Kết quả cách viết một bài báo khoa học

Tiếp theo phần phương pháp là phần trình bày kết quả nghiên cứu. Một khó khăn mà phần lớn nghiên cứu sinh mắc phải là không biết trình bày kết quả ra sao và như thế nào trong đống rừng dữ liệu thí nghiệm thu thập và phân tích. Vì thế, trong phần này, tôi sẽ chỉ cho các bạn một vài mẹo nhỏ và cách thức viết phần kết quả sao cho thuyết phục và nhất là phải ăn khớp với phần dẫn nhập. Đây là phần 4 của loạt bài này, mà tôi đã "mắc nợ" với rất...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kết quả cách viết một bài báo khoa học Kết quả cách viết một bài báo khoa họcTiếp theo phần phương pháp là phần trình bày kết quả nghiên cứu. Một khó khăn màphần lớn nghiên cứu sinh mắc phải là không biết trình bày kết quả ra sao và như thếnào trong đống rừng dữ liệu thí nghiệm thu thập và phân tích. Vì thế, trong phần này,tôi sẽ chỉ cho các bạn một vài mẹo nhỏ và cách thức viết phần kết quả sao cho thuyếtphục và nhất là phải ăn khớp với phần dẫn nhập. Đây là phần 4 của loạt bài này, màtôi đã mắc nợ với rất nhiều bạn nghiên cứu trên thế giới vì trót hứa là phải ra lòmỗi bài một tuần!Chỉ dẫn chungVề nguyên tắc, trong phần kết quả, tác giả phải trả lời cho được câu hỏi “Đã pháthiện những gì?” (Tức là trả lời câu hỏi What did you find?) Cần phải phân biệt rõđâu là kết quả chính và đâu là kết quả phụ. Phần kết quả phải có biểu đồ và bảng sốliệu, và những dữ liệu này phải được diễn giải một cách ngắn gọn trong văn bản.Những số liệu phải được trình bày để lần lượt trả lời các mục đích nghiên cứu (haycâu hỏi nghiên cứu) mà tác giả đã nêu ra trong phần dẫn nhập.Phần kết quả phải được viết một cách ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề nêu ra trongphần dẫn nhập. Tất cả các bảng thống kê, biểu đồ, và hình ảnh phải được chú thích rõràng; tất cả những kí hiệu phải được đánh vần hay chú giải một cách cụ thể để ngườiđọc có thể hiểu được ý nghĩa của những dữ kiện này. Trong phần kết quả, tác giả chỉtrình bày sự thật và chỉ sự thật (facts), kể cả những sự thật mà nhà nghiên cứu khôngtiên đoán trước được hay những kết quả “tiêu cực” (ngược lại với điều mình mongđợi). Tác giả không nên bình luận hay diễn dịch những kết quả này cao hay thấp, xấuhay tốt, v.v.. vì những nhận xét này sẽ được đề cập đến trong phần thảo luận(Discussion).Chỉ dẫn cụ thểPhần kết quả có thể ví von là “trái tim” của một bài báo khoa học. Cái khó khăn lớnnhất là làm sao trình bày rất nhiều dữ liệu và phân tích trong vòng vài trang giấy.Thông thường, tác giả có thể bắt đầu trình bày những dữ liệu đơn giản nhất, những dữliệu dễ hiểu nhất, và dần dần cung cấp những dữ liệu phức tạp hơn. Sau đây là một sốchỉ dẫn cụ thể để các bạn có thể trình bày phần kết quả một cách thuyết phục:1. Trước hết, sắp xếp những kết quả quan trọng trong một loạt bảng số liệu và biểuđồ mà tác giả muốn đưa vào bài báo khoa học. Tác giả nên viết xuống giấy những kếtquả được xem là thú vị, là quan trọng, nhưng chưa có cơ sở vững vàng. Những kếtquả này sẽ là đầu đề để bàn luận sau này. Nếu kết quả nghiên cứu đơn giản (như baonhiêu nam, bao nhiêu nữ, độ tuổi trung bình, v.v…), thì không cần phải trình bàytrong bảng số liệu, mà chỉ cần mô tả trong bài báo là đủ. Nhưng những kết quả mangtính phức tạo thì cần phải cần đến bảng số liệu và biểu đồ.Làm sao biết nên chọn cách trình bày bằng bảng số liệu hay biểu đồ? Kinh nghiệmcủa tôi cho thấy nếu số liệu chính xác là quan trọng cho bài báo, thì nên dùng bảng sốliệu; nếu xu hướng (pattern) là quan trọng hơn là độ chính xác thì nên trình bày bằngbiểu đồ. Dù là bảng số liệu hay biểu đồ, cần phải cẩn thận đặt tên và ghi chú cẩn thận,sao cho người đọc không cần đọc phần chi tiết trong bài báo vẫn có thể nắm được ýnghĩa của dữ liệu.Ví dụ: bảng số liệu sau đây có tiêu đề rõ ràng, chỉ ra năm thu thập dữ liệu, địa điểm,và nội dung của dữ liệu:Biểu đồ dưới đây, tác giả giải thích các kí hiệu trong biểu đồ một cách ngắn gọn màngười đọc có thể nắm lấy những nét chính của mô hình:Cố nhiên, những bảng số liệu và biểu đồ bắt buộc phải đề cập trong phần kết quả.Dùng chữ số để đề cập đến biểu đồ hay bảng số liệu. Ví dụ, nên viết: Anexponential increase in egg production of Acartia tonsa was found for algalconcentrations between 10 and 1,000 cells per ml r2 =0.779, p= 0.05 (Figure 1),thay vì viết Figure 1 shows an exponential increase in egg production of Acartiatonsa was found for algal concentrations between 10 and 1,000 cells per ml r2=0.779, p= 0.05.2. Phần kết quả nên trình bày những dữ liệu để “yểm trợ” cho các mục tiêu đề ratrong phần dẫn nhập.Phần kết quả chính là nơi để tác giả trình bày cái “ca” củamình. Do đó, sự khúc chiết ở đây rất quan trọng. Tác giả cần phải thuyết phục ngườiđọc rằng lí giải của mình là logic. Nếu người đọc cảm thấy lẫn lộn do dữ liệu trìnhbày, hoặc không thể nào theo dõi những diễn giải của tác giả, họ có thể không chấpnhận kết luận của tác giả (và đó là một điều nguy hiểm).Chẳng hạn như tác giả đặt câu hỏi “chiều cao của nam sinh viên bằng chiều cao củanữ sinh viên theo học ngành sinh học”, thì việc đầu tiên tác giả phải thu thập chiều caotừ một nhóm sinh viên được chọn ngẫu nhiên trong các khoa sinh học. Sau đó tác giảtính toán các chỉ số thống kê (trung bình, độ lệch chuẩn, v.v…) và thể hiện các dữ liệunày bằng biểu đồ. Giả dụ rằng sau khi phân tích tác giả phát hiện nam sinh viên caohơn nữ sinh viên 12.5 cm, và đó chính là câu trả lời cho câu hỏi nghiên cứu.Cần phải nhìn vào d ...