Khử trùng nước bằng Chloramine

Khử trùng nước bằng Chloramine Dùng Chloramine để làm sạch nước sinh hoạt trên diện rộng ở các vùng lũ lụt cần hết sức thận trọng, chuyên gia hóa học ở Viện Khoa học & Công nghệ Việt Nam khuyến cáo. Theo PGS.TS Lê Văn Cát, Chloramine (NH2CL) là hợp chất hóa học hữu cơ có chứa ion Clo dương gọi là Clo hoạt động. Clo hoạt động có tác dụng khử trùng, diệt vi khuẩn trong nước, ở một nồng độ nhất định. Nhà khoa học lưu ý, vì chỉ Clo dương có tác dụng diệt khuẩn nên thông...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khử trùng nước bằng ChloramineKhử trùng nước bằng ChloramineDùng Chloramine để làm sạch nước sinh hoạttrên diện rộng ở các vùng lũ lụt cần hết sứcthận trọng, chuyên gia hóa học ở Viện Khoahọc & Công nghệ Việt Nam khuyến cáo.Theo PGS.TS Lê Văn Cát, Chloramine(NH2CL) là hợp chất hóa học hữu cơ có chứaion Clo dương gọi là Clo hoạt động. Clo hoạtđộng có tác dụng khử trùng, diệt vi khuẩntrong nước, ở một nồng độ nhất định.Nhà khoa học lưu ý, vì chỉ Clo dương có tácdụng diệt khuẩn nên thông thường người taquy một hợp chất có chứa Clo dùng để tiệttrùng ra lượng Clo dương hay còn gọi là Clohoạt động. Chẳng hạn, mỗi kilôgam CloraminB dùng để làm sạch nước hiện nay chứa 250đến 290 gram Clo dương hay Clo hoạt động.Có nghĩa là ion Clo âm trong muối ăn khôngcó tác dụng diệt trùng. Nói cách khác, muối ănkhông thể tiệt trùng bằng phương pháp hóahọc. Nhưng thực tế, người ta thường rửa vếtthương bằng muối ăn nồng độ đặc. Trongtrường hợp đó, vi trùng bị chết không phải dotác dụng hóa học của ion Clo mà là do môitrường vật lý nước muối đặc khiến chúngkhông sống được.Nhà khoa học, khuyến cáo phải bỏ ngay ýnghĩ dùng muối ăn để tiệt trùng nước. Đấy làchưa kể, một khi cho muối ăn vào nước cầnlàm sạch, nước đó không thể dùng để nấunướng được do nó đã thành nước mặn.Để dùng Chloramine B, mỗi người phải làmột chuyên gia hóa họcTrở lại với Chloramine B, theo chủ cửa hànghóa chất ở 18 Lê Thánh Tông, Hà Nội,Chloramine B hiện được bán với giá khoảng65.000 đồng/kg.Vấn đề là, ngay với cả Clo dương hay Clohoạt động, hàm lượng Clo cho vào nước cầnlàm sạch phải vừa đủ mới có tác dụng diệtkhuẩn. Sau khi diệt khuẩn khoảng nửa tiếng,lượng Clo dư còn lại chừng 1-2 g/m3 nước làđạt yêu cầu.Nếu lượng Clo hoạt động ít hơn hoặc nhiềuhơn giới hạn trên, Clo hoạt động hoặc sẽkhông có tác dụng hoặc gây nguy hiểm vớisức khỏe người dùng.Để biết hàm lượng Clo dương dư nằm tronggiới hạn cho phép, có thể dùng biện pháp đơngiản như sau:Lấy vài hạt kali iốt (công thức hóa học là KI)bé như hạt đường kính cho vào cốc nước múctừ thùng nước sau khi được tẩy trùng nửatiếng bằng Cloramin B. Nếu cốc nước khôngchuyển màu, chứng tỏ nước còn thiếu Clohoạt động hay, cụ thể là, Cloramin B. Động táctiếp theo đương nhiên là phải bổ sungCloramin B vào thùng chứa nước cần làmsạch.Còn nếu cốc nước chuyển màu vàng, coi nhưđã có Clo hoạt động dư. Nhưng vấn đề là dưbao nhiêu để đủ tiêu diệt vi trùng và để khôngdư quá nhiều nhằm tránh lãng phí và, nhất là,tránh gây nguy hại đến sức khỏe người dùng.Để làm việc đó, nhà khoa học có hơn 30 nămkinh nghiệm trong phòng thí nghiệm chỉ dẫn,cho hồ tinh bột (như nước cháo gạo chẳnghạn) vào cốc nước màu vàng trên, nước sẽchuyển màu xanh.Nếu màu xanh nhạt lượng Clo dư coi nhưchưa đủ lớn, nước chưa được tiệt trùng. Nếumàu xanh đậm, lượng Clo dư lại quá đặc.Phải pha loãng nước vừa làm sạch bằngnước chưa làm sạch để giảm hàm lượng Clohoạt động dư xuống ngưỡng an toàn.Khử trùng không đúng còn có hại cho sứckhỏePGS.TS Lê Văn Cát, người vừa tham giagiảng dạy kỹ thuật làm sạch nước cho hơn 50tỉnh thành từ đầu năm 2007 đến nay, nhấnmạnh hàm lượng Clo dư cao cực kỳ nguy hạiđối với sức khỏe. “Dùng nước sau khi làmsạch có hàm lượng Clo dư lớn có nguy cơmắc nhiều bệnh hiểm nghèo, nhất là ung thư”.Nhưng thực tế cho thấy, vẫn theo PGS Cát,rất ít người bình thường biết cách thực hiệncác thao tác nêu trên dù trong nhà họ cóCloramin B.So với các hóa chất khử trùng thuộc nhóm Clokhác, Cloramin còn dễ gây rủi ro cao chongười dùng do chúng thuộc nhóm hữu cơ.“Ion Clo dương rất dễ phản ứng với hợp chấthữu cơ để gây ra hợp chất mới, trong đó códioxin, có nguy cơ gây ung thư trên người” -PGS Cát cảnh báo.Khó bảo quản và đắtKhông những độc hại, Cloramin B còn khóbảo quản hơn và, nhất là đắt hơn, so với cáchợp chất Clo có tác dụng khử trùng khác. Bảoquản không tốt, hàm lượng Clo hoạt độngtrong Cloramin B sẽ giảm và giảm hiệu năngkhử trùng.Liên quan đến giá thành, Cloramin B thuộcnhóm đắt đỏ. Trên thị trường Việt Nam hiện cócác loại hóa chất chứa Clo có tác dụng khửtrùng như khí Clo (công thức hóa học là Cl2),nước Javen (dung dịch NaOCl 8%),Canxihypocloro hay còn gọi là Clorua Vôi (Ca(OCl)2), và Cloramin.Theo PGS.TS Lê Văn Cát, tất cả các hợp chấtnày khi cho vào nước đều tạo ra ion Clodương hay còn gọi là Clo hoạt động. Mộtkilôgam khí Clo có thể tạo ra một kilôgam Clohoạt động và được bán với giá 7.000 – 8.000đồng/kg. Còn nước Javen với giá 2000đồng/lít, mỗi lít có thể cung cấp 80 gram Clohoạt động.Với Clorua Vôi, một kilôgam dạng rắn, bán vớigiá 17.000 đồng– 18.000 đồng/kg, có thể cungcấp 650 gram Clo hoạt động.Trong khi đó một kilôgam Cloramin cung cấp250-290 gram Clo hoạt động. Với Cloramin Bhiện giá khoảng 65.000 đồng/kg, có thể dễdàng suy ra giá thành Cloramin B tính trênđơn vị Clo hoạt động thuộc dạng gần như đắtnhất.Vậy nên dùng chất nào trong số các hóa chấttrên để thay thế Cloramin B vừa rẻ hơn vừ ...