàn thíchứng với việc áp dụng các chuẩn mực kế toán, kiểm toán mới ban hành. Theo đánh giá của BộTài chính, các công ty kiểm toán trong nước thường không có các hướng dẫn quy trình kiểm toánnội bộ như sổ tay kiểm toán và tài liệu đào tạo. Hơn nữa, việc vận dụng các Chuẩn mực quốc tếvào Chuẩn mực Việt Nam một cách không thích hợp đôi khi không chỉ gây khó hiểu mà còn khókhăn cho các công ty trong quá trình thực hiện trong điều kiện kinh tế ở Việt Nam hiện nay.Do những bất cập trong chế độ kế toán, chuẩn mực kế toán và kiểm toán trước đây, cùng vớinhững thiếu sót chủ quan của một số công ty kiểm toán, đã có không ít lời than phiền về chấtlượng kiểm toán từ phía các nhà đầu tư. Bản thân UBCKNN cũng đã nhiều lần nhắc nhở một sốcông ty, thậm chí phải xử phạt một công ty và kiểm toán viên. Chính vì vậy, có một vài công tykiểm toán tuy vẫn làm hồ sơ để được công nhận là công ty kiểm toán được chấp thuận trên thịtrường chứng khoán nhưng thực tế rất ngại kiểm toán cho các công ty niêm yết.Giải pháp cải thiện hoạt động kế toán, kiểm toánTrong bối cảnh nước ta đang chuẩn bị gia nhập WTO và thị trường chứng khoán rất cần thu hútsự tham gia của các nhà đầu tư nước ngoài, hệ thống kế toán và kiểm toán là một trong nhữngtrọng điểm cần được cải tiến không ngừng nhằm nâng cao tính minh bạch và trách nhiệm pháplý của các doanh nghiệp, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư và góp phần hơn nữavào việc phát triển thi trường chứng khoán Việt Nam.Trước hết, cần tiếp tục ban hành đầy đủ hệ thống chuẩn mực kế toán, kiểm toán Việt Nam, rútngắn khoảng cách giữa các chuẩn mực của Việt Nam so với các chuẩn mực quốc tế, đồng thờihướng dẫn việc áp dụng các chuẩn mực phù hợp với thực tế.Thứ hai, cần có những giải pháp thiết thực để đưa các chuẩn mực mới vào cuộc sống. Bên cạnhviệc hướng dẫn cụ thể việc áp dụng các chuẩn mực mới, một điều rất quan trọng là cơ quanthuế nên cho phép các công ty sử dụng thu nhập tài chính xác định theo Chuẩn mực kế toánViệt Nam mới để tính thuế, nếu không sẽ có rất nhiều, nếu như không phải là tất cả các công tykhông tìm thấy lợi ích trong việc tuân theo các quy định phức tạp của Chuẩn mực kế toán ViệtNam mới ban hành.Thứ ba, xuất phát từ yêu cầu chính đáng của các nhà đầu tư là các báo cáo tài chính có kiểmtoán của các công ty niêm yết phải có chất lượng tốt, cung cấp thông tin chính xác cho thịtrường chứng khoán, việc lựa chọn các công ty kiểm toán có đủ năng lực, uy tí ...