Hút thuốc và các bệnh hô hấp

Hút thuốc lá không chỉ là nguyên nhân ung thư phổimà nó còn gây ra nhiều bệnh về phổi khác nữa.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hút thuốc và các bệnh hô hấp Hút thuốc và các bệnh hôhấpHút thuốc lá không chỉ là nguyên nhân ung thư phổimà nó còn gây ra nhiều bệnh về phổi khác nữa.1. Ảnh hưởng của thuốc lá đến chức năng phổi Khi chúng ta hít vào, không khí sẽ vào đường hô hấp trên qua mũi và miệng, nơi không khí đượclọc, sưởi ấm và làm ẩm. Không khí hít vào sẽ đi qua khíquản để vào phổi. Trong mỗi phổi đều có một hệ thốngphế quản, phế quản gốc như là nhánh chính của cây vớicác cành cây nhỏ là những phế quản, sau 17- 20 lần phânchia thành các tiểu phế quản tận, từ các tiểu phế quản đósẽ dẫn đến các túi nhỏ chứa khí gọi là phế nang, nó giốngnhư là chùm nho. Ở phế nang quá trình trao đổi khí sẽ xảyra. Máu sẽ đổi CO2 lấy O2 sau đó sẽ mang O2 đến các tổchức của cơ thể.Hệ thống hô hấp có một số hàng rào bảo vệ để chống lạicác bệnh. Quá trình lọc ở đường hô hấp trên giúp ngănchặn vi khuẩn, virus và các chất gây kích thích từ ngoàivào trong phổi. Khí quản và tổ chức phổi sản xuất ra chấtnhầy giúp cho việc lấy và mang các chất bẩn ra ngoài.Hỗn hợp chất nhầy và chất tạp nhiễm sẽ được đưa rangoài nhờ các lông nhỏ li ti gọi là lông chuyển, những lôngnày lay động rất nhanh về phía trên, trong một số vùng tốcđộ của lông chuyển rất cao tới 1.000 lần trong một phút.Khi khói thuốc đi vào qua miệng thì người hút thuốc đã vôtình bỏ qua cơ chế bảo vệ thứ nhất đó là quá trình lọc ởmũi. Những người hút thuốc thường bài tiết nhiều đờmhơn những người không hút thuốc mà khả năng đưa đờmra khỏi đường hô hấp lại kém hơn. Điều này là do hệthống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt thậm chí bịphá huỷ. Khói thuốc cũng làm thay đổi cấu trúc các tuyếntiết nhầy và do vậy thành phần của chất nhầy cũng bị thayđổi. Đôi khi các tuyến tiết nhầy bị tắc lại làm giảm khảnăng bài tiết đờm. Hậu quả cuối cùng là chất nhầy ởnhững người hút thuốc bị nhiễm bởi các chất độc hại, vàbị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi cản trở sự lưu thôngtrao đổi khí.Những sự thay đổi cấu trúc phổi ở những người hút thuốclàm giảm khả năng lấy oxi của phổi. Khói thuốc gây pháhuỷ phế nang làm giảm tính đàn hồi của phổi và làm giảmkhả năng trao đổi oxi. Phổi của những người hút thuốc bịgiảm diện tích bề mặt và giảm mạng mao mạch, điều nàycó nghĩa là dòng máu lưu thông qua phổi bị giảm. Dẫnđến làm giảm cung cấp chất dinh dưỡng và ôxy cần thiếtcho cả nhu mô phổi và các tổ chức khác trong cơ thể đểduy trì sự khoẻ mạnh và chức năng bình thường củachúng.Hút huốc cũng gây ra hiện tượng gọi là tăng tính đáp ứngđường thở. Do ảnh huởng của các chất độc hại trong khóithuốc, đường thở bị co thắt. Khi điều này xảy ra thì luồngkhí hít vào và thở ra đều bị cản trở ở người hút thuốc, vàdo đó hình thành các tiếng ran rít, ran ngáy và có thể bịkhó thở.Ở những người hút thuốc có nhiều thông số chức năngthông khí thay đổi, trong đó thể tích khí thở ra gắng sứctrong giây đầu tiên (FEV1) giảm rất nhiều.Khói thuốc làm giảm sự phát triển của phổi và gây viêm tổchức phổi ở trẻ nhỏ và thiếu niên biểu hiện bằng tốc độtăng FEV1 chậm lại. Ở lứa tuổi từ 20-30 khi hút thuốc thìtổn thương phổi lại khác. Khi ở giai đoạn này của cuộcsống thì phổi tăng trưởng kiểu cao nguyên. Ở người hútthuốc giai đoạn phát triển này ngắn lại và làm các bệnh lýgây ra do hút thuốc sớm xuất hiện. Ở lứa tuổi trên 30 nếuhút thuốc tốc độ giảm FEV1 sẽ tăng gấp đôi (khoảng 40ml/năm) so với người không hút thuốc (khoảng 20ml/năm). Những người hút thuốc ở tuổi càng trẻ thì thờigian hút để gây ra bệnh liên quan đến đường hô hấp càngngắn so với những người bắt đầu hút ở tuổi muộn hơn.2. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tínhBệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (BPTNMT) là thuật ngữ đểchỉ những tổn thương ở phổi có liên quan đến sự tắcnghẽn đường thở. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính đặctrưng bởi sự rối loạn thông khí tắc nghẽn không hồi phụchoàn toàn, được khẳng định chẩn đoán dựa vào đo hôhấp ký đồ với nghiệm pháp giãn phế quản không hồi phụchoàn toàn. Theo WHO, trên thế giới năm 2001 có khoảng600 triệu người mắc BPTNMT. Bệnh tiến triển kéo dàitrong nhiều năm và cuối cùng dẫn đến tâm phế mạn và tửvong. Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính là nguyên nhân tửvong đứng hàng thứ 4 trên toàn thế giới. Mối liên quangiữa bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính và hút thuốc cũngmạnh như với ung thư phổi. Thuốc lá là nguyên nhânquan trọng nhất gây ra BPTNMT, có 15% những ngườihút thuốc lá sẽ có triệu chứng lâm sàng BPTNMT và 80%-90% người mắc BPTNMT là nghiện thuốc lá.Hút thuốc lá làm cho các yếu tố nguy cơ khác của bệnhnày trở nên mạnh hơn. Đặc biệt những người hút thuốc lábị ảnh hưởng xấu hơn bởi ô nhiễm môi trường, nhiễmtrùng và phơi nhiễm với các chất khói độc so với ngườikhông hút thuốc. Người hút thuốc có tỉ lệ tử vong do bệnhphổi tắc nghẽn mạn tính cao gấp 10 lần so với ngườikhông hút thuốc.3. Bệnh HenHen được đặc trưng bởi tính phản ứng quá mức củađường dẫn khí. Sự phản ứng quá mức này dẫn đến cáccơn hen, bệnh nhân có thở khò khè, ho và/hoặc khó thở.Hút thuốc không phải là nguyên nhân gây ra cơn hennhưng nó làm cho tình trạng bệnh hen nặng lên. Nhữngngười bị hen hút thuốc sẽ có tăng tiết đờm, giảm cử độngcủa lông chuyển phế quản, tăng nhạy cảm với nhiễmtrùng, tăng giải phóng các chất dị ứng tác dụng nhanh vàphá huỷ các đường dẫn khí nhỏ. Tỉ lệ tử vong ở người bịhen đang hoặc đã từng hút thuốc thì tăng gấp trên 2 lầnso với những người không hút thuốc.4. Nhiễm trùng đường hô hấpNhững người hút thuốc hay bị nhiễm trùng đường hô hấphơn những người không hút thuốc và thường bị nặnghơn. Trẻ em có bố mẹ hút thuốc lá bị bệnh đường hô hấpnhiều hơn trẻ em có bố mẹ không hút thuốc.Những người hút thuốc không chỉ hay bị viêm phổi hơnmà còn bị tử vong nhiều hơn. Những ...