Hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới: Tiếp cận văn hóa đổi mới

Bài viết bàn về khái niệm văn hóa đổi mới, những rào cản trong việc hình thành văn hóa đổi mới trong hoạt động khoa học và công nghệ và đề xuất những khuyến nghị đối với hệ thống đổi mới quốc gia.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới: Tiếp cận văn hóa đổi mớiTạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghic u Chí h s ch v QuT p 33 S 3 (2017) 94-102Hoạt độ g khoa học cô g ghệ v đổi mới:Tiếp c vă hóa đổi mớiVũ Thị Cẩm Tha h*Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, ĐHQGHN, 336 Nguyễn Trãi, Hà Nội, Việt NamNhg y 16 th g 8 ăm 2017Chỉ h sửa g y 20 th g 9 ăm 2017; Chấp h đă g gày 28 tháng 9 ăm 2017Tóm tắt: Hiệ ay tro g xu thế ph t ph t triể ề ki h tế tri th c tại hiều qu c gia tr thếgiới đổi mới hoạt độ g khô g thể t c rời của hoạt độ g khoa học v cô g ghệ. Tuy hi ph ikhẳ g đị h Đổi mới khô g ph i một quy trì h qukhoa học v cô g ghệ có thể sao chépđược. Chí h vă hóa m hữ g gười y ma g ại mớiyếu t quyết đị h th h cô g chkhô g ph i đầu tư hay cơ sở v t chất hay quyết đị h chí h trị của cơ qua chủ qu .Văn hóa đổi mới c p đến những niềm tin, giá trị, nguyên tắc ngầm, một kiểu c ch tí gưỡng vàhy vọ g được các thành viên trong một cộ g đồng (có thể ở cấp độ tổ ch c và qu c gia) cùng chiasẻ. Nó bao quát một phạm vi rộng cách ửng xử trong hoạt động khoa học và công nghệ: cácphươ g ph p s n xuất, kỹ ă g ghề nghiệp và tri th c kỹ thu t th i độ đ i với c c quy định củatổ ch c; các thói quen và t p quán ng xử tro g đổi mới, những mục ti u đa g qua tâm c ch tiếnhành các hoạt động phát triể v khai th c c c tưởng mới, quá trình học hỏi và khám phá về cács n phẩm mới, các quy trình của tổ ch c.B i viết b về kh i iệm vă hóa đổi mới hữ g r o c tro g việc hì h th h vă hóa đổi mớitro g hoạt độ g khoa học v cô g ghệ v đề xuất hữ g khuyế ghị đ i với hệ th g đổi mớiqu c gia.Từ khóa: Vă hóa đổi mới, khoa học cô g ghệ v đổi mới, chính sách.1. Mở đầudoa h ghiệp hoặc một tổ ch c v hướ g ềnki h tế ph t triể một c ch bề vữ g. Hệ th gđổi mới t p hợp tất c c c thể chế v cơ chế(cô g v tư) tươ g t c với hau để kích thíchv hỗ trợ cho c c đổi mới s phẩm v hệ th gở tro g ề ki h tế qu c dâ .Mô hì h tă g trưở g theo chiều rộ g dựatr việc khai th c t i guy thihigiată g đầu tư v sử dụ g hâ cô g gi rẻ củaViệt Nam đã tới giới hạ . Tro g b i c h hộih p sâu với thế giới hiệ ay Việt Nam khô gcò ựa chọo kh ctă g ă g suất aođộ g qua đổi mới s g tạo. Đổi mớimộttro g hữ g ă g ực cạ h tra h độ g giúp c cHiệ ay tro g xu thế ph t ph t triể ềki h tế tri th c tại hiều qu c gia tr thế giớiđổi mớihoạt độ g khô g thể t ch rời củahoạt độ g khoa học v cô g ghệ. Nó từ âu đãđược coi một chìa khóahâ t quyết đị hă g suất chất ượ g gi trị gia tă g của sphẩm h g hóa dịch vụ tạo ề t g để tă gcườ g ă g ực cạ h tra h của một qu c gia_______ĐT.: 84-914755553.Email: vucamthanh@gmail.comhttps://doi.org/10.25073/2588-1116/vnupam.412094V.T.C. Thanh / Tạp chí Khoa học ĐHQGHN: Nghi n c u Chính sách và Quản lý, T p 33,tổ ch c ph t triể c c kh ă g ri g biệt v tạora ợi thế thực sự m hữ g hữ g ợi thế ykhó có thể bị c c đ i thủ sao chép.Tuy hiph i khẳ g đị h đổi mới khôngphải là một quy trình quản lý khoa học và côngnghệ có thể sao chép được. Bằ g ch g rấthiều ước ở châu Âu Nh t BH Qu cTru g Qu c đã d h hiều cô g s c cho việcb th o v xây dự g c c thu g ũ g si ico ởước mì h. Ngay c c c ước châu Phi cũ gh p cuộc với tr o ưu xây dự g Thu g ũ gSi ico . Như g tất c đều khô g đạt được kếtqu hư mo g đợi. Dù được đầu tư ớhư gsự thất bại của c c khu cô g ghệ cao cô gvi khoa học th h ph khoa học vườ ươmdoa h ghiệp v c c thu g ũ g đủ oại… ở c cước đi sau tro g đó có Việt Nammột thựctế. C c khu cô g ghệ cao cóp hặt c c môhì h goại ai được coith h cô g co sy rất ít đều t p hợp được gười ở c c môhì h g c hoặc ít hất cũ g từ c c ước có c cmô hì h đó đế tổ ch c v m việc. Điều ygụ rằ g chính văn hóa mà những người nàymang lại mới là yếu t quyết định thành công,ch không phải là đầu tư hay cơ sở v t chất hayquyết định chính trị của cơ quan chủ quản.2. Khái niệm văn hóa đổi mới trong hoạtđộng khoa học và công nghệTừ đị h ghĩa đầu ti về đổi mới đượcJoseph Schumpeter h ki h tế gười Áo đưa1ra v o ăm 1934 đếay đã có rất hiềughi c u về đổi mới b về kh i iệm bchất v vai trò của đổi mới. C c ghi c u đãchỉ ra hai khía cạ h tru g tâm của đổi mới(1) Đổi mới s phầm v (2) Đổi mới cô gghệ. Đị h ghĩa của OECD được coikhđầy đủ: “Đổi mớiviệc triể khai một s_______1Tro g ghic u về The theory of economicdevelopment: an inquiry into profits, capital, credit,interest and the business cycle (1934), ông định nghĩa“Đổi mới là quá trình thương mại hóa những yếu t mớihoặc sự kết hợp những yếu t cũ trong các tổ ch c côngnghiệp, li n quan tới v t liệu mới, quy trình mới, thịtrường mới, hoặc cơ cấu tổ ch c mới, phần lớn được khởixướng bởi ông chủ doanh nghiệp.”3 (2017) 94-10295phẩm (h g hóa hoặc dịch vụ) một quy trì hmới hoặc c i tiế ớ hoặc một phươ g ph ptiếp thị mới hoặc một phươ g ph p tổ ch c mớitro g thực tiễ ki h doa h tổ ch c cô g việchoặc qua hệ đ i goại.”[1] Theo đó đổi mớis phẩm v quy trì h cô g ghệ bao gồm c cs phẩm quy trì h mới về cô g ghệ v c c ...