Khảo sát mối liên quan giữa hình ảnh tổn thương khớp gối trên cộng hưởng từ với đau và cứng khớp buổi sáng ở bệnh nhân thoái hóa khớp gối điều trị tại Bệnh viện Quân y 103

Khảo sát mối liên quan giữa hình ảnh tổn thương khớp gối trên cộng hưởng từ với đau và cứng khớp buổi sáng ở bệnh nhân thoái hóa khớp gối điều trị tại Bệnh viện Quân y 103
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát mối liên quan giữa hình ảnh tổn thương khớp gối trên cộng hưởng từ với đau và cứng khớp buổi sáng ở bệnh nhân thoái hóa khớp gối điều trị tại Bệnh viện Quân y 103 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2014 KHẢO SÁT MỐI LIÊN QUAN GIỮA HÌNH ẢNH TỔN THƢƠNG KHỚP GỐI TRÊN CỘNG HƢỞNG TỪ VỚI ĐAU VÀ CỨNG KHỚP BUỔI SÁNG Ở BỆNH NHÂN THOÁI HÓA KHỚP GỐI ĐIỀU TRỊ TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103 Nguyễn Xuân Thiệp*; Trần Viết Tiến**; Nguyễn Thành Lê* Nguyễn Thị Phi Nga**; Đoàn Văn Đệ**; Lê Đình Tuân**** TÓM TẮT Nghiên cứu tiến cứu, mô tả cắt ngang 32 bệnh nhân (BN) thoái hóa khớp (THK) gối đang điều trị tại khoa Khớp - Nội tiết, Bệnh viện Quân y 103 với 54 khớp gối được chụp cộng hưởng từ (MRI) nhằm đánh giá mối liên quan giữa hình ảnh tổn thương trên MRI khớp gối với đau và cứng khớp buổi sáng ở BN THK gối. Kết quả nghiên cứu cho thấy: - Có mối liên quan giữa hình ảnh tổn thương trên MRI khớp gối với đau theo thang điểm VAS: + Tỷ lệ khớp đau nhiều ở nhóm có mất xương tại lồi cầu trong (82,4%); có phù tủy xương (58,3%) cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm không mất xương ở lồi cầu trong (27,0%); không phù tủy xương (16,7%) (p < 0,05). + Tỷ lệ khớp đau nhiều ở nhóm có tràn dịch khoang trên bánh chè (62,5%); tràn dịch nhiều khoang (59,3%) cao hơn so với nhóm không tràn dịch khoang trên bánh chè (18,2%); không tràn dịch nhiều khoang (29,6%) (p < 0,05). - Chưa thấy tương quan có ý nghĩa thống kê giữa tổn thương khớp gối trên MRI với triệu chứng cứng khớp buổi sáng (p > 0,05). * Từ khóa: Thoái hóa khớp gối; Cộng hưởng từ; Cứng khớp buổi sáng. Assess the Relationships Between Anatomical Lesions Revealed by Magnetic Resonance Imaging and Pain Morning Stiffness in Patients with Knee Osteoarthritis in 103 Hospital Summary A prospective observative cross - sectional study was carried out on 54 knees with osteoarthritis clinically selected from 32 inpatients who received treatments for this condition at the Department of Rheumatology-Endocrinology of 103 Hospital. All the knees were imaged by magnetic resonance imaging (MRI) for later assessment of relationships between clinical and MRI images. The results were as followed: * Phòng Quân y, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng ** Bệnh viện Quân y 103 *** Đại học Y Dược Thái Bình Người phản hồi (Corresponding): Lê Đình Tuân (letuan895@gmail.com) Ngày nhận bài: 25/09/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 14/11/2014 Ngày bài báo được đăng: 26/11/2014 112 TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 9-2014 - There were a relationships between MRI images and pain according to VAS: + The percentage of severe pain occuring in knees with osteochondral defects in medial femoral condyles (82.4%) or bone marrow edemas (58.3%) were higher than those without the lesions mentioned (27.0% and 16.7% respectively) with statistical significance (p < 0.05). + The percentage of severe pain occuring in knees with effusions in suprapatellar recesses (62.5%) or effusions presented in > 2 recesses (59.3%) were significantly higher than those without the above lesions (18.2% and 29.6%), (p < 0.05). - There were not statistically significant relationships between lesions on MRI images and morning stiffness (p > 0.05). * Key words: Knee osteoarthritis; Magnetic resonance imaging; Pain morning stiffness. ĐẶT VẤN ĐỀ Thoái hóa khớp là hậu quả của quá trình cơ học và sinh học làm mất cân bằng giữa tổng hợp, huỷ hoại sụn và xương dưới sụn. THK là một trong những nguyên nhân lớn nhất gây tàn phế, nhất là ở người lớn tuổi. Tổn thương sụn khớp vừa là yếu tố mở đầu, vừa là yếu tố chính trong bệnh lý THK, sau đó mất sụn sẽ làm hở xương, mòn xương, biến dạng xương. Trong chẩn đoán, khả năng chủ yếu của X quang quy ước là phát hiện các cấu trúc của xương, trong khi MRI có thể thể hiện rõ tất cả các cấu trúc của khớp bao gồm phần mềm, sụn, tổn thương tủy xương [2]. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn còn rất ít nghiên cứu về mối liên quan giữa tổn thương giải phẫu khớp gối phát hiện trên MRI với các biểu hiện lâm sàng, đặc biệt là triệu chứng đau, cứng khớp buổi sáng ở BN THK gối. Vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu với mục tiêu: Tìm hiểu mối liên quan giữa hình ảnh tổn thương trên MRI khớp gối với triệu chứng đau và cứng khớp buổi sáng ở BN THK gối. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 113 1. Đối tƣợng nghiên cứu. 32 BN điều trị nội trú tại Khoa Khớp Nội tiết, Bệnh viện Quân y 103 từ 12 - 2012 đến 7 - 2013. * Tiêu chuẩn lựa chọn BN: - BN THK gối nguyên phát đang điều trị tại Khoa Khớp - Nội tiết, Bệnh viện Quân y 103. Chẩn đoán THK gối theo Hội Thấp học Mỹ (1991) [1]: + Các triệu chứng: đau khớp gối một hoặc cả hai bên (1); có gai xương ở rìa khớp trên X quang (2); cứng khớp buổi sáng < 30 phút (3); có tiếng lạo xạo khớp khi cử động (4); tuổi ≥ 38 (5); dịch khớp (nếu có) là dịch thoái hoá (< 2.000 tế bào/mm3) [6]. + Chẩn đoán xác định khi: có các triệu chứng (1) và (2) hoặc có ít nhất 4 triệu chứng, trong đó triệu chứng (1), (3) và (4) là bắt buộc. - BN đồng ý tham gia nghiên ...