Ngất là trạng thái mất ý thức đột ngột, thoáng qua làm người bất tỉnh, da tái nhợt. Phổi không thở hoặc như người ngạt thở. Tim không đập hoặc đập rất chậm và khẽ. Ngất liên quan đến tìnhtrạng thiếu oxy não lan tỏa tạm thời.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hội Chứng ngất và các nguyên nhân Chứng ngất và các nguyên nhânNgất là trạng thái mất ý thức đột ngột, thoáng qua làm người bấttỉnh, da tái nhợt. Phổi không thở hoặc như người ngạt thở. Timkhông đập hoặc đập rất chậm và khẽ. Ngất liên quan đến tìnhtrạng thiếu oxy não lan tỏa tạm thời.Xỉu hay lịm là tình trạng mất ý thức không hoàn toàn, diễn ra từ từvà kéo dài hơn, là thể nhẹ hơn ngất.Có rất nhiều nguyên nhân gây ngất như bệnh tim mạch, bệnh hôhấp, thần kinh, tiêu hóa và nội tiết v.v...Ngất do các bệnh tim mạch:Các bệnh tim bẩm sinh (từ chứng Fa-lô), ở bệnh tâm phế mạnngất có thể xảy ra khi gắng sức hoặc do bệnh nhân dùng một sốthuốc ức chế trung tâm hô hấp, như các thuốc có thuốc phiện,các loại thuốc ngủ.Ngất xảy ra trên các bệnh nhân bị loạn nhịp tim: nhịp chậm (dưới40 lần/phút), nhịp nhanh kích phát (trên 140 lần/phút). Khi nhịptim quá nhanh, có nhiều nhát bóp không hiệu quả, máu không đủđể nuôi các cơ quan, đặc biệt là não nên dễ ngất.Ngất gặp trên các bệnh nhân bị nhồi máu cơ tim cấp, u nhầy nhĩtrái, tràn dịch màng ngoài tim cấp, phình tách động mạch chủ,hẹp lỗ van động mạch chủ. Các bệnh trên cơ thể đưa đến giảmthấp đột ngột độ bão hòa oxy của máu động mạch, máu không đủcung cấp oxy cho hành não.Ngất do chứng hạ huyết áp tư thế: Khi huyết áp tâm thu tụt đến30mmHg, hoặc huyết áp tâm trương tụt đến 15mmHg khi thay đổitừ tư thế nằm sang tư thế ngồi.Ngất do nguyên nhân ngoài tim mạch:Các nguyên nhân ngoài tim thường hay gặp và nhẹ hơn.Ngất do các bệnh về hô hấp:Do ngừng hô hấp trong các trường hợp gây mê, trường hợp bịđiện giật, chết đuối, viêm tủy xám, nhồi máu phổi, ngộ độc hơiđộc (oxid carbon chẳng hạn). Ngất do những cơn ho kịch phát,các cơn ho làm gián đoạn tuần hoàn phổi và gây ra một tình trạngthiếu oxy ở não.Trong tăng thông khí, thường gặp bệnh nhân bị choáng váng, đôikhi ngất, xảy ra chủ yếu ở những người thần kinh bị kích động vàlo âu, bệnh nhân thở nhanh và sâu làm đào thải khí carbonic quámức, gây tình trạng nhiễm kiềm hô hấp thứ phát. Biểu hiện làbệnh nhân bị lú lẫn, chóng mặt, có cảm giác kiến bò, run lẩy bẩy,có khi có cơn co giật.Ngất do rối loạn thần kinhDo cường phó giao cảm: Thường gặp ở những người có thầnkinh yếu hay bị sợ hãi, khi bị kích thích đau hoặc quá xúc động dotrông thấy những cảnh tượng rùng rợn như tai nạn chết người,chảy máu... Ngất còn xảy ra trong trường hợp chọc tháo dịchmàng phổi, cổ chướng quá nhanh, tháo nước tiểu ở bàng quangđang rất căng.Ngất phản xạ: Có hội chứng xoang cảnh (nằm ở 2 bên cổ). Doxoang động mạch cảnh cảm thụ quá mức, chỉ cần một cái đụngnhẹ, cạo râu, xoay đầu, cổ áo quá chật cũng gây ra phản ứngmạnh làm tim đập chậm, giãn mạch, huyếp áp hạ đưa đến ngất.Ngất do phản xạ còn gặp trong các trường hợp cơn đau quặnthận, niệu quản, do chấn thương như đấm vào vùng trên rốn(chơi quyền anh, đấm vào đám rối giao cảm), sang chấn tinhhoàn, vùng thanh quản.Ngất do não: Trong u não, chấn thương sọ não, tai biến mạchmáu não... gây thiếu oxy não khu trú.Ngất trong các bệnh đường tiêu hóa: Như đầy hơi, khó tiêu, viêmruột, đặc biệt chảy máu đường tiêu hóa dễ gây ngất.Ngoài ra còn có nhiều nguyên nhân gây ngất như thiếu máunặng, u tụy v.v...Tóm lại, ngất có thể xem là chết một tí, qua giai đoạn này là chếtlâm sàng hoặc khỏi. Nhìn chung đều có biểu hiện là nhức đầu, ùtai, buồn nôn, khó thở, lo âu, mặt tái nhợt, tim đập nhanh sau đóchậm, đồng tử giãn, vã mồ hôi, mất ý thức, có thể có co giật, cuốicùng không thở, không nghe tiếng tim, tất cả chỉ xảy ra trong mộtđến ba phút.Trước một trường hợp ngất, cần phải phân biệt với động kinh, hạđường huyết, tai biến mạch máu não, Hysterie, ngộ độc.Về sơ cứu: Cần đặt bệnh nhân nằm đầu thấp hơn chân, cho ngửitinh dầu thơm, nới quần áo chật hoặc những chỗ thắt chặt khác.Ðể đầu quay sang một bên nhằm đề phòng tụt lưỡi vào cổ họnghoặc hít phải chất nôn vào phổi. Nếu thân nhiệt thấp hơn bìnhthường thì cho đắp chăn ấm.Có thể tiêm Atropin 1/4mg x 1-2 ống vào dưới da, Depersolon30mg x 1 ống vào tĩnh mạch. Nếu tình trạng ngừng tim, ngừngthở kéo dài thì tiêm adrenalin 1mg vào buồng tim, xoa bóp tim,kết hợp với hà hơi thổi ngạt. Gửi bệnh nhân lên tuyến trên tìmnguyên nhân để điều trị. ...