Hội nhập kinh tế và những tác động thực hiện quyền trẻ em ở Việt Nam - Đặng Bích Thủy

Tham khảo nội dung bài viết "Hội nhập kinh tế và những tác động thực hiện quyền trẻ em ở Việt Nam" trình bày về tác động của hội nhập kinh tế tới thực hiện quyền trẻ em, những thắc thức của hội nhập kinh tế trong thời gian tới. Mời các bạn cùng tham khảo nội dung bài viết để nắm bắt nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hội nhập kinh tế và những tác động thực hiện quyền trẻ em ở Việt Nam - Đặng Bích ThủyXã hội học, số 1(109), 2010 57 Héi nhËp kinh tÕ vµ nh÷ng t¸c ®éng tíi thùc hiÖn quyÒn trÎ em ë ViÖt Nam §Æng BÝch Thñy * 1. §Æt vÊn ®Ò Héi nhËp kinh tÕ lµ mét qu¸ tr×nh phøc t¹p vµ cã nh÷ng t¸c ®éng ®a d¹ng ®Õnc¸c nhãm x· héi, trong ®ã, trÎ em lµ nhãm nh¹y c¶m nhÊt bëi trÎ em dÔ bÞ tæn th¬ng,bÞ phô thuéc mäi mÆt vµo ngêi lín. MÆc dï vËy, nh÷ng vÊn ®Ò cña trÎ em thêngkh«ng ®îc xem xÐt, c©n nh¾c ®Çy ®ñ trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vµchiÕn lîc ph¸t triÓn trong qu¸ tr×nh héi nhËp. §iÒu nµy ®ang t¹o ra nh÷ng th¸chthøc ®èi viÖc ®¶m b¶o thùc hiÖn c¸c quyÒn trÎ em ë c¸c níc tham gia héi nhËp, trong®ã cã ViÖt Nam. Nãi theo Chaujar P. (2004), thÕ giíi cña ngêi lín thêng khã nhËn thøc ®îcr»ng trÎ em cã thÓ bÞ ¶nh hëng tõ nhiÒu khÝa c¹nh bëi c¸c quyÕt ®Þnh vµ chÝnh s¸chvÜ m« ë c¶ tÇm quèc gia vµ quèc tÕ. TrÎ em thêng cã xu híng bÞ ®Æt ë “vÞ trÝ ngoµi lÒ”mét c¸ch “®Æc biÖt” bëi v× c¸c em lµ “trÎ em”. Hay, theo nh Devylder S. (2002:II):“Ngêi ta rÊt Ýt khi bµn chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« g¾n liÒn víi trÎ em. HÇu hÕt nh÷ngngêi ho¹t ®éng v× quyÒn trÎ em nh×n kinh tÕ häc vÜ m« víi sù bµng quan hoÆc hoµntoµn nghi kþ, vµ mÆc dï hÇu hÕt c¸c nhµ kinh tÕ häc ®Òu cã con c¸i, nhng nghÒnghiÖp chuyªn m«n cña hä l¹i hÇu nh hoµn toµn mï “vÒ trÎ em”. Thùc tÕ nµy sÏ lµmn¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò, nh÷ng m©u thuÉn gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ vµ nh÷ng vÊn ®Òcña trÎ em nãi chung vµ viÖc thùc hiÖn quyÒn trÎ em nãi riªng. ViÖt Nam ®ang tham gia ngµy cµng s©u h¬n vµo qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ toµncÇu. T¨ng trëng kinh tÕ ®· lµm gi¶m ®¸ng kÓ tû lÖ d©n sè nghÌo ®ãi vµ gãp phÇn c¶ithiÖn nhiÒu mÆt ®êi sèng x· héi, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho trÎ em ®îc hëng c¸cquyÒn ®îc quy ®Þnh trong C«ng íc Quèc tÕ vÒ quyÒn trÎ em. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nhhéi nhËp kinh tÕ nµy còng t¹o ra nhiÒu th¸ch thøc trong viÖc ®¶m b¶o thùc hiÖn ®Çy®ñ c¸c quyÒn cña trÎ em, ®Æc biÖt lµ sù gia t¨ng bÊt b×nh ®¼ng trong viÖc thùc hiÖnquyÒn cña c¸c nhãm trÎ em. 2. T¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ tíi thùc hiÖn quyÒn trÎ em Cã rÊt nhiÒu tranh luËn xung quanh nh÷ng t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh héi nhËpkinh tÕ, mµ t©m ®iÓm lµ vÊn ®Ò “c¸i ®îc” vµ “c¸i mÊt” tõ t¨ng trëng kinh tÕ víi c¸cvÊn ®Ò x· héi. Cã quan ®iÓm cho r»ng më cöa nÒn kinh tÕ dÉn tíi mét cuéc ch¹y ®uagi¶m thiÓu chi phÝ x· héi khiÕn bÊt b×nh ®¼ng ngµy cµng gia t¨ng, trong khi mét sèquan ®iÓm kh¸c l¹i cho r»ng toµn cÇu hãa kinh tÕ kÝch thÝch t¨ng trëng vµ s¸ng t¹o,v× vËy gãp phÇn vµo sù ph¸t triÓn, ®Èy lïi ®ãi nghÌo vµ tiÕn tíi gi¶m dÇn bÊt b×nh®¼ng. Tuy nhiªn, xu híng chung lµ c¸c nhµ ph©n tÝch ®Òu kh¼ng ®Þnh tÝnh “hai mÆt”* ThS, ViÖn Gia ®×nh vµ Giíi. Bản quyền thuộc viện Xã hội học www.ios.org.vn58 Hội nhập kinh tế và những tác động…cña vÊn ®Ò: héi nhËp t¹o ra nh÷ng c¬ héi vµ c¶ nh÷ng th¸ch thøc (F. Sachwald. 2003).V× vËy, nh÷ng t¸c ®éng mang tÝnh hai mÆt nµy ¶nh hëng ®Õn viÖc thùc hiÖn quyÒntrÎ em, tøc lµ võa t¹o ra nh÷ng thuËn lîi cho viÖc thùc hiÖn quyÒn trÎ em, võa g©y ranh÷ng yÕu tè c¶n trë thùc hiÖn quyÒn trÎ em. 2.1. Nh÷ng c¬ héi Trong khi sù héi nhËp kinh tÕ ®· t¹o ra c¸c lo ng¹i vÒ viÖc gia t¨ng bÊt b×nh®¼ng, c¸c tÖ n¹n x· héi, nhng cã mét ®iÒu kh«ng thÓ phñ nhËn lµ héi nhËp kinh tÕgióp t¨ng trëng kinh tÕ nhanh h¬n vµ lµ t¸c nh©n m¹nh mÏ ®èi víi gi¶m nghÌo ®ãivµ t¨ng møc sèng. ViÖt Nam ®îc dÉn chøng nh lµ mét trong c¸c vÝ dô vÒ t¸c ®éngcña héi nhËp kinh tÕ toµn cÇu víi gia t¨ng thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi vµ gi¶m®¸ng kÓ tû lÖ ngêi nghÌo. Tû lÖ nghÌo gi¶m nhanh chãng ë ViÖt Nam: Tõ 58,1% n¨m1993 xuèng 37,4% n¨m 1998, 28,9% n¨m 2002, 19,5% n¨m 2004, 16,0% n¨m 2006 vµíc tÝnh chØ cßn kho¶ng 14,8% vµo n¨m 2007, theo chuÈn nghÌo míi, ¸p dông cho giai®o¹n 2006 - 2010 (TCTK. Niªn gi¸m thèng kª 2007). T¨ng trëng kinh tÕ cña ViÖt Nam kh«ng chØ gãp phÇn lµm gi¶m tû lÖ nghÌo mµcßn cung cÊp nhiÒu nguån lùc h¬n cho khu vùc c«ng gióp t¨ng cêng phóc lîi x· héi.Mét phÇn ®¸ng kÓ nh÷ng nguån lùc nµy ®îc híng tíi lÜnh vùc gi¸o dôc vµ gãp phÇnquan träng vµo viÖc ®¶m b¶o quyÒn ®îc häc hµnh vµ ph¸t triÓn cña trÎ em ViÖt Namtrong nh÷ng n¨m qua. Chi tiªu ng©n s¸ch cho gi¸o dôc ë ViÖt Nam ®· t¨ng gÊp 3 lÇntrong giai ®o¹n 1991 - 2002. Tû träng chi cho gi¸o dôc trong ng©n s¸ch nhµ níc t¨ngtõ 13 - 14% ®Çu nh÷ng n¨m 1990 lªn kho¶ng 17% n¨m 2002, vµ tiÕp tôc t¨ng lªn18,6% vµo n¨m 2004. Tû lÖ chi tiªu ng©n s¸ch cho gi¸o dôc trªn GDP thËm chÝ cßnt¨ng nhiÒu h¬n do tû lÖ chi ng©n s¸ch trªn GDP ®· t¨ng lªn theo thêi gian. Trong vµin¨m gÇn ®©y, ViÖt Nam ®Çu t trªn 4% GDP vµo gi¸o dôc c«ng céng, t¬ng ®¬ng víinhiÒu níc cã møc thu nhËp vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cao h¬n (Ari Kokko vµ céng sù.2008). Mé ...