Khai thác mối quan hệ liên môn Toán - Tin hỗ trợ học sinh lớp 11 tìm công thức số hạng tổng quát của dãy số cho bởi công thức truy hồi
Số trang: 4
Loại file: pdf
Dung lượng: 2.13 MB
Lượt xem: 13
Lượt tải: 0
Xem trước 2 trang đầu tiên của tài liệu này:
Thông tin tài liệu:
Bài viết minh họa việc giáo viên khai thác mối quan hệ liên môn Toán - Tin nhằm tạo ra môi trường thuận lợi để tổ chức các hoạt động tìm tòi, dự đoán, giúp học sinh tìm công thức số hạng tổng quát của dãy số cho bởi công thức truy hồi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khai thác mối quan hệ liên môn Toán - Tin hỗ trợ học sinh lớp 11 tìm công thức số hạng tổng quát của dãy số cho bởi công thức truy hồiVJETạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 175-178KHAI THÁC MỐI QUAN HỆ LIÊN MÔN TOÁN - TINHỖ TRỢ HỌC SINH LỚP 11 TÌM CÔNG THỨC SỐ HẠNG TỔNG QUÁTCỦA DÃY SỐ CHO BỞI CÔNG THỨC TRUY HỒINgô Thị Tú Quyên, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái NguyênNgày nhận bài: 15/05/2018; ngày sửa chữa: 18/05/2018; ngày duyệt đăng: 25/05/2018.Abstract: While learning about sequences (Algebra and Analysis 11), high-school students oftenhave difficulties in identifying the formula of the general term of a sequence. This article illustrateshow teachers exploit the interdisciplinary relationship between the two subjects Mathematics andInformatics to organize explorative and predictive activities which can help students to find out theformula of the general term of a sequence given by a recurrent formula.Keywords: exploitation, interdependence, numerical sequence, retrieval formula, students.1. Mở đầuViệc vận dụng kiến thức, kĩ năng của các môn họcvào giải quyết vấn đề thực tiễn đang là xu hướng đượcquan tâm trong quá trình giáo dục nói chung và dạy họcở trường trung học phổ thông (THPT) nói riêng. Cácnghiên cứu của Kevin Costley đã chỉ ra rằng: Học sinh(HS) được học tập tốt hơn nhờ việc tổ chức lại các nộidung dạy học. Các nội dung dạy học này không phảiđược xây dựng từ các môn học độc lập mà từ các chủ đềbao quát, xuất phát từ mối liên kết về mặt lí thuyết giữacác môn học. Lợi ích lớn nhất của dạy học tích hợp làtạo ra sự kết hợp có ý nghĩa các nội dung trong cùng mộtmôn học hoặc giữa các môn học, giúp HS hiểu được sựkết nối giữa những kiến thức đã học ở nhà trường với cáchoạt động trong cuộc sống hàng ngày [1].Ở Việt Nam, từ năm học 2012-2013, Bộ GD-ĐT đãđề cập vấn đề vận dụng kiến thức liên môn vào giảng dạyở các trường phổ thông. Có nhiều tác giả nghiên cứu vềdạy học tích hợp và vận dụng vào chương trình giáo dụcphổ thông như: Nguyễn Anh Dũng và Phạm Thị BíchĐào đã đề xuất về phương án tích hợp ở cấp tiểu học,trung học cơ sở và THPT [2]; Cao Thị Thặng đề cập việcvận dụng quan điểm tích hợp trong phát triển chươngtrình giáo dục phổ thông [3]; Đỗ Hương Trà cùng cáccộng sự trong cuốn sách: Dạy học tích hợp phát triểnnăng lực HS đã trình bày một số vấn đề về dạy học tíchhợp và xây dựng chủ đề tích hợp với các môn khoa họctự nhiên theo hướng phát triển năng lực HS [4],... Tuynhiên, trong quá trình triển khai dạy học, giáo viên còngặp nhiều khó khăn, lúng túng khi vận dụng kiến thứcliên môn trong giảng dạy các môn học.Trong quá trình dạy học giải bài tập xác định công thứcsố hạng tổng quát của dãy số ở THPT, việc khai thác mốiquan hệ liên môn Toán - Tin không những hỗ trợ HS ởkhâu tính toán, tìm tòi lời giải, kiểm tra tính đúng đắn củakết quả,... mà còn giúp các em nắm vững kiến thức, rènluyện các kĩ năng toán học, tin học cần thiết, đồng thời pháttriển khả năng tư duy, năng lực giải quyết vấn đề.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Các hoạt động khai thác mối quan hệ liên môn Toán- Tin nhằm hỗ trợ học sinh lớp 11 tìm công thức số hạngtổng quát của dãy số cho bởi công thức truy hồiKhi giải bài tập về dãy số trong chương trình Đại số vàGiải tích 11, HS thường gặp khó khăn với những bài toántìm công thức số hạng tổng quát của dãy số được cho bởicông thức truy hồi. Trong nhiều trường hợp, để tìm côngthức số hạng tổng quát của dãy số, HS cần dựa vào côngthức truy hồi để tính giá trị của một số số hạng đầu của dãysố; dựa vào kết quả tính toán được, tìm mối liên hệ giữacác số hạng, dự đoán quy luật của các số hạng này; từ đó,xác định công thức số hạng tổng quát của dãy số. Thử vớimột số trường hợp n nhỏ để kiểm tra xem công thức tìmđược có đúng hay không, sau đó chứng minh tính đúngđắn của nó bằng phương pháp quy nạp toán học.Quá trình tính giá trị các số hạng của dãy số, tìm mốiliên hệ giữa các số hạng thường mất nhiều thời gian. Đểhỗ trợ HS trong quá trình tính toán, suy luận tìm côngthức số hạng tổng quát của dãy số, giáo viên có thể sửdụng công cụ tin học. Việc sử dụng phần mềm MicrosoftExcel và chương trình Pascal trong việc tìm công thức sốhạng tổng quát của dãy số có những thuận lợi sau:- Có khả năng tính toán nhanh.- HS đã được học ngôn ngữ lập trình Pascal trongchương trình Tin học 11. Việc viết chương trình Pascalđể tính giá trị các số hạng của dãy số nhằm rèn luyện choHS khả năng tư duy thuật toán, biết vận dụng các câulệnh đã học khi viết chương trình Pascal giải các bài toán.- HS đã học phần mềm Microsoft Excel trong chươngtrình Tin học ở trường trung học cơ sở. Ở nhiều trường175VJETạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 175-178THPT cũng chọn học nghề Tin học văn phòng, trong đóExcel là một trong những nội dung học tập. Do vậy, sửdụng phần mềm Microsoft Excel giúp HS biết vận dụngkiến thức đã học để xây dựng công thức hỗ trợ quá trìnhtính toán, ...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khai thác mối quan hệ liên môn Toán - Tin hỗ trợ học sinh lớp 11 tìm công thức số hạng tổng quát của dãy số cho bởi công thức truy hồiVJETạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 175-178KHAI THÁC MỐI QUAN HỆ LIÊN MÔN TOÁN - TINHỖ TRỢ HỌC SINH LỚP 11 TÌM CÔNG THỨC SỐ HẠNG TỔNG QUÁTCỦA DÃY SỐ CHO BỞI CÔNG THỨC TRUY HỒINgô Thị Tú Quyên, Trường Đại học Sư phạm - Đại học Thái NguyênNgày nhận bài: 15/05/2018; ngày sửa chữa: 18/05/2018; ngày duyệt đăng: 25/05/2018.Abstract: While learning about sequences (Algebra and Analysis 11), high-school students oftenhave difficulties in identifying the formula of the general term of a sequence. This article illustrateshow teachers exploit the interdisciplinary relationship between the two subjects Mathematics andInformatics to organize explorative and predictive activities which can help students to find out theformula of the general term of a sequence given by a recurrent formula.Keywords: exploitation, interdependence, numerical sequence, retrieval formula, students.1. Mở đầuViệc vận dụng kiến thức, kĩ năng của các môn họcvào giải quyết vấn đề thực tiễn đang là xu hướng đượcquan tâm trong quá trình giáo dục nói chung và dạy họcở trường trung học phổ thông (THPT) nói riêng. Cácnghiên cứu của Kevin Costley đã chỉ ra rằng: Học sinh(HS) được học tập tốt hơn nhờ việc tổ chức lại các nộidung dạy học. Các nội dung dạy học này không phảiđược xây dựng từ các môn học độc lập mà từ các chủ đềbao quát, xuất phát từ mối liên kết về mặt lí thuyết giữacác môn học. Lợi ích lớn nhất của dạy học tích hợp làtạo ra sự kết hợp có ý nghĩa các nội dung trong cùng mộtmôn học hoặc giữa các môn học, giúp HS hiểu được sựkết nối giữa những kiến thức đã học ở nhà trường với cáchoạt động trong cuộc sống hàng ngày [1].Ở Việt Nam, từ năm học 2012-2013, Bộ GD-ĐT đãđề cập vấn đề vận dụng kiến thức liên môn vào giảng dạyở các trường phổ thông. Có nhiều tác giả nghiên cứu vềdạy học tích hợp và vận dụng vào chương trình giáo dụcphổ thông như: Nguyễn Anh Dũng và Phạm Thị BíchĐào đã đề xuất về phương án tích hợp ở cấp tiểu học,trung học cơ sở và THPT [2]; Cao Thị Thặng đề cập việcvận dụng quan điểm tích hợp trong phát triển chươngtrình giáo dục phổ thông [3]; Đỗ Hương Trà cùng cáccộng sự trong cuốn sách: Dạy học tích hợp phát triểnnăng lực HS đã trình bày một số vấn đề về dạy học tíchhợp và xây dựng chủ đề tích hợp với các môn khoa họctự nhiên theo hướng phát triển năng lực HS [4],... Tuynhiên, trong quá trình triển khai dạy học, giáo viên còngặp nhiều khó khăn, lúng túng khi vận dụng kiến thứcliên môn trong giảng dạy các môn học.Trong quá trình dạy học giải bài tập xác định công thứcsố hạng tổng quát của dãy số ở THPT, việc khai thác mốiquan hệ liên môn Toán - Tin không những hỗ trợ HS ởkhâu tính toán, tìm tòi lời giải, kiểm tra tính đúng đắn củakết quả,... mà còn giúp các em nắm vững kiến thức, rènluyện các kĩ năng toán học, tin học cần thiết, đồng thời pháttriển khả năng tư duy, năng lực giải quyết vấn đề.2. Nội dung nghiên cứu2.1. Các hoạt động khai thác mối quan hệ liên môn Toán- Tin nhằm hỗ trợ học sinh lớp 11 tìm công thức số hạngtổng quát của dãy số cho bởi công thức truy hồiKhi giải bài tập về dãy số trong chương trình Đại số vàGiải tích 11, HS thường gặp khó khăn với những bài toántìm công thức số hạng tổng quát của dãy số được cho bởicông thức truy hồi. Trong nhiều trường hợp, để tìm côngthức số hạng tổng quát của dãy số, HS cần dựa vào côngthức truy hồi để tính giá trị của một số số hạng đầu của dãysố; dựa vào kết quả tính toán được, tìm mối liên hệ giữacác số hạng, dự đoán quy luật của các số hạng này; từ đó,xác định công thức số hạng tổng quát của dãy số. Thử vớimột số trường hợp n nhỏ để kiểm tra xem công thức tìmđược có đúng hay không, sau đó chứng minh tính đúngđắn của nó bằng phương pháp quy nạp toán học.Quá trình tính giá trị các số hạng của dãy số, tìm mốiliên hệ giữa các số hạng thường mất nhiều thời gian. Đểhỗ trợ HS trong quá trình tính toán, suy luận tìm côngthức số hạng tổng quát của dãy số, giáo viên có thể sửdụng công cụ tin học. Việc sử dụng phần mềm MicrosoftExcel và chương trình Pascal trong việc tìm công thức sốhạng tổng quát của dãy số có những thuận lợi sau:- Có khả năng tính toán nhanh.- HS đã được học ngôn ngữ lập trình Pascal trongchương trình Tin học 11. Việc viết chương trình Pascalđể tính giá trị các số hạng của dãy số nhằm rèn luyện choHS khả năng tư duy thuật toán, biết vận dụng các câulệnh đã học khi viết chương trình Pascal giải các bài toán.- HS đã học phần mềm Microsoft Excel trong chươngtrình Tin học ở trường trung học cơ sở. Ở nhiều trường175VJETạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2018, tr 175-178THPT cũng chọn học nghề Tin học văn phòng, trong đóExcel là một trong những nội dung học tập. Do vậy, sửdụng phần mềm Microsoft Excel giúp HS biết vận dụngkiến thức đã học để xây dựng công thức hỗ trợ quá trìnhtính toán, ...
Tìm kiếm theo từ khóa liên quan:
Mối quan hệ liên môn Toán - Tin Mối quan hệ liên môn Công thức truy hồi Công thức số hạng tổng quát của dãy số Hỗ trợ học sinh lớp 11Gợi ý tài liệu liên quan:
-
Bài giảng Thuật toán ứng dụng: Chia để trị
31 trang 47 0 0 -
Phương pháp tìm giới hạn dãy số cho bởi công thức truy hồi bằng đồ thị hàm số
7 trang 33 0 0 -
Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Khoa học: Công thức truy hồi và ứng dụng
26 trang 23 0 0 -
Phương pháp hàm sinh xác định dãy số
12 trang 23 0 0 -
Bài giảng Toán 11 - Bài 3: Cấp số cộng
17 trang 20 0 0 -
Một số phương pháp xác định công thức tổng quát của dãy số
83 trang 19 0 0 -
Phương pháp xác định công thức tổng quát của dãy số
47 trang 17 0 0 -
Bài giảng Toán rời rạc: Công thức truy hồi - Trần Vĩnh Đức
45 trang 17 0 0 -
Bài thực hành Nhập môn lập trình số 7: Hàm đệ quy
2 trang 17 0 0 -
Bài giảng Kỹ thuật lập trình: Chương 4 - Trần Minh Thái, Phạm Đức Thành
68 trang 15 0 0