Khảo sát mối liên quan giữa nồng độ Interleukin 10 với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân sốt xuất huyết dengue

Mục tiêu nghiên cứu của bài viết nhằm tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ IL-10 với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân (BN) sốt xuất huyết dengue (SXHD). Mời các bạn cùng tham khảo nội dung chi tiết của tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khảo sát mối liên quan giữa nồng độ Interleukin 10 với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân sốt xuất huyết dengue TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2016 KHẢO SÁT MỐI LIÊN QUAN GIỮA NỒNG ĐỘ INTERLEUKIN-10 VỚI MỘT SỐ BIỂU HIỆN LÂM SÀNG, CẬN LÂM SÀNG Ở BỆNH NHÂN SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE Đỗ Thị Lệ Quyên*; Hoàng Vũ Hùng*; Vũ Xuân Nghĩa**; Đỗ Như Bình** TÓM TẮT Mục tiêu: tìm hiểu mối liên quan giữa nồng độ IL-10 với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân (BN) sốt xuất huyết dengue (SXHD). Đối tượng và phương pháp: nghiên cứu cắt ngang kết hợp labo trên 273 BN SXHD và 97 BN SXHD có dấu hiệu cảnh báo với các chỉ tiêu lâm sàng, cận lâm sàng và nồng độ IL-10 được định lượng bằng phương pháp ELISA. Kết quả: nồng độ IL-10 ở BN SXHD tăng cao hơn so với người khỏe mạnh; tăng cao ở những ngày đầu của bệnh rồi giảm dần. Nhóm BN có tình trạng xuất huyết tự nhiên có nồng độ IL-10 cao hơn so với nhóm chỉ có dấu hiệu dây thắt (+). Nồng độ IL-10 thay đổi tỷ lệ nghịch với số lượng tiểu cầu và có mối tương quan thuận với biến đổi hoạt độ enzym AST, ALT. Kết luận: IL-10 tăng cao ở BN SXHD và có mối liên quan với các biểu hiện lâm sàng và cận lâm sàng. IL-10 là một dấu ấn sinh học và có tiềm năng trong cơ chế bệnh sinh bệnh SXHD. * Từ khóa: Sốt xuất huyết dengue; IL-10; Biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng. Evaluation of Relation between IL-10 and Clinical, Subclinical Features in Dengue Hemorrhagic Fever Patients Summary Objectives: To find out the relation between concentration of IL-10 with clinical and subclinical manifestations in patients with dengue hemorrhagic fever (DHF). Subjects and m ethods: A cross-sectional and laboratory analytical study on 273 patients with DHF and 97 patients with dengue warning signs (DWS). Clinical and subclinical symptoms were analyzed and plasma IL-10 levels were measured by using standard commercial enzyme-linked immunosorbent assay. Results: The concentration of IL-10 in the group of patients with DHF was higher than one in the control group. In addition, this concentration in the group of patients with natural hemorrhage was higher than one in the group of patients with positive Lacet sign. The change of IL-10 correlated inversely with numbers of platelet and proportionally with concentration of AST, ALT. Conclusions: IL-10 levels are markedly elevated in dengue hemorrhagic disease and has relation with clinical and subclinical manifestation. So IL-10 could be a biomarker and have potential role in the pathogenesis of disease. * Key words: Dengue hemorrhagic fever; Interleukin-10; Clinical, subclinical features. * Bệnh viện Quân y 103 ** Học viện Quân y Người phản hồi (Corresponding): Hoàng Vũ Hùng (drhoangvuhung@yahoo.com) Ngày nhận bài: 10/11/2015; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 28/12/2015 Ngày bài báo được đăng: 30/12/2015 53 TẠP CHÍ Y - DƢỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2016 ĐẶT VẤN ĐỀ Sốt xuất huyết dengue là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virut Dengue gây ra, được truyền từ người sang người qua trung gian truyền bệnh là muỗi Aedes aegypti, hiện đang lưu hành trên 100 quốc gia thuộc các khu vực có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới ở vùng Đông Nam Á và Tây Thái Bình Dương [7]. Cơ chế sinh bệnh của bệnh cho đến nay vẫn chưa được giải thich rõ và thống nhất [1]. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy, đặc điểm bệnh học quan trọng trong SXHD là tình trạng tăng tính thấm thành mạch với thoát huyết tương vào khoảng gian bào kèm theo tăng nồng độ cytokine vận mạch như yếu tố hoại tử u TNF-α, interferon gamma (IFN-γ), interleukin 6 (IL-6), IL-10 và IL-2 [2, 5]. Trong đó, đặc biệt là vai tr của IL-10. Đó là cytokine chống viêm, có trọng lượng phân tử 17.000 21.000 D do tế bào lympho T, lympho B đã hoạt hóa và tế bào mono tiết ra. IL-10 được chứng minh xuất hiện muộn so TNF-α. Nó thường xuất hiện cùng IL-6 vào ngày thứ 3 - 8 của SXHD. Chức năng sinh học của IL-10 là kích thích tế bào lympho B phát triển và sản xuất kháng thể, kích thích tế bào Mast, chuyển tế bào Th thành Th2, giảm MHC lớp II, ức chế hoạt tính của tế bào trình diện kháng nguyên, giảm trình diện kháng nguyên. Nó có tác dụng ức chế sản xuất cytokine tiền viêm IL-1, IL-6, IL-8, TNF-α... thông qua ức chế các tế bào sinh ra chúng. Với đặc tính đó, nếu IL-10 tăng cao quá sẽ gây ức chế miễn dịch. Nồng độ IL-10 thường tăng cao nhất trước khi hạ sốt 1 - 2 ngày và giảm nhanh sau giai đoạn hạ sốt. [8]. Vì vậy, chúng tôi tiến hành 54 nghiên cứu này nhằm: T m hiểu mối liên quan giữa nồng độ IL-10 với một số biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng ở BN SXHD. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. Đối tƣợng nghiên cứu. - 370 BN bị bệnh SXH trong các vụ dịch trên địa bàn Thành phố Hà Nội, điều trị tại Khoa Truyền nhiễm, Bệnh viện Quân y 103 và Bệnh viện Đa khoa Đống Đa từ 2013 - 2014. - Tiêu chuẩn lựa chọn BN: theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (2009) [7] và Bộ Y tế Việt Nam (2011) [1]. - Loại khỏi nghiên cứu những BN có các bệnh lý khác kèm theo như nhiễm trùng, suy gan, suy thận, viêm gan virut ...