Khoa học hành vi và giáo dục sức khoẻ part 5

Thuyết phục để nâng cao sức khỏe: - Thuyết phục và khuyến khích người dân chấp nhận các hành vi mới có lợi cho sức khỏe. - Thầy thuốc đóng vai trò chuyên gia/ ra lệnh - Tư duy chính trị bảo thủ - Cung cấp thông tin và đưa ra lời khuyên Trọng tâm Cá nhân Hành động mang tính luật pháp: - Bảo vệ cộng đồng bằng cách đảm bảo sự sẵn có của các dịch vụ có lợi cho sức khoẻ - Thầy thuốc đóng vai trò người “bảo mẫu”, họ biết rằng điều gì giúp NCSK người...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khoa học hành vi và giáo dục sức khoẻ part 5 KiÓu can thiÖp Cã tÝnh chuyªn quyÒn/¸p ®Æt KiÓu t− duy KiÕn thøc kh¸ch quan Hµnh ®éng mang tÝnh luËt ph¸p: ThuyÕt phôc ®Ó n©ng cao søc kháe: - B¶o vÖ céng ®ång b»ng c¸ch ®¶m - ThuyÕt phôc vµ khuyÕn khÝch ng−êi b¶o sù s½n cã cña c¸c dÞch vô cã lîi d©n chÊp nhËn c¸c hµnh vi míi cã lîi cho søc khoÎ cho søc kháe. - ThÇy thuèc ®ãng vai trß ng−êi “b¶o - ThÇy thuèc ®ãng vai trß chuyªn gia/ mÉu”, hä biÕt r»ng ®iÒu g× gióp NCSK ra lÖnh ng−êi d©n - T− duy chÝnh trÞ b¶o thñ - T− duy chÝnh trÞ cña c¸c nhµ c¶i c¸ch - Cung cÊp th«ng tin vµ ®−a ra - X©y dùng chÝnh s¸ch vµ vËn ®éng lêi khuyªn hµnh lang Träng t©m can thiÖp C¸ nh©n TËp thÓ T− vÊn: Ph¸t triÓn céng ®ång: Trao quyÒn lµm chñ cho c¸c c¸ Hç trî c¸c nhãm quÇn thÓ hoÆc - - nh©n gióp hä cã kü n¨ng vµ tù céng ®ång ®Ó gióp hä thÊy hä cã g× tin ®Ó kiÓm so¸t søc khoÎ cña chung vµ nh÷ng yÕu tè x· héi t¸c m×nh ®éng nh− thÕ nµo lªn cuéc sèng cña hä ThÇy thuèc ®ãng vai trß t− vÊn - ThÇy thuèc ®ãng vai trß vËn ®éng - T− duy mang tÝnh nh©n v¨n - vµ hç trî T− vÊn vµ gi¸o dôc - X©y dùng chÝnh s¸ch vµ vËn ®éng - hµnh lang KiÓu can thiÖp Th−¬ng l−îng KiÓu t− duy Cã sù tham gia, KiÕn thøc chñ quan S¬ ®å 3.2: Sö dông m« h×nh Beattie ®Ó ph©n tÝch hµnh ®éng (Naidoo J., 2000 , Health Promotion) 57 2.2. M« h×nh cña Tanahill (1996) M« h×nh NCSK nµy kh¸ phæ biÕn vµ ®−îc ¸p dông réng r·i. Tannahill ®−a ra ba ph¹m vi ho¹t ®éng cã phÇn lång ghÐp víi nhau ®ã lµ: gi¸o dôc søc kháe, b¶o vÖ søc kháe vµ phßng bÖnh (S¬ ®å 3.3). − Gi¸o dôc søc kháe truyÒn th«ng, gi¸o dôc søc khoÎ ®Ó n©ng cao hiÓu biÕt vÒ søc kháe vµ phßng bÖnh, thay ®æi th¸i ®é vµ thùc hiÖn hµnh vi lµnh m¹nh. − Phßng ngõa - gi¶m hoÆc tr¸nh nguy c¬ m¾c bÖnh vµ ®au èm th«ng qua c¸c can thiÖp y tÕ. − B¶o vÖ søc kháe - b¶o vÖ søc kháe nh©n d©n b»ng c¸c biÖn ph¸p x· héi, tµi chÝnh vµ lËp ph¸p. 5 Gi¸o dôc søc khoÎ 7 2 1 6 4 Phßng bÖnh B¶o vÖ 3 søc khoÎ S¬ ®å 3.3: M« h×nh n©ng cao søc kháe cña Tannahill. Trong ®ã 1. C¸c dÞch vô dù phßng nh− tiªm phßng, kh¸m sµng läc ung th− cæ tö cung, ph¸t hiÖn ca bÖnh t¨ng huyÕt ¸p... 2. Gi¸o dôc søc kháe: cung cÊp th«ng tin vµ h−íng dÉn bá hót thuèc l¸. 3. LiÖu ph¸p dù phßng: bæ sung fluor vµo n−íc ®Ó ngõa s©u r¨ng. 4. Gi¸o dôc søc kháe nh»m c¶i thiÖn søc kháe vµ phßng ngõa nguy c¬ ®èi víi søc kháe nh− vËn ®éng hµnh lang ®Ó ban hµnh luËt buéc sö dông mò b¶o hiÓm khi ®i xe m¸y. 5. Gi¸o dôc søc kháe tÝch cùc nh− båi d−ìng kÜ n¨ng sèng cho thanh thiÕu niªn. 6. B¶o vÖ søc kháe tÝch cùc nh− ban hµnh chÝnh s¸ch cÊm hót thuèc ë n¬i lµm viÖc. 7. Gi¸o dôc søc kháe nh»m b¶o vÖ søc kháe tÝch cùc nh− vËn ®éng hµnh lang ®Ó cÊm qu¶ng c¸o thuèc l¸. 58 S¬ ®å Tannahill ®−a ra cho thÊy c¸c biÖn ph¸p kh¸c nhau cã liªn quan chÆt chÏ víi nhau trong mét qu¸ tr×nh tæng hîp, ®−îc gäi lµ NCSK. M« h×nh nµy chñ yÕu nh»m m« t¶ nh÷ng g× ®ang diÔn ra trong thùc tÕ. Nã gióp cho nh÷ng ng−êi lµm c«ng t¸c NCSK nhËn thÊy ®−îc lîi Ých tiÒm n¨ng tõ ho¹t ®éng kh¸c vµ n¾m ®−îc néi dung cña NCSK. Tuy nhiªn, ®iÒu nµy kh«ng gi¶i thÝch râ rµng t¹i sao ng−êi thÇy thuèc cã thÓ chän biÖn ph¸p nµy mµ kh«ng chän biÖn ph¸p kh¸c. M« h×nh nµy cho r»ng c¸c biÖn ph¸p cã t−¬ng t¸c lÉn nhau, vµ nh− chóng ta ®· thÊy, chóng ph¶n ¸nh c¸c c¸ch tiÕp cËn kh¸c nhau khi nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò søc kháe. 2.4. M« h×nh cña Tones (1994) M« h×nh nµy ho¹t ®éng dùa trªn nguyªn t¾c chÝnh lµ gióp con ng−êi kiÓm so¸t ®−îc søc kháe cña chÝnh m×nh. Nã chó träng chñ yÕu ®Õn viÖc t¹o ®iÒu kiÖn cho ®èi t−îng cã ®ñ kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ hµnh ®éng theo môc tiªu ®Ò ra. §©y còng lµ môc tiªu vµ chiÕn l−îc cèt lâi cña m« h×nh nµy nh»m hç trî vµ quyÕt ®Þnh c¸c can thiÖp NCSK. ...