Kiểm nghiệm chất lược dược phẩm: Phẩn 1

Cuốn sách "Kiểm nghiệm dược phẩm" được biên soạn nhằm cung cấp cho sinh viên một số kiến thức cơ bản về tính bền vững của thuốc, làm cơ sở giải thích những bất thường có thể gặp trong quá trình kiểm nghiệm đánh giá chất lượng. Sách được chia thành 2 phần, mời các bạn cùng tham khảo nội dung phần 1 cuốn sách.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiểm nghiệm chất lược dược phẩm: Phẩn 1 bé y tÕ Vô khoa häc vµ ®µo t¹o KiÓm nghiÖm d−îc phÈm (S¸ch dïng ®µo t¹o d−îc sÜ ®¹i häc) M· sè: ®.20.Z.08 Nhµ xuÊt b¶n Y häc Hµ néi - 2005 Chñ biªn PGS.TS. TrÇn Tö An Tham gia biªn so¹n PGS.TS. TrÇn Tö An CN. TrÇn TÝch DS. NguyÔn V¨n TuyÒn TS. Chu ThÞ Léc ThS.NguyÔn ThÞ KiÒu Anh Tham gia tæ chøc b¶n th¶o ThS. PhÝ V¨n Th©m © B¶n quyÒn thuéc Bé Y tÕ (Vô Khoa häc vµ §µo t¹o) 2 Lêi nãi ®Çu Thùc hiÖn NghÞ ®Þnh 43/2000/N§-CP ngµy 30/8/2000 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt vµ h−íng dÉn triÓn khai LuËt Gi¸o dôc, Bé Gi¸o dôc & §µo t¹o vµ Bé Y tÕ ®· phª duyÖt, ban hµnh ch−¬ng tr×nh khung cho ®µo t¹o D−îc sü ®¹i häc. Bé Y tÕ tæ chøc thÈm ®Þnh s¸ch vµ tµi liÖu d¹y – häc c¸c m«n c¬ së vµ chuyªn m«n theo ch−¬ng tr×nh míi nh»m tõng b−íc x©y dùng bé s¸ch chuÈn trong c«ng t¸c ®µo t¹o d−îc sÜ ®¹i häc cña Ngµnh Y tÕ. KiÓm nghiÖm lµ mét kh©u quan träng trong hÖ thèng qu¶n lý chÊt l−îng toµn diÖn cña d−îc phÈm. Nã cã mÆt trong c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt (kiÓm nghiÖm nguyªn liÖu, b¸n thµnh phÈm vµ kiÓm nghiÖm s¶n phÈm cuèi cïng), trong tån tr÷, l−u th«ng vµ sö dông thuèc. C¸c kü thuËt ®−îc sö dông trong kiÓm nghiÖm rÊt phong phó vµ ®a d¹ng thuéc c¸c lÜnh vùc vËt lý, ho¸ häc vµ sinh häc. ChÝnh v× vËy c¸c kiÕn thøc c¬ b¶n cu¶ 3 bé m«n nµy - ®Æc biÖt lµ c¸c m«n häc chuyªn ngµnh nh− ho¸ ph©n tÝch, ho¸ lý, vi sinh - thùc sù lµ c¬ së cho m«n häc kiÓm nghiÖm d−îc phÈm cÇn ph¶i ®−îc nghiªn cøu tr−íc. Tuy nhiªn, viÖc lùa chän mét kü thuËt nµo ®ã cho ®¸nh gi¸ chÊt l−îng mét nguyªn liÖu hoÆc chÕ phÈm thuèc kh«ng chØ phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña kü thuËt ph©n tÝch mµ cßn phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña ®èi t−îng ph©n tÝch lµ d−îc phÈm, cho nªn c¸c kiÕn thøc vÒ ho¸ d−îc, d−îc liÖu, bµo chÕ lµ rÊt cÇn thiÕt cho kiÓm nghiÖm d−îc phÈm. Trong thùc hµnh kiÓm nghiÖm d−îc phÈm ng−êi ta sö dông hÇu hÕt c¸c kü thuËt ph©n tÝch, c¸c phÐp ®o vËt lý nh− ®o ®iÓm ch¶y, ®iÓm s«i, chØ sè khóc x¹, ¸p suÊt thÈm thÊu,... còng lµ nh÷ng kü thuËt th−êng gÆp. Tuy nhiªn, trong gi¸o tr×nh vËt lý n¨m thø nhÊt, c¸c néi dung nµy ®· ®−îc tr×nh bµy chi tiÕt c¶ lý thuyÕt vµ thùc hµnh. V× vËy c¸c néi dung trªn kh«ng ®−a vµo ch−¬ng tr×nh KiÓm nghiÖm d−îc phÈm. C¸c ph−¬ng ph¸p hãa häc vµ hãa lý ®−îc sö dông rÊt phæ biÕn: tõ lo¹i thùc hµnh ®¬n gi¶n nh− chuÈn ®é thÓ tÝch, so mµu, ®Õn nh÷ng lo¹i ®ßi hái c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i nh− s¾c ký, quang phæ, khèi phæ ... Nh−ng víi thêi l−îng lµ 2 ®¬n vÞ häc tr×nh lý thuyÕt cho sinh viªn n¨m thø 4 nªn môc tiªu m«n häc ®−îc h¹n chÕ ë 2 vÊn ®Ò: 1. Gi¶i thÝch ®−îc nguyªn lý cña mét sè ph−¬ng ph¸p ho¸ häc, ho¸ lý vµ vi sinh th−êng dïng trong kiÓm nghiÖm. 2. Tr×nh bµy ®−îc hÖ thèng ®¶m b¶o chÊt l−îng thuèc vµ vÞ trÝ cña c«ng t¸c kiÓm nghiÖm trong hÖ thèng nµy. Cuèn s¸ch nµy ®−îc chia lµm 6 ch−¬ng. Sau ch−¬ng 1 giíi thiÖu s¬ l−îc vÒ hÖ thèng ®¶m b¶o chÊt l−îng thuèc vµ vai trß cña kiÓm nghiÖm, trong 3 ch−¬ng tiÕp theo tr×nh bµy 3 nhãm ph−¬ng ph¸p ho¸ häc, ho¸ lý vµ sinh häc. C¬ së lý 3 thuyÕt cña c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓm nghiÖm nµy ®· ®−îc nghiªn cøu trong c¸c m«n c¬ së nh−: ph©n tÝch, ho¸ lý, vi sinh. ë ®©y chñ yÕu giíi thiÖu nguyªn t¾c øng dông cña chóng nh−: hiÖu chuÈn thiÕt bÞ, kü thuËt x¸c ®Þnh nång ®é, gi¶m thiÓu sai sè... trong kiÓm nghiÖm. Do h¹n chÕ cña thêi l−îng m«n häc nªn chØ ®Ò cËp ®Õn mét sè ph−¬ng ph¸p th−êng dïng nh−: chuÈn ®é m«i tr−êng khan, quang phæ ph©n tö, HPLC. Ch−¬ng 5 tr×nh bµy s¬ l−îc néi dung kiÓm nghiÖm c¸c d¹ng bµo chÕ: thuèc viªn, thuèc tiªm, thuèc dïng ngoµi ... Nh»m môc ®Ých cung cÊp cho sinh viªn mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ tÝnh bÒn v÷ng cña thuèc, lµm c¬ së gi¶i thÝch nh÷ng bÊt th−êng cã thÓ gÆp trong qu¸ tr×nh kiÓm nghiÖm ®¸nh gi¸ chÊt l−îng, chóng t«i giíi thiÖu thªm rÊt s¬ l−îc ch−¬ng cuèi cïng: ®é æn ®Þnh vµ tuæi thä cña thuèc. KÕt qu¶ ph©n tÝch ®¸nh gi¸ chÊt l−îng lµ s¶n phÈm cña thùc hµnh KiÓm nghiÖm d−îc phÈm. V× vËy s¶n phÈm nµy còng nh− bao lo¹i s¶n phÈm kh¸c l−u hµnh trong x· héi ph¶i cã chÊt l−îng tháa m·n nhu cÇu ng−êi tiªu dïng. §Ó ®¶m b¶o chÊt l−îng cña kÕt qu¶, cÇn thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p ®ång bé. §ã lµ: − Trang thiÕt bÞ phßng thÝ nghiÖm, − Kü n¨ng cña kiÓm nghiÖm viªn, − Qui tr×nh kü thuËt kiÓm nghiÖm. Thùc hµnh tèt phßng thÝ nghiÖm (GLP) lµ c¬ së ®Ó thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nªu trªn. Nh÷ng néi dung nµy sÏ ®−îc giíi thiÖu trong ch−¬ng tr×nh cao häc thuéc chuyªn ngµnh KiÓm nghiÖm d−îc phÈm vµ ®éc chÊt. VÒ c¸ch tiÕp cËn néi dung, trong cuèn s¸ch kh«ng nh¾c l¹i qui tr×nh kü thuËt ®· cã trong D−îc ®iÓn mµ cung cÊp nh÷ng kiÕn thøc cÇn thiÕt ®Ó sinh viªn cã thÓ gi¶i thÝch ®−îc qui tr×nh ®ã vµ thùc hµnh kiÓm nghiÖm cho kÕt qu¶ tin cËy. S¸ch KiÓm nghiÖm d−îc phÈm ®−îc c¸c gi¶ng viªn Bé m«n Ho¸ Ph©n tÝch – Tr−êng §¹i häc D−îc Hµ Néi biªn so¹n. S¸ch ®· ®−îc Héi ®ång chuyªn m«n thÈm ®Þnh s¸ch giao khoa vµ tµi liÖu d¹y – häc chuyªn ngµnh D−îc cña Bé Y tÕ thÈm ®Þnh vµ ®−îc Bé Y tÕ ban hµnh lµm tµi liÖu d¹y – häc chÝnh thøc cña Ngµnh Y tÕ trong giai ®o¹n hiÖn nay. Vô Khoa häc vµ §µo t¹o xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c gi¶ng viªn Bé m«n Ho¸ Ph©n tÝch – Tr−êng §¹i häc D−îc tham gia biªn so¹n cuèn s¸ch nµy. V× lµ lÇn ®Çu xuÊt b¶n nªn ch¾c ch¾n cßn nhiÒu thiÕu sãt, chóng t«i mong nhËn ®−îc ý kiÕn ®ãng gãp cña ®ång nghiÖp vµ sinh viªn ®Ó cuèn s¸ch ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n. Vô khoa häc vµ §µo t¹o Bé Y tÕ 4 Môc lôc Lêi nãi ®Çu 3 ...