Khi trẻ nhiễm ngôn ngữ teen

Chẳng có gì ngạc nhiên khi một ngày, bạn thấy bé 4, 5 tuổi đáng yêu của mình thản nhiên đáp trả mẹ: “Mẹ nói chuẩn không cần chỉnh” hay “Mẹ nhầm nhọt sang trồng trọt rồi!”... Bố mua đồ chơi về, bé con hồn nhiên khen: “Bố mua đồ chơi hoành tá tràng (hoành tráng) quá!” và: “Bạn A. trình còi, đạp xe đạp không bằng con đâu mẹ ạ!”
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khi trẻ nhiễm ngôn ngữ teen Khi trẻ nhiễm ngôn ngữ teenChẳng có gì ngạc nhiên khi một ngày, bạn thấy bé 4, 5 tuổi đáng yêu củamình thản nhiên đáp trả mẹ: “Mẹ nói chuẩn không cần chỉnh” hay “Mẹnhầm nhọt sang trồng trọt rồi!”...Bố mua đồ chơi về, bé con hồn nhiên khen: “Bố mua đồ chơi hoành tá tràng(hoành tráng) quá!” và: “Bạn A. trình còi, đạp xe đạp không bằng con đâumẹ ạ!”Điều này là tất yếu khi mà các cô chú, anh, chị, thậm chí cả bố mẹ trong lúcđùa vui phấn chấn vẫn nói với nhau như vậy. Có gì xấu đâu?Con trai tôi 7 tuổi, đi học vẫn ngây thơ gọi bạn bè là cậu xưng tớ nghe rất làngoan, giờ bắt đầu tập toẹ xưng tôi gọi bạn là ông là bà. Vì trên phim cácanh chị xưng hô như thế. Vì xung quanh cũng nghe thấy nhiều anh chị nóinhư thế. Nói gì thì nói, nghe hai đứa bé mặt còn non choẹt, gọi nhau là ông –bà, cũng phát phì cười. Và cũng hơi cảm thấy kỳ kỳ, ngại ngại trong lòng thếnào ấy. Để phát triển ngôn ngữ cho trẻ, hãy dạy con từ những khái niệm đúng và tinh tế. (Ảnh minh họa).Hãy bắt đầu từ những khái niệm đúng và tinh tếThực ra, thứ ngôn ngữ teen vui vui mà xã hội ngoài kia đang dùng không cótội. Nó là cuộc sống. Đồng thời, cũng như nhiều người phát biểu, nó là mộttrong rất nhiều phương cách làm giảm bớt áp lực cuộc sống, lấy hài hước,giễu nhại đẩy lùi stress, là một cách mà con người nghĩ ra để tự bảo vệ mình.Cũng là phương cách hữu hiệu.Tuy nhiên, cũng đừng cho rằng hoàn toàn bình thường khi đứa bé còn rấtnhỏ của bạn, chưa có đủ ngôn ngữ, chưa đủ trải nghiệm để hiểu hết các khíacạnh hài hước, giễu nhại, giải trí của thứ ngôn ngữ teen này, đã vội dùng nónhư một kinh nghiệm ngôn ngữ tiếp nhận một cách tự nhiên từ cuộc sống.Trước khi biết những góc cạnh khác của một hiện tượng ngôn ngữ, trẻ cầnnắm được những điều tạm gọi là chuẩn. Trước khi đến với những phá cách,phải biết cái bình thường, chuẩn mực thì những phá cách mới được gọi làphá cách. Trước khi tiếp nhận những xô bô, thô ráp, hãy cho trẻ tiếp cận vớinhững gì nhẹ nhàng, trong sáng, tinh tế.Bằng không, ngược lại, tư duy của trẻ sẽ rối, không còn mạch lạc, trẻ sẽ bịlẫn lộn các khái niệm, không hiểu cái gì là đúng, cái gì là sai, cái gì là đùavui, cái gì là nghiêm túc.Chẳng hạn, tôi biết một người bố hay đùa, thích nói “Cứ Hà Tĩnh” mỗi khimuốn con từ từ, bình tĩnh, kiên nhẫn. Khi lớn lên một chút, đi học, em békhông thể hiểu được từ “bình tĩnh” mà hay dùng từ “Hà Tĩnh” để… giảithích cho khái niệm kiên nhẫn, bình tĩnh ấy. Và thế là một khái niệm ngônngữ đã bị hoán đổi – từ chuẩn trở thành một từ nói trái và ngược lại. Một lúcnào đó, bạn sẽ cảm thấy lúng túng vô cùng khi muốn con bắt đầu nhìn cuộcsống, sự vật hiện tượng chỉn chu lại từ đầu! Trẻ sớm dùng tiếng lóng, ngônngữ xã hội… thường sẽ gặp khó khăn hơn trong diễn đạt và trình bày mộtvấn đề mà đối với trẻ khác là đơn giản.Dù bạn có thích ngôn ngữ “nhí nhảnh con cá cảnh” đến mức nào đi nữa thì cũng hãy rất kiềm chế khi có sự hiện diện của trẻ. (Ảnh minh họa).Làm gì khi con bị ảnh hưởng từ bên ngoài?Một điều chắc chắn rằng, dù bạn có thích ngôn ngữ “nhí nhảnh con cá cảnh”đến mức nào đi nữa thì cũng hãy rất kiềm chế khi có sự hiện diện của trẻ.Đôi khi cũng phải hy sinh đôi chút sở thích cá nhân để tạo cho con bạn mộtmôi trường ngôn ngữ hoàn toàn trong sáng, dễ hiểu. Hãy chờ đợi cho đếnkhi con bạn hình thành được một vốn từ vựng nhất định, có tư duy ngôn ngữmạch lạc, lúc ấy mới có thể thoải mái hơn.Song, nếu bạn không chủ trương dùng từ ngữ teen trong gia đình trước mặttrẻ, mà trẻ vẫn cứ sử dụng ngôn ngữ này do nghe được từ anh chị họ haynhững người hàng xóm, hoặc thậm chí có cô chú vui tính đến nỗi thích thúdạy bé chỉ để bé nói ra những câu, những từ teen bằng cái giọng non non củamình, để mà cười? Mà càng thấy mọi người cười bé lại càng phấn khởi. Trẻvốn tiếp thu cực nhanh. Vậy, phải làm sao?1. Thái độ bình thản: Không cổ vũ cũng chẳng phản đối; không trầm trồ thúvị cũng chẳng cấm đoán. Hãy coi đó là chỉ là một lời nói, không hơn. Trẻ sẽchóng chán nếu cảm thấy sự thờ ơ của bạn.2. Không nhất thiết phải giải thích cặn kẽ đến đầu đến đũa ý nghĩa của cụmtừ bé dùng hoặc sửa lại bằng một cụm từ đúng hơn, chuẩn hơn: “Con phảinói thế này…” “Con nói thế là sai…” – đây là những cụm từ bố mẹ cũngnên tránh. Cấm đoán và phê phán gay gắt, lên án là việc làm dễ nhất, nhưngcũng vô ích nhất khi đối mặt với trẻ.3. Nếu như trẻ “ngoan cố” dùng những cụm từ bạn rất – không – thích khiếnbạn dễ nổi cáu, hãy cứ tỏ thái độ của mình một cách kiên quyết, rõ ràng:“Mẹ không thích con nói như vậy vì nghe không lịch sự đâu!”; “Nếu con cứnói kiểu này thì mọi người sẽ cho rằng con là người không lịch sự. Mà thếkhông đúng vì mẹ biết con là người rất lịch sự mà”. Và nếu trẻ có gặng hỏivì sao lại không lịch sự, bố mẹ không nhất thiết phải đi sâu vào chi tiết. Chỉcần đơn giản: “… vì người lịch sự không nói thế, con ạ”.4. Hãy nghĩ đến việc tích cực cung cấp thứ ngôn ngữ tinh tế, đẹp đẽ cho trẻthông qua sách truyện, thơ ca. Trẻ có phông nền ngôn ngữ và văn hoá càngvững chắc và tinh tế thì sau này, khi lớn lên, chúng càng có thể tự tin khichọn dùng ngôn từ sách vở chính thống hay ngôn ngữ nghịch ngợm kiểuteen. Suy cho cùng, phải hiểu sâu sắc mọi sắc thái của ngôn ngữ, nắm đượctừ vựng kể cả về ngữ nghĩa lẫn ngữ âm thì con người mới có thể xử lý ngônngữ linh hoạt, hợp cảnh hợp tình, đúng… người đúng việc được. Ngôn ngữkiểu nào cũng cần thiết: sách vở, thi ca, đời thường, ngôn ngữ viết, ngôn ngữnói, tiếng lóng,…- cũng đều có vị trí của mình trong cuộc sống con người vàcó lý do để tồn tại. Quan trọng hơn cả là: biết dùng chúng đúng lúc đúngchỗ! Mà điều này chỉ có được khi ngày bé, trẻ được tiếp xúc với thứ ngônngữ chuẩn mực, trong sáng.5. Bằng nhiều cách, nhẹ nhàng cho bé biết những quy tắc xã hội về mặt ngônngữ. Trong lúc bé học để có thể ngấm những quy tắc này, hãy kiên nhẫn chờđợi chứ không phải lúc nào cũng bắt bẻ ...