Hoạt động tự học của sinh viên khi trường chuyển sang đào tạo tín chỉ

Hoạt động tự học của sinh viên đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình dạy-học đại học nói chung và đặc biệt cần thiết trong phương thức đào tạo theo tín chỉ. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả của hoạt động tự học cần phải có sự quản lý sát sao của mọi người liên quan đến hoạt động tự học của sinh viên, đặc biệt giảng viên phải đổi mới phương thức tổ chức dạy học và đòi hỏi cao hơn tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của sinh viên trong việc thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. Để hiểu rõ hơn về các nội dung trên mời bạn đọc tham khảo bài viết sau đây.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hoạt động tự học của sinh viên khi trường chuyển sang đào tạo tín chỉ Hoạt động tự học của SV khi trường chuyển sang đào tạo tín chỉ Đặt vấn đề  Sinh viên là những người đang theo học ở các trường đại học, cao đẳng ­   nơi đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của xã hội.   Thuật ngữ “Sinh viên” có nguồn gốc từ tiếng Latin là “Student” ­ có nghiã  là người học tập, nghiên cứu, người đi tìm kiếm, khai thác tri thức. Khác  với học sinh phổ thông, bên cạnh hoạt động chủ  đạo là học tập, lĩnh hội   tri thức của thầy, người sinh viên còn phải có nhiệm vụ tự học, tự nghiên   cứu trên cơ  sở  tư  duy độc lập. Về  bản chất, quá trình học tập của sinh   viên ở bậc đại học là quá trình nhận thức có tính nghiên cứu. Điều này đã   được thể  chế  hóa trong Luật giáo dục như  sau: “Phương pháp giáo dục   đại học phải coi trọng bồi dưỡng năng lực tự  học, tự  nghiên cứu, tạo  điều kiện cho người học phát triển tư  duy sáng tạo, rèn luyện kỹ  năng  thực hành, tham gia nghiên cứu, thực nghiệm, ứng dụng.”  Do vậy, dù ở phương thức đào tạo đại học nào, người sinh viên cũng cần   phải có năng lực tự học, hay nói cách khác: “tự học là cách học ở bậc đại  học”. Trong những năm gần đây, thực hiện chủ trương của đổi mới giáo  dục đại học, nhiều trường đại học đã và đang triển khai mô hình đào tạo   theo học chế  tín chỉ. Phương thức đào tạo này coi trọng vai trò trung tâm  của sinh viên, tạo cho sinh viên năng lực chủ động, sáng tạo trong phương  pháp học của mình. Như vậy, một vấn đề đặt ra là hoạt động tự học của  sinh viên trong phương thức đào tạo theo tín chỉ  có những đặc điểm gì?   Các yếu tố  nào  ảnh hưởng đến hoạt động tự  học của sinh viên trong   phương thức đào tạo này?  1. Khái quát về hoạt động tự học của sinh viên  a) Khái niệm tự học  Tự  học (self ­ study) là sự  nỗ  lực chiếm lĩnh tri thức, kỹ  năng của bản  thân của người học để hướng tới những mục đích học tập nhất định. Các  nhà khoa học giáo dục đã nghiên cứu vấn đề  tự  học dưới nhiều góc độ  [1], [4] nhưng một cách chung nhất có thể hiểu tự học là quá trình tự giác,  độc lập, tích cực, sử  dụng các năng lực trí tuệ, phẩm chất của bản thân  người học để người học chiếm lĩnh được tri thức của nhân loại và những  kinh nghiệm lịch sử xã hội, biến những tri thức đó thành sở hữu của mình,   hình thành kỹ  năng, thái độ  và ngày càng hoàn thiện nhân cách của bản  thân.  b) Hoạt động tự học của sinh viên hiện nay  Qua quá trình khảo sát thực tiễn, đa số  sinh viên đều hiểu được vai trò  quan trọng của tự học. Tuy nhiên, sức ì và tính thụ động của sinh viên còn  rất lớn. Hoạt động tự  học vẫn còn mang tính hình thức, đối phó với các   bài kiểm tra. Theo số liệu khảo sát của sinh viên một số  trường đại học,   hầu hết các sinh viên được hỏi cho rằng tính chủ động trong học tập của   sinh viên thấp. Có đến 75% ý kiến cho rằng sinh viên không có thói quen   tự học, chuẩn bị bài trước khi đến lớp.  Một thực tế hiện nay là sinh viên “rất lười đọc sách”. Mặc dù sách tham  khảo đã được giảng viên hướng dẫn cụ  thể   ở  từng nội dung bài học  nhưng khi được hỏi về  việc này, số  đông sinh viên đều lúng túng. 85%  cho rằng họ “có đọc” nhưng chỉ một số cuốn sách chuyên ngành khi phải  trình bày, báo cáo hay làm bài kiểm tra. 15% còn lại cho rằng họ  không  đọc tài liệu tham khảo, có những sinh viên năm cuối chưa từng một lần  đến thư viện tìm sách. Trong thời đại công nghệ  thông tin phát triển như  hiện nay, nhiều sinh viên lựa chọn kênh thông tin từ  các trang web. Điều  này là tốt nhưng vì quá lạm dụng nên đại đa số sinh viên đã bỏ lỡ một kho  tàng tri thức rất có giá trị  từ sách tham khảo. Ngay cả khi tra cứu tài liệu   trên Internet, sinh viên cũng chưa biết cách thu thập và xử  lý khối lượng  thông tin đa dạng đó như  thế  nào để  thu được những kiến thức thật sự  cần thiết và có hiệu quả.  Như vậy, một cách khái quát có thể thấy rằng nhiều sinh viên chưa nhận  thức được đúng đắn về  sự  cần thiết của hoạt  động tự  học. Sinh viên  chưa tự giác, tích cực, chủ động chiếm lĩnh tri thức cho mình mà còn thụ  động, phụ thuộc nhiều vào những gì thầy dạy, không có nhu cầu mở rộng   hiểu biết, phát huy sáng tạo, đào sâu kiến thức. Một số  ít sinh viên có ý  thức tự  học thì kỹ  năng tìm kiếm và xử  lý thông tin phục vụ  nhiệm vụ  học tập còn yếu. Phương pháp tự học theo kiểu đối phó, theo phong trào,  học để thi vẫn là hình thức tự học phổ biến hiện nay. Liệu phương pháp  học tập của sinh viên như  vậy có thể  đáp  ứng với yêu cầu của phương   thức đào tạo theo tín chỉ   ở  mức độ  nào, đó là câu hỏi đặt ra đối với các  nhà quản lý giáo dục.  2. Một số đặc điểm của hoạt động tự học trong phương thức đào tạo theo   tín chỉ  Có thể khẳng định rằng: hoạt động tự học của sinh viên là một hoạt động  không thể  thiếu và đóng một vai trò đặc biệt quan trọng trong quá trình  học tập  ở  bậc đại học. Tuy nhiên, trong các phương thức đào tạo khác   nhau, hoạt động này lại có những nét đặc thù riêng. Sự ...