Khai thác và sử dụng SPSS để xử lý số liệu nghiên cứu trong lâm nghiệp - Chương 1

Thống kê toán học ngày càng đ-ợc ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực, đặc biệt là trong nghiên cứu khoa học. Trong lâm nghiệp, thống kê toán học là công cụ giúp các nhà khoa học có cơ sở phân tích, đánh giá kết quả nghiên cứu trong các lĩnh vực chuyên môn, nh- lâm sinh, môi tr-ờng, sâu bệnh, thổ nh-ỡng, điều tra rừng, chế biến lâm sản… Hiện nay, các ph-ơng pháp thống kê cụ thể đ-ợc giới thiệu trong các tài liệu chuyên môn mà ng-ời đọc đều có thể tra cứu tiện lợi....
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khai thác và sử dụng SPSS để xử lý số liệu nghiên cứu trong lâm nghiệp - Chương 1Khai th¸c vμ sö dông SPSS ®Ó xö lý sè liÖu nghiªn cøu trong l©m nghiÖp GS.TS. NguyÔn H¶i TuÊt TS. NguyÔn Träng B×nh Lêi giíi thiÖu T hèng kª to¸n häc ngµy cµng ®−îc øng dông réng r·i trong c¸c lÜnh vùc, ®Æc biÖt lµ trong nghiªn cøu khoa häc. Trong l©m nghiÖp, thèng kª to¸n häc lµ c«ng cô gióp c¸c nhµ khoa häc cã c¬ së ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ nghiªncøu trong c¸c lÜnh vùc chuyªn m«n, nh− l©m sinh, m«i tr−êng, s©u bÖnh, thæ nh−ìng,®iÒu tra rõng, chÕ biÕn l©m s¶n… HiÖn nay, c¸c ph−¬ng ph¸p thèng kª cô thÓ ®−îc giíi thiÖu trong c¸c tµi liÖuchuyªn m«n mµ ng−êi ®äc ®Òu cã thÓ tra cøu tiÖn lîi. Tuy nhiªn, vÊn ®Ò mµ nh÷ngng−êi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc quan t©m lµ, lµm thÕ nµo ®Ó viÖc xö lý sè liÖucòng nh− tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu thèng kª cÇn thiÕt cho mçi nghiªn cøu sao cho ®¬n gi¶nvµ tiÖn lîi, mµ kh«ng lµm gi¶m ®é chÝnh x¸c còng nh− ®é tin cËy. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ònµy, c¸c gi¶ng viªn cña Tr−êng §¹i häc L©m nghiÖp ®· biªn so¹n cuèn “Khai th¸c vµsö dông SPSS ®Ó xö lý sè liÖu nghiªn cøu trong l©m nghiÖp”. Trong cuèn s¸ch, c¸c t¸c gi¶ giíi thiÖu nh÷ng ph−¬ng ph¸p thèng kª th−êng ®−îcvËn dông trong l©m nghiÖp. Víi mçi ph−¬ng ph¸p, phÇn lý thuyÕt ®Òu ®−îc hÖ thèngvµ n©ng cao so víi ch−¬ng tr×nh bËc ®¹i häc, ®ång thêi cßn gîi ý h−íng vËn dông vµoc¸c lÜnh vùc chuyªn m«n s©u kh¸c nhau. PhÇn øng dông ®−îc giíi thiÖu t−¬ng ®èi côthÓ, tõ c¸c b−íc nhËp sè liÖu còng nh− c¸c thao t¸c thùc hµnh trªn m¸y cho ®Õn ph©ntÝch kÕt qu¶ cuèi cïng. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc giíi thiÖu, ng−êi ®äc dÔ nhËn thÊy, cuèn s¸ch lµ tµi liÖu®−îc biªn so¹n c«ng phu vµ nghiªm tóc bëi nhãm t¸c gi¶. §©y lµ tµi liÖu h−íng dÉnthùc hµnh tèt cho nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c nghiªn cøu ®· cã kiÕn thøc thèng kª to¸nhäc ë bËc ®¹i häc vµ kiÕn thøc tin häc øng dông chuyªn ngµnh. Còng v× thÕ, cuèn s¸chcßn lµ tµi liÖu dïng cho häc viªn cao häc l©m nghiÖp khi nghiªn cøu m«n thèng kªto¸n häc. Chóng t«i rÊt vui mõng vµ tr©n träng giíi thiÖu cuèn s¸ch víi b¹n ®äc. Hµ T©y, ngµy 31 th¸ng 5 n¨m 2005 GS. TS. Vò TiÕn Hinh 2 Lêi nãi ®Çu SPSS ra ®êi tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû tr−íc vµ kh«ng ngõng ®−îc n©ng cÊp vµhoµn thiÖn. Cho ®Õn nay thÕ hÖ míi nhÊt mµ ta biÕt ®−îc lµ 12.5 víi nhiÒu néi dung t©ntiÕn ®−îc ®−a vµo. Tuy nhiªn, nh÷ng vÊn ®Ò cèt lâi cã øng dông nhiÒu trong L©mnghiÖp mµ ta ®· quen thuéc th× vÉn kh«ng thay ®æi mÆc dï phiªn b¶n ®ang ®−îc c¸cnhµ khoa häc tr−êng ta øng dông lµ 10.0 hoÆc 11.5. Néi dung cña SPSS rÊt réng baogåm nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ n©ng cao, rÊt thÝch hîp cho nhiÒu ®èi t−îng chuyªn m«nkh¸c nhau. §Ó phôc vô cho c¸c nhµ nghiªn cøu L©m nghiÖp kh«ng chuyªn vÒ thèng kª,tµi liÖu häc tËp chñ yÕu lµ giíi thiÖu nh÷ng vÊn ®Ò thèng kª th−êng ®−îc vËn dôngtrong L©m nghiÖp, trong ®ã cã mét sè vÊn ®Ò ®−îc n©ng cao h¬n so víi thèng kª c¬b¶n. Ngoµi ra, nhãm t¸c gi¶ còng hÕt søc chó ý khai th¸c nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn quan®Õn ®Æc thï nghiªn cøu trong L©m nghiÖp nh− viÖc chØnh lý sè liÖu theo 2 biÕn, vÊn ®ÒkiÓm tra luËt ph©n bè, sù t−¬ng thÝch cña m« h×nh håi quy, håi quy phi tuyÕn tÝnh… Xö lý thèng kª b»ng SPSS 10.0/11.5 for Windows lµ tµi liÖu phôc vô thùc hµnhtèt cho häc viªn cao häc L©m nghiÖp sau khi ®· häc xong phÇn Tin häc chuyªn ngµnh.Ngoµi ra, tµi liÖu còng cã thÓ phôc vô tèt cho nh÷ng c¸n bé vµ sinh viªn lµm nghiªncøu khoa häc, nÕu ®· qua tr×nh ®é thèng kª c¬ b¶n. Tuy nhiªn, ®Ó gióp cho ng−êi ®äctiÖn tra cøu vÒ mÆt thèng kª, ë mét sè môc nhãm t¸c gi¶ cã tr×nh bµy s©u thªm mét sèvÊn ®Ò lý luËn vµ c«ng thøc vËn dông ngoµi néi dung chÝnh lµ c¸c quy tr×nh øng dôngSPSS ®Ó xö lý sè liÖu. Trong lÇn ®äc ®Çu tiªn, ®éc gi¶ cã thÓ l−ít qua nh÷ng vÊn ®Ò ®ãmµ còng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn môc tiªu chÝnh cña tµi liÖu. Do häc viªn cao häc ®·nghiªn cøu kü phÇn tin häc cã liªn quan ®Õn phÇn mÒm SPSS, nªn trong tµi liÖu nµynh÷ng vÊn ®Ò ®ã còng kh«ng tr×nh bµy l¹i mét c¸ch ®Çy ®ñ. Tuy nhiªn, tµi liÖu cã thªmmét ch−¬ng kh¸i qu¸t vÒ SPSS nhÊt lµ c¸ch nhËp sè liÖu vµo m¸y. §éc gi¶ cã thÓ ®äcthªm nh÷ng tµi liÖu (2), (4), (8). Biªn so¹n: ch−¬ng 1, 3 vµ 8 do TS. NguyÔn Träng B×nh, c¸c ch−¬ng cßn l¹i doGS.TS. NguyÔn H¶i TuÊt ®¶m nhiÖm. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n mét sè b¹n bÌ vµ ®ångnghiÖp kÓ c¶ nh÷ng häc viªn cao häc, ®Æc biÖt lµ GS.TS Vò TiÕn Hinh vµ Th¹c sü.NguyÔn ThÞ Thanh An ®· gãp phÇn söa ch÷a vÒ néi dung vµ h×nh thøc trong qu¸ tr×nhnhãm t¸c gi¶ biªn so¹n tËp tµi liÖu nµy. MÆc dï ®· cã nhiÒu cè g¾ng biªn so¹n, nh−ng®©y lµ mét phÇn mÒm rÊt phong phó vµ phøc t¹p, thêi gian nghiªn cøu ch−a nhiÒu nªnch¾c kh«ng tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt; rÊt mong ®−îc b¹n ®äc l−îng thø ...