Khuyến cáo 2008 của Hội tim mạch học Việt Nam về chuẩn đoán và điều trị bệnh van tim

Khuyến cáo 2008 của Hội tim mạch học Việt Nam về chuẩn đoán và điều trị bệnh van tim trình bày tổng quan về bệnh van tim, các nguyên nhân gây hẹp 2 lá, thăm khám lâm sàng, thăm dò độ cận lâm sàng, phân loại và điều trị.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Khuyến cáo 2008 của Hội tim mạch học Việt Nam về chuẩn đoán và điều trị bệnh van timKHUYEÁN CAÙO 2008 CUÛA HOÄI TIM MAÏCH HOÏC VIEÄT NAM VEÀ CHAÅN ÑOAÙN VAØ ÑIEÀU TRÒCAÙC BEÄNH VAN TIMTröôûng ban soaïn thaûo: PGS.TS.BS. Ñoã Doaõn Lôïi Caùc uûy vieân: GS.TS.BS. Phaïm Gia Khaûi GS.TS.BS. Phaïm Gia Khaûi GS.TS.BS. Ñaëng Hanh Ñeä GS.TS.BS. Nguyeãn Laân Vieät PGS.TS.BS. Phaïm Nguyeãn Vinh ThS.BS. Phan Thò Kim Phöông GS.TSKH.BS. Nguyeãn Khaùnh Dö ThS.BS. Phaïm Maïnh Huøng ThS.BS. Nguyeãn Ngoïc QuangHEÏP VAN 2 LAÙ1. ÑAÏI CÖÔNG Heïp van 2 laù (HHL) vaãn coøn laø beänh raát phoå bieán ôû nöôùc ta cho duø tyû leä maéc beänh naøy ñaõ giaûm nhieàu ôû caùc nöôùc ñaõ phaùt trieån khaùc. Bình thöôøng dieän tích loã van 2 laù laø 4-6 cm2. Khi dieän tích loã van 2 laù < 2.5cm2, doøng chaûy qua van 2 laù bò caûn trôû taïo thaønh cheânh aùp qua van 2 laù giöõa nhó traùi vaø thaát traùi trong thôøi kyø taâm tröông[1]. Cheânh aùp naøy vaø aùp löïc nhó traùi seõ caøng taêng khi dieän tích loã van caøng giaûm. Gaéng söùc hoaëc thai ngheùn (taêng theå tích vaø doøng maùu löu thoâng) seõ laøm taêng ñaùng keå aùp löïc nhó traùi. Nhòp tim nhanh laøm giaûm thôøi gian ñoå ñaày taâm tröông cuõng laøm taêng cheânh aùp qua van vaø aùp löïc trong nhó traùi. Do ñoù trong giai ñoaïn sôùm, hoäi chöùng gaéng söùc raát thöôøng gaëp ôû beänh nhaân heïp van 2 laù. Taêng aùp löïc nhó traùi daãn ñeán taêng aùp trong heä thoáng maïch phoåi gaây ra caùc trieäu chöùng öù huyeát phoåi[2]. Taêng aùp löïc thuï ñoäng trong heä maïch phoåi seõ gaây taêng söùc caûn maïch phoåi (taêng aùp ñoäng maïch phoåi phaûn öùng, haøng raøo thöù hai). Tuy nhieân, neáu heïp van 2 laù khít keùo daøi seõ daãn ñeán beänh caûnh taéc ngheõn maïch maùu ôû phoåi. Maëc duø thaát traùi ít bò aûnh höôûng bôûi caùc quaù trình beänh sinh treân nhöng 25-30% soá tröôøng hôïp coù giaûm phaân soá toáng maùu thaát traùi, coù leõ laø do giaûm tieàn gaùnh thaát traùi vì giaûm doøng chaûy ñoå veà thaát traùi laâu ngaøy. Ña soá tröôøng hôïp heïp van 2 laù ñeàu laø do di chöùng thaáp tim duø 50% beänh nhaân khoâng heà bieát tieàn söû thaáp khôùp. Ñôït thaáp tim caáp thöôøng hay gaây ra hôû van 2 laù. Sau moät soá ñôït thaáp tim taùi phaùt, heïp van 2 laù baét ñaàu xuaát hieän, tieáp tuïc tieán trieån nhieàu naêm cho tôùi khi bieåu hieän trieäu chöùng. Thöông toån chính laø thaâm nhieãm xô, daøy laù van, dính meùp van, dính vaø co ruùt daây chaèng, coät cô goùp phaàn gaây neân heïp van 2 laù Xuaát hieän voâi hoùa laéng ñoïng treân laù van, daây chaèng, voøng van, tieáp tuïc laøm haïn cheá chöùc naêng bình thöôøng cuûa van. Nhöõng thöông toån naøy taïo thaønh van 2 laù hình pheãu nhö hình mieäng caù meø[3, 4]. 496Khuyeán caùo 2008 cuûa Hoäi Tim maïch hoïc Vieät Nam veà chaån ñoaùn vaø ñieàu trò CAÙC BEÄNH VAN TIM1.1. Caùc nguyeân nhaân gaây heïp van 2 laù Di chöùng thaáp tim. Toån thöông xô vöõa. Baåm sinh: + Van 2 laù hình duø: do chæ coù moät coät cô vôùi caùc daây chaèng cho caû hai laù van, daãn ñeán hôû hoaëc heïp van. + Voøng thaét treân van 2 laù. Beänh heä thoáng coù theå gaây xô hoùa van 2 laù: + U carcinoid. + Lupus ban ñoû heä thoáng. + Vieâm khôùp daïng thaáp. + Laéng ñoïng mucopolysaccharide. + Vieâm noäi taâm maïc nhieãm khuaån ñaõ lieàn seïo. 1.2. Dieãn bieán töï nhieân cuûa beänh Heïp van 2 laù laø beänh lyù tieán trieån lieân tuïc keùo daøi caû ñôøi, thöôøng coù moät thôøi gian oån ñònh luùc ñaàu roài tieán trieån naëng neà veà sau[5-8]. Khi ñaõ xuaát hieän taêng aùp löïc ÑMP naëng, thôøi gian soáng trung bình giaûm xuoáng ít hôn 3 naêm.Tyû leä töû vong ôû nhoùm beänh nhaân heïp van 2 laù khoâng ñieàu trò do öù huyeát phoái tieán trieån laø 60-70%, do taéc maïch ñaïi tuaàn hoaøn laø 2030%, do nhoài maùu phoåi laø 10%, do nhieãm truøng laø 1-5%[3, 7]. 2. THAÊM KHAÙM LAÂM SAØNG 2.1. Trieäu chöùng cô naêng Ña soá beänh nhaân khoâng heà coù trieäu chöùng trong moät thôøi gian daøi. Khi xuaát hieän, thöôøng gaëp nhaát laø khoù thôû: môùi ñaàu ñaëc tröng laø khoù thôû khi gaéng söùc, sau ñoù laø khoù thôû kòch phaùt veà ñeâm vaø khoù thôû khi naèm (do taêng aùp löïc maïch maùu phoåi). Côn hen tim vaø phuø phoåi caáp khaù thöôøng gaëp trong heïp van 2 laù - laø moät ñieåm ñaëc bieät cuûa beänh: bieåu hieän suy tim traùi maø baûn chaát laïi laø suy tim phaûi. Caùc yeáu toá laøm beänh naëng theâm nhö: rung nhó, gaéng söùc, xuùc ñoäng maïnh, nhieãm khuaån, coù thai… Caùc trieäu chöùng cô naêng thöôøng gaëp bao goàm: Ho ra maùu do taêng aùp löïc nhó traùi vaø taêng aùp löïc ñoäng maïch phoåi. Khaøn tieáng (hoäi chöùng Ortner), do nhó traùi daõn to ñeø vaøo daây thaàn kinh quaët ngöôïc hoaëc nuoát ngheïn do nhó traùi to ñeø vaøo thöïc quaûn. Hoài hoäp troáng ngöïc do rung nhó (côn kòch phaùt hoaëc dai daúng), coù theå gaây choaùng hoaëc ngaát (rung nhó nhanh), goùp phaàn hình thaønh huyeát khoái vaø gaây ra taéc maïch ñaïi tuaàn hoaøn... Ñau ngöïc gaàn gioáng côn ñau thaét ngöïc do taêng nhu caàu oâxy thaát phaûi khi taêng aùp ...