KHÁI QUÁT CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ_2

Tham khảo bài viết khái quát công cuộc đổi mới của hồ quý lý_2, tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
KHÁI QUÁT CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝ_2KHÁI QUÁT CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI CỦA HỒ QUÝ LÝPhần II: NỘI DUNG CỦA CUỘC CẢI CÁCHI. Cải cách hành chínhCùng với quá trình đi lên con đường chính trị Hồ Quý Ly từng bướcthực hiện những cải cách hành chính trên một số lĩnh vựcVề tổ chức hành chính: Từ năm 1375, khi được giao chức tham mưuquân sự, Quý Ly đã đề nghị chọn các quan viên, người nào có tài năng,luyệ tập võ nghệ, thông hiểu thao lược thì không cứ là tôn thất, đều cholàm tướng coi quân.Từ năm 1397, Hồ quý Ly đã đổi một số lộ ở xa thành trấn như: ThanhHóa đổi thành trấn Thanh Đô, Quốc Oai thành trấn Quãng Oai, DiễnChâu đổi thành trấn Vọng Giang,… và nâng một số châu lên thành lộ. Ởcác lộ thống nhất việc chỉ huy quân sự và hành chính trong tay nhữngquan chức gọi là Đô hộ, Đô thống, Tổng quản do các đại thần nắm. Cáclộ vẫn đặt chánh, phó An phủ sứ như cũ, ở phủ đặt chánh, phó Trấn phủnhư cũ; ở châu đặt Thông phán và Thiên phán; ở huyện đặt lệnh úy vàchủ bạ, bỏ đại tiểu, tư xã và giữ giáp như cũ. Ở các trấn việc việc cai trịnặng nề mang tính chất quân sự. Để tăng cường giao thông liên lạc giữatrung ương và địa phương, các hệ thống trạm dịch được bổ sung. Để bảođảm an ninh ở mỗi lộ có đặt chức liêm phóng sứ- một chức quan chuyêntrông coi việc dò xét tình hình, trông coi bộ máy mật thám và dò la tintức. Đồng thời quy định chế độ làm việc: “lộ coi phủ, phủ coi châu, châucoi huyện. Phàm những việc hộ tịch, tiền thóc, kiện tụng dều làm gộpmột sổ của lộ, đến cuối năm báo lên sảnh để làm bằng mà kiểm xét.Khu vực quanh thành Thăng Long được Hồ Quý Ly đổi thành Đông Đôlộ do phủ đô hộ cai quản. Hồ quý Ly cho dời đô về An Tôn (Tây Đô).Cùng năm này Hồ Quý Ly cho nhân dân xây kinh đô mới ở An Tôn(Vĩnh Tôn- Thanh Hóa), để lại cho đời sau một công trình kiến trúc lớn,tục gọi là thành nhà Hồ.Hồ Quý Ly cũng định cách thức mũ và phẩm phục của các quan văn võ:Nhất phẩm màu áo tía, nhị phẩm áo màu đại hồng, tam phẩm áo màuhoa đào, tứ phẩm màu lục, ngũ phẩm trở xuống màu xanh biếc. Chế độThái thượng hoàng được bãi bỏ cuối thời trần, nhưng đến khi nhà trầnthành lập, năm 1404 Hồ Quý Ly nhường ngôi cho con là Hồ HánThương và tự xưng là Thái Thượng hoàng.Về hành chính địa phương của nhà Hồ cơ bản giống Nhà Trần:Không theo nề nếp nhà tiền Lê, Lý, Trần phong tặng quan tước cho quýtộc tôn thất. Không đưa nhiều quý tộc nhà Hồ vào bộ máy nhà nước. HồHán Thương “cấm người tôn thất, cung nhân không được xưng quý hiệu,người vi phạm bị trị tội”II. Cải cách quan hệ sở hữu tư liệu sản xuất, chủ yếu là quan hệruộng đất bằng chính sách “hạn điền”Mục tiêu của hạn điền là hạn chế chiếm hữu lớn về đất đai của quý tộcphong kiến:Chiếm hữu lớn về ruộng đất của nhà Trần vừa là do phân phong, vừa làdo chiếm dụng: “Trước kia các nhà tôn thất thường sai nô tỳ của mìnhđắp đê bồi ở bờ biển để ngăn nước mặn, sau hai, ba năm khai khẩn thànhruộng, cho họ lấy lẫn nhau và ở ngay đấy, lập ra nhiều đất tư trang”Nay “Năm 1397, tháng 6 (âm lịch) xuống chiếu hạn chế danh điền (tứcruộng có người đứng tên”. Riêng đại vương và trưởng công chúa thì sốruộng không hạn chế.Đến thứ dân thì số ruộng đến 10 mẫu. Người nào có nhiều thì tùy ý đượclấy ruộng để chuộc tội. Bị biếm chức hay mất chức cũng được làm nhưvậy. số ruộng thừa phải hiến cho nhà nước”.“Hạn điền đánh vào nền tảng kinh tế của quyền uy chính trị của quý tộcphong kiến.Tuy vậy cải cách này cũng chỉ là nửa vời. Bởi vì trong khi xã hội đangcó yểu cầu tư hữu hóa ruộng đất để phát triển kinh tế hàng hóa tiền tệ vàgiải quyết nạn thiếu đói, thì số ruộng đất ngoài 10 mẫu được lấy ra lại bịxung công “hiến cho nhà nước” biến thành quan điền”Tuy việc đưa ruộng đất rút ra từ “hạn điền” vào sở hữu chung của nhànước phong kiến quan liêu như vậy là tiến bộ hơn sở hữu lớn của phongkiến quý tộc, nhưng nó cũng chỉ có tác dụng củng cố quyền lực Nhànước chứ không phát triển được kinh tế, cải thiện được dân sinh, tăngcường được khối đoàn kết dân tộc chống ngoaị xâm.Phần náo đó là sự duy trì tính chất công hữu về ruộng đất của phươngthức sản xuất châu Á mà đến thế kỷ XV đã quá lỗi thời.III. Cải cách quan hệ sở hữu sức lao động bằng biện pháp “hạn nô”Chính sách hạn nô được ban hành sau chính sách hạn điền 4 năm tức làvào năm 1401.Chính sách hạn nô được tiến hành như sau:Năm 1401, Hán Thương lập phép hạn chế gia nô: “Chiếu theo phẩm cấpđược có số lượng khác nhau, còn thừa phải dâng lên nhà nước. Mổi tênđược trả 5 quan tiền. Người nào đáng được có gia nô phải xuất trìnhchúc thư ba đời. Nô người nước ngoài thì không theo lệ này. Các nô đềuthích vào trán để đánh dấu,…”Mục tiêu của “hạn nô” cũng đồng nhất với “hạn điền” là đánh vào cả thếvà lực của quý tộc phong kiến, như sử cũ ghi rõ: “Bấy giờ bọn sĩ đại phutham phú quý, mong được lòng họ Hồ, đâng thư khuyên giết hại concháu nhà Trần, giảm bớt số ruộng và nô để nén bớt thế lực của họ, nhưbọn Hoàng Hối Khanh, Nguyễn H ...