KHÁI QUÁT CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ_1

Tham khảo bài viết khái quát công cuộc đổi mới của hồ quý lý_1, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KHÁI QUÁT CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ_1KHÁI QUÁT CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ LỜI MỞ ĐẦUTrong lịch sử Việt Nam từ khi dựng nước cho đến nay đã có rất nhiềucuộc cải cách, đổi mới nhằn hoàn thiện hơn bộ máy nhà nước và cácchính sách cai trị. Đặc biệt là từ thế kỷ X đến đầu thế kỷ XV, qua nămthế kỷ phát triển từ các phương thức sản xuất tiền phong kiến sangphong kiến không phải trải qua một cuộc cách mạng vũ trang nào,nhưng lại qua các cuộc cải cách, đổi mới có hiệu quả. Mà đặc biệt là haicuộc cải cách (của họ Khúc và nhà Hồ) và hai cuộc đổi mới (từ Tiền Lêsang Lý, từ Lý sang Trần).Cả bốn đều nhằm giải quyết những khủng hoảng xã hội, cũng cố lại bộmáy nhà nước, đẩy mạnh tiến bộ xã hội. Nhưng nếu hai cuộc đổi mới (từTiền Lê sang Lý, từ Lý sang Trần) đã thành công mỹ mãn, cuộc cải cáchcủa họ khúc cũng đã dành được những thắng lợi cơ bản, tạo ra đượcbước phát triển tích cực của xã hội phong kiến Việt Nam, thì cuộc cảicách của Hồ Quý Ly cuối thế kỷ XIV đầu thế kỷ XV đã thành công mộtcách hạn chế mà cái hạn chế lớn nhất lại là sự phá hoại của giặc ngoạixâm. Nó để lại một bài học sâu sắc cho hiện tại.Công cuộc đổi mới, cải cách của chúng ta hiện nay đã kế thừa truyềnthống của cha ông, rút ra những kinh nghiệm từ lịch sử dân tộc và thếgiới, phát huy đến cao độ tinh thần độc lập, tự chủ, sáng tạo, nắm vữngquyền dân tộc tự quyết để không ngùng dành thắng lợi.Với sự phân công của giáo viên bộ môn, nhóm chúng tôi đã quyết địnhchọn đề tài “Cuộc cải cách của Hồ Quý Ly”. Nhóm chúng tôi hy vọngqua bài tiểu luận này làm rõ hơn về cuộc cải cách của Hồ Quý Ly.Phần I: TIỀN ĐỀ CỦA CUỘC CẢI CÁCH1. Sự khủng hoảng của triều đình nhà trần+ giai đoạn đầu nhà Trần, thể chế chính trị vững chắc là nhờ “vua tôiđồng lòng, anh em hòa mục”. Vua anh minh, cần mẫn, tôi tận tụy, liêmtrung. Chính lệnh “lúc thường thì khoan sức cho dân’. Điều này đã tạocho nhà Trần một sự hưng thịnh vào giai đoạn đầu.+ Từ khi trần dụ tông lên ngôi:Đối với vua thì ăn chơi vô độ khiến triều đình bạc nhược.Vua Dụ Tôngsai đào hồ lớn ở vườn ngự, chất đá làm núi, bắt đào kênh thông với sônglớn để lấy nước vào làm chổ vui chơi,… Trộm cướp không trừa ai, cướpbóc cả vua (ví dụ: năm 1366,vua Dụ Tông ngự thuyền nhỏ đến chơi nhàThúy úy Trần Ngô Lang ở hương Mễ Sở, đến canh ba mới về. Khi tớisông Chữ Gia, bị cướp mất ấn báu).Điều này đã làm xuất hiện hàng loạt tên nịnh thần và việc triều chính bịlũng đoạn đã gây ra những biến cố lớn như: Chúa Chiêm là Chế BồngNga đem dâng lên vua 10 mâm vàng. Tử Bình ỉm đi, cướp làm củamình, nói dối là Bồng Nga ngạo mạn vô lễ, nên đem quân đánh. Vuagiận lắm. Quyết ý thân chinh. Phải chăng đây cũng là một nguyên nhânkhiến quan hệ Việt - Chiêm càng xấu đi trong giai đoạn cuối Trần. Đồngthời trong triều không có vua càng tạo cơ hội cho bọn nịnh thần lộnghành.Trước hoàn cảnh ấy những những hiền thần đã nhiều lần dâng sớ đểkhuyên vua có những sự điều chỉnh mà vua không chịu nghe như ChuVăn An khuyên Dụ Tông không nghe bèn dâng sớ xin chém bảy tênnịnh thần…Sớ dâng lên nhưng không dược trả lời nên ông đã trả ấn từquan về quê. Còn Trần Nguyên Đán thì lui về Côn Sơn trí sĩ để tránhmối họa sau này.Khủng hoảng cung trình cũng đã xẩy ra nghiêm trọng đến hai lần:Lần thứ nhất là khi Hiến từ Hoàng Thái Hậu đưa Dương Nhật Lễ, concủa người làm trò (tên là Dương Khương) lên ngôi. Nhật Lễ tiếm vị,rượu chè dâm dật, hàng ngày chỉ rong chơi, thích các trò hát xướng,muốn đổi lại họ dương. Nhà trần mất ngôi hơn một năm (từ tháng 6 –1369 đến tháng 10 – 1370). Đến tháng 10 – 1370, cuộc hội quân củahoàng gia có Nghệ Tông, Trần Nguyên Đán, Cung tuyên Vương Kínhcùng công chúa Ngọc Tha…tham gia, đã từ Đại Lại Thanh Hóa kéo vềThăng Long dành lại ngôi vua.Lần thứ hai là sau khi Duệ Tông đi đánh Chiêm Thành bị tử trận, ĐếHiện lên thay rồi bị phế (Phế Đế). Thuận Tông lên ngôi rồi bị giết. ThiếuĐế lên thay được hai năm, nhà Trần bị diệt. Ngôi vua về tay Hồ Quý Ly.+ Sự khủng hoảng kinh tế, văn hóa – xã hộiCuối nhà Trần bộc lộ những mâu thuẫn:Mâu thuẫn giữa yêu cầu tư hữu hóa ruộng đất đã được nhà nước Trầnthừa nhận từ đầu thế kỷ XIII (khi nhà Trần cho phép bán ruộng côngthành ruộng tư) với chế độ công hữu về đất đai vẫn được bảo tồn nghiêmngặt. Điều này được thể hiện rõ ở việc bãi lệ “Sa châu tiệt cước” vàonăm 1379.Mâu thuẫn giữa sự chiếm hữu lớn về đất đai và sức lao động nô lệ giađình (gia nô, nô tì của phong kiến) với sở hữu vừa và nhỏ của địa chủbình dân và địa chủ quan liêu mới phát triển. Chính điều này đã dẫn đếnđòi hỏi là sức lao động cần được giải phóng để tạo ra những người laođộng tự do. Nhưng hoàn cảnh cuối thời Trần đã không đáp ứng đượcđiều này.Bao trùm nhất là mâu thuẫn giữa kinh tế hàng hóa – tiền tệ đã phát triểnđến chừng mực nhất định trong thời thịnh Trần với kinh tế còn bảo lưuphương thức sản xuất châu Á có tính đặc thù Việt Nam là chế độ nô lệ ...