Khi bệnh nhân quên tên thuốc

Khả năng gây ra bệnh của thuốc không phải luôn được thầy thuốc nhận biết ngay lập tức. Sự chậm trễ này không hoàn toàn do lỗi của thầy thuốc mà còn do người bệnh gây ra. Khi khám bệnh, thầy thuốc hỏi bệnh nhân để biết thêm thông tin về thuốc bệnh nhân đã dùng – Ảnh: N.C.T. Quy trình tiếp cận người bệnh bao gồm: hỏi bệnh, khám bệnh, xét nghiệm, đưa ra kết luận và phương pháp điều trị (dùng thuốc và không dùng thuốc). Khi hỏi bệnh, thầy thuốc thường hỏi bệnh nhân nhiều vấn đề,...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khi bệnh nhân quên tên thuốc Khi bệnh nhân quên tên thuốc Khả năng gây ra bệnh của thuốc không phải luôn được thầy thuốc nhận biết ngay lập tức. Sự chậm trễ này không hoàn toàn do lỗi của thầy thuốcmà còn do người bệnh gây ra.Khi khám bệnh, thầy thuốc hỏi bệnh nhân để biết thêm thông tin về thuốc bệnhnhân đã dùng – Ảnh: N.C.T.Quy trình tiếp cận người bệnh bao gồm: hỏi bệnh, khám bệnh, xét nghiệm, đưa rakết luận và phương pháp điều trị (dùng thuốc và không dùng thuốc). Khi hỏi bệnh,thầy thuốc thường hỏi bệnh nhân nhiều vấn đề, trong đó có phần rất quan trọng làviệc dùng thuốc trước đó. Bao gồm tiền căn dị ứng thuốc, thuốc đang dùng, thuốcđang dùng rồi ngưng đột ngột, tăng giảm liều thuốc, phối hợp thêm loại thuốc mới,phản ứng phụ của thuốc…Theo tôi, đa số bệnh nhân không trả lời được những câu hỏi này, hoặc trả lờikhông đầy đủ, dù có nhiều loại thuốc họ dùng hàng năm trời. Từ những thiếu sótnày có thể dẫn đến những hậu quả khó lường cho người bệnh và sự nhận định sailạc của thầy thuốc, đưa đến sai lầm trong chẩn đoán và điều trị.Suýt chết vì hôn mêCô N.T.H. bị sốt, ho và khạc đàm, tự ra nhà thuốc mua thuốc uống, khoảng mộtgiờ sau thấy da nổi ban đỏ và mệt hơn nên nhập viện. Cô H. đã không cung cấpcho bác sĩ biết thông tin này nên được chẩn đoán là sốt phát ban thay vì chẩn đoánđúng phải là dị ứng thuốc và viêm phế quản cấp. Sai lầm này làm cô H. khôngđược bác sĩ cho thuốc chống dị ứng.Sử dụng corticoid kéo dài có thể gây ra đái tháo đường giống như type 2 vì thuốcgây ra hiện tượng đề kháng insulin. Bà T.T.B. có bệnh về mắt được bác sĩ nhãnkhoa cho corticoid liều cao uống và một loại thuốc nhỏ mắt. Sau một thời gianbệnh mắt thuyên giảm, bác sĩ cho ngưng coticoid nhưng vẫn dùng thuốc nhỏ mắttiếp tục.Tuy nhiên bà B. thấy người bắt đầu mệt, khát và tiểu thường xuyên nên đi khámtổng quát, kết quả đường huyết rất cao, được chẩn đoán đái tháo đường type 2.Sau một tuần điều trị bà phải nhập viện và suýt chết vì hôn mê hạ đường huyết.Đây là một trường hợp điều trị đái tháo đường quá mạnh tay do bác sĩ xác định sainguyên nhân gây đái tháo đường. Lý do bà B. nói với bác sĩ rằng bà chỉ đang dùngthuốc nhỏ mắt nhưng thật ra bà đã dùng rất nhiều corticoid trước đó. Nếu biếtđược thông tin này, bác sĩ chỉ cần cho bà B. ăn kiêng, tập thể lực và tiếp tục caicorticoid là bệnh đái tháo đường sẽ khỏi.Bệnh nặng hơnBà L.Ư.M. phát hiện đái tháo đường hơn một năm, được bác sĩ chuyên khoa nộitiết cho một loại thuốc viên hạ đường huyết uống. Lần tái khám gần đây đườnghuyết hơi tăng nên được cho thêm một loại thuốc khác. Kể từ thời điểm này bà M.bị đau bụng và tiêu chảy do tác dụng phụ của loại thuốc mới gây ra.Điều đáng tiếc là bà không thông báo cho bác sĩ nội tiết biết mà quyết định đikhám chuyên khoa tiêu hóa. Vị bác sĩ này không khai thác được thông tin, sau haituần điều trị thấy bệnh không thuyên giảm nên cho bệnh nhân nhập viện để xétnghiệm phân và nội soi đại tràng. Khi nằm viện bệnh nhân không dùng các loạithuốc cũ, vì vậy tiêu chảy chấm dứt. Sai lầm này do cả bác sĩ lẫn bệnh nhân và hậuquả là bà M. bị nội soi ruột không cần thiết.Có nhiều bệnh nhân nghĩ rằng mình có nhiều bệnh nên đi khám nhiều chuyênkhoa khác nhau. Vì cùng lúc uống nhiều toa thuốc nên chuyện các thuốc công phạtnhau là điều khó tránh khỏi. Hậu quả bệnh tình nặng hơn nên phải nhập viện. Sailầm này một phần do lỗi của bác sĩ không hỏi kỹ hoặc không nắm kỹ sự tương tácthuốc, một phần do người bệnh quên đem toa hoặc cố tình giấu bệnh.Đem theo vỏ thuốcDo trình độ học vấn thấp, mắt mờ, bệnh nặng, chữ viết của các bác sĩ cẩu thả…nên người bệnh không thể đọc và nhớ được tên thuốc. Tuy nhiên thường gặp nhấtlà do người bệnh không quan tâm. Nhiều cụ già dù không biết chữ, dù quên đemtoa thuốc nhưng vẫn cung cấp đầy đủ thông tin về thuốc đang dùng cho bác sĩ, đơngiản vì các cụ đem theo vỏ thuốc.Hỏi bệnh là một nghệ thuật thuộc về giao tiếp nhưng phản ánh kỹ năng của mộtthầy thuốc. Kỹ năng này có phát huy tốt được hay không còn phụ thuộc rất nhiềuvào sự hiểu biết và hợp tác của người bệnh. Người bệnh nhớ rằng thầy thuốc luônmong muốn biết càng nhiều thông tin về bệnh nhân càng tốt, trong đó có thông tinvề thuốc. Nếu bác sĩ quên hỏi thông tin về thuốc thì người bệnh nên chủ động nóivới họ bằng mọi cách. ...