Kích thích khả năng kháng bệnh trên cây rau cải Komatsuna (Brassica rapa Var. Perviridis) phương pháp gây sốc nhiệt

Biện pháp xử lý nhiệt được xem như một phương pháp hạn chế hiệu quả bệnh hại cây trồng trong nhà kính, nhà lưới. Nghiên cứu này nhằm tìm ra một điều kiện thích hợp để xử lý trên cây cải Komatsuna, giảm được khả năng nhiễm bệnh của cây đối với nấm gây bệnh (Collectotrichum destructivum).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kích thích khả năng kháng bệnh trên cây rau cải Komatsuna (Brassica rapa Var. Perviridis) phương pháp gây sốc nhiệtTẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014 KÍCH THÍCH KHẢ NĂNG KHÁNG BỆNH TRÊN CÂY RAU CẢI KOMATSUNA (Brassica rapa var. perviridis) PHƢƠNG PHÁP GÂY SỐC NHIỆT Mai Thành Luân11 TÓM TẮT Biện pháp xử lý nhiệt được xem như một phương pháp hạn chế hiệu quả bệnh hạicây trồng trong nhà kính, nhà lưới. Nghiên cứu này nhằm tìm ra một điều kiện thích hợp đểxử lý trên cây cải Komatsuna, giảm được khả năng nhiễm bênh của cây đối với nấm gâybệnh (Collectotrichum destructivum). Kết quả nghiên cứu cho thấy, xử lý ở nhiệt độ 50 oCtrong 20 giây không những không gây tổn thương đến cây mà còn làm giảm tỷ lệ nhiễmbệnh của cây 43.66%. Tuy vậy tính kháng bệnh tạo được ở điều kiện này không bền vững,mất đi sau 24 giờ gây sốc. Từ khóa: Biện pháp xử lý nhiệt, Colletotrichum destructivum, khả năng kháng bệnh 1. ĐẶT VẤN ĐỂ Biện pháp xử lý nhiệt đã được ứng dụng hiệu quả trong phòng trừ bệnh hại cây trồngđặc biệt là cây rau trồng trong nhà lưới. Là một trong những biện pháp phòng trừ dich hạitổng hợp, biện pháp xử lý nhiệt không chỉ tác động trực tiếp đến sinh trưởng phát triển củanấm gây bệnh như làm chậm quá trình hình thành ống mầm của bào tử, ngăn chặn sự nảymầm của bào tử mà còn tác động một cách gián tiếp lên khả năng kích thích tính khángbệnh của cây trồng (Schirra et al., 2000). Nhiều nhà nghiên cứu tập trung vào giải thíchnhững biến đổi sinh hóa, sinh lý dưới dạng phân tử của cây trồng bị sốc nhiệt. Tuy nhiên,mối quan hệ giữa khả năng chống chịu nhiệt của cây trồng và khả năng kháng bệnh cũngnhư những phản ứng lâu dài của cây trồng xử lý nhiệt với bệnh hại ở mức độ phân tử vẫnchưa được nghiên cứu cụ thể. Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu các ngưỡng nhiệt độ và ngưỡng xử lýnhiệt khác nhau đến ảnh hưởng khả năng kháng bệnh đốm lá do nấm Colletotrichumdestructivum gây hại trên cây rau cải Komatsuna. 2. VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 2.1. Vật liệu, địa điểm và thời gian nghiên cứu 2.1.1. Vật liệu nghiên cứu - Cây trồng: Hạt cây rau cải Komatsuna (Brassica rapa var. perviridis) được gieotrên giấy ẩm sạch ở nhiệt độ 23oC trong 1 ngày. Chọn những hạt nảy mầm, khỏe chuyển1 Th.S Giảng viên khoa Nông Lâm Ngư nghiệp, trường Đại học Hồng Đức. 108 TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014sang môi trường nuôi cấy cây con đất Jiffy (2 cây/Jiffy). Cây được nuôi trong phòng nhântạo 16 h chiếu sang ở nhiệt độ 23oC trong 8 ngày cho đến khi sử dụng. - Nấm gây bệnh: Colletotrichum destructivum được nuôi cấy trên môi trường(Becton, Dickinson and Company, USA) ở nhiệt độ 23oC trong 8-10 ngày trong điều kiệntối để tạo bào tử lây bệnh. Bào tử của nấm được thu gom rồi hòa loãng trong nước cất 5 x105 bào tử/ml 2.2.2. Nội dung nghiên cứu Nghiên cứu các ngưỡng nhiệt độ khác nhau 50, 51, 52, 53, và 55 oC và ở thời gian xửlý khác nhau 5, 10, 20, 40 giây đến khả năng chống chịu bệnh gây ra bởi nấm C.destructivum trên cây cải Komatsuna. 2.2.3. Địa điểm và thời gian nghiên cứu Thí nghiệm được thực hiện trong phòng nghiên cứu bệnh cây tại khoa Nông nghiệp,trường Đại học Okayama, Nhật Bản từ tháng 4 năm 2012 đến tháng 3 năm 2013. 2.2. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp sốc nhiệt: Sử dụng bể ổn nhiệt gây sốc nhiệt trên cây: Cây cảiKomatsuna được nhúng vào trong bể ổn nhiệt (Taitec, Nhật Bản) ở các ngưỡng nhiệt độkhác nhau 50, 51, 52, 53, và 55oC và ở thời gian xử lý khác nhau 5, 10, 20, 40 giây. - Phương pháp lây bệnh nhỏ giọt: Cây được lây bệnh nhân tạo bằng cách nhỏ 5µlgiọt dung dịch bào tử (5 x 105 bào tử/ml) trên 2 lá mầm của cây cải Komatsuna sau khi đãxử lý nhiệt. Sử dụng nước cất đối với công thức đối chứng. - Đánh giá tỷ lệ bệnh (%): Toàn bộ 2 lá mầm sau khi lây bệnh được bảo quản bằngdung dịch methanol và dung dịch cloral hydrate để nghiên cứu tỷ lệ bệnh (%). Tỷ lệ bệnhđược tính bằng cách lấy số lượng bào tử nảy mầm, xâm nhiễm thành công trên số lượng bàotử chỉ nảy mầm, không xâm nhiễm thành công trên cây cải. - Phương pháp xử lý số liệu: Số liệu được xử lý bằng phần mềm thống kê Kyplot 5.0thông qua Turkey’s test thí nghiệm so sánh đa nhân tố. Thí nghiệm được lặp lại 3 lần. 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN Bước đầu chúng tôi mong muốn tìm ra ngưỡng nhiệt độ và khoảng thời gian xử lýthích hợp có tác dụng kích thích khả năng kháng bệnh của cây cải tới nấm gây bệnh. Theokết quả bảng 1, cây được xử lý ở nhiệt độ cao (>52oC) và thời gian xử lý dài (>20 giây) đãảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh trưởng phát triển của cây con, cây bị héo nhanh sau vàigiờ s ...