Khảo sát các dạng tiêu điểm khẳng định thường gặp trong một số truyện ngắn từ năm 1945 đến năm 2000

Bài viết "Khảo sát các dạng tiêu điểm khẳng định thường gặp trong một số truyện ngắn từ năm 1945 đến năm 2000" đã bước đầu tìm hiểu các dạng thể hiện thường gặp của tiêu điểm khẳng định. Trên cơ sở đó, bài viết giúp người đọc thấy được trật tự sắp xếp giữa các thành tố của tiêu điểm khẳng định.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát các dạng tiêu điểm khẳng định thường gặp trong một số truyện ngắn từ năm 1945 đến năm 2000 KHẢO SÁT CÁC DẠNG TI U I M KH NG NH TH NG G P TRONG M T S TRUY N NG N T NĂM 1945 N NĂM 2000 Đào Thị Minh Ngọc Khoa Ngữ văn & KHXH Email: ngocdtm@dhhp.edu.vnNgày nhận bài: 21/10/2022Ngày PB đánh giá: 14/01/2023Ngày duyệt đăng: 20/01/2023TÓM TẮT:Tiêu điểm khẳng định là dạng phổ biến thuộc hiện tượng tiêu điểm hóa cấu trúc thôngtin của câu tiếng Việt. Nó đóng vai trò quan trọng đối với hình thức cú pháp bề mặtcủa câu. Trong bài viết này, chúng tôi đã bước đầu tìm hiểu các dạng thể hiện thườnggặp của tiêu điểm khẳng định. Trên cơ sở đó, bài viết giúp người đọc thấy được trậttự sắp xếp giữa các thành tố của tiêu điểm khẳng định.Từ khóa: tiêu điểm khẳng định, cấu trúc thông tin, cú pháp, trật tự, ngôn ngữ. A STUDY ON THE COMMON AFFIRMATIVE FOCUSES IN SEVERAL SHORT STORIES FROM 1945 TO 2000ABSTRACT:The affirmative focus is a popular type of the focuses on information structure inVietnamese sentences. It plays an important role in the surface syntactic form of asentence. In this article, we start to study the common expressions of an affirmativefocus. On that basis, this article helps the readers see the order of arrangement amongthe elements of the affirmative focuses.Keyword: affirmative focus, information structure, syntactic, order of thearrangement. nghe muốn tiếp nhận điều gì. Vấn đề I. ĐẶT VẤN ĐỀ cấu trúc thông tin cũng đã gợi mở cho Lí thuyết về cấu trúc thông tin chúng tôi một đề tài nghiên cứu hấpkhơi dậy một vấn đề quan trọng có tính dẫn: đó là những người tham gia giaođột phá trong nghiên cứu các hiện tiếp đã sử dụng cấu trúc cú pháp có sẵntượng giao tiếp ngôn ngữ: đó là người như thế nào để truyền đạt thông tin vànói muốn lưu ý đến điều gì và người đặc biệt là phần thông tin được nhấn54 TR NG Đ I H C H I PHÒNGmạnh (nằm trong câu tường thuật). III. NỘI DUNG NGHIÊN CỨUTuy nhiên hiện nay rất ít công trình 1. Các khái niệm liên quannghiên cứu tiếp cận vấn đề nhấn mạnh 1.1. Thông tin chủ đềthông tin trong phạm vi câu tườngthuật. Vì thế dựa trên nền tảng lí Theo Dik [5], thành tố có chứcthuyết về cấu trúc thông tin, bài viết năng là chủ đề chỉ một thực thể mà ngườicủa chúng tôi nhằm mục đích tìm hiểu nói cho là người nghe đã biết, và là cáicác dạng thể hiện của tiêu điểm thông mà phần vị ngữ xác nhận về nó. Ví dụ vềtin khẳng định. Chúng tôi hi vọng hai câu sau:những kết quả nghiên cứu của mình a. Nhà gần hồ.góp phần hữu ích cho các nghiên cứucó liên quan. b. Hồ gần nhà. II. TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU Trong ví dụ (a), người nói/ viết chọn “nhà” làm chủ đề và cung cấp thông Tiêu điểm khẳng định đã được tin về nó. Trong (b), người nói/ viết chọncác tác giả nước ngoài quan tâm đến “hồ” làm đối tượng của thông tin vàtừ lâu trong nhiều công trình nghiên thông báo về đối tượng đó (ở gần nhà).cứu về cấu trúc thông tin của câu Vậy, hai câu tuy có cùng một nội dung(Chafe 1976, Dik 1981, Halliday mệnh đề nhưng khác nhau về thông tin1967). Trong Việt ngữ học, khái niệm chủ đề, vì hai câu chọn lựa hai đối tượngnày cũng đã được một số nhà nghiên thông tin khác nhau.cứu chú ý đến (Cao Xuân Hạo 1991,Nguyễn Hồng Cổn 2003). Tuy nhiên Tóm lại, chủ đề (topic) là đối tượngcác tác giả hầu hết chỉ lấy bản thân cấu của thông tin và là cái sẽ được triển khai,trúc thông tin làm đối tượng nghiên làm sáng tỏ thêm ở trong phát ngôn docứu mà không tìm hiểu một cách trực đó đóng vai trò là thành phần của cấu trúctiếp và chuyên sâu. Để góp phần hiểu thông tin về mặt nghĩa học. Phần thôngrõ hơn thuật ngữ tiêu điểm khẳng định tin chủ đề là phần thông tin đánh dấucủa câu tiếng Việt, bài viết này sẽ cố nhận thức của người nói/ viết đối với mộtgắng làm sáng tỏ một số vấn đề chính sự kiện.liên quan đến khái niệm tiêu điểm 1.2. Tiêu điểm thông tinkhẳng định, thành phần cấu tạo tiêu Để tìm hiểu về khái niệm tiêu điểmđiểm khẳng định và các dạng thể hiện khẳng định, chúng tôi bắt đầu từ khái niệmcủa tiêu điểm khẳng định. Tư liệu tiêu điểm thông tin ...