Kiến thức lớp 10 PHÂN TÍCH TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG-nội dung tác phẩm

Mục đích : - Nắm được đặc trưng thể truyền thuyết : lịch sử gắn với tưởng tượng , thể hiện quan điểm của nhân dân . - Nắm được bài học lịch sử từ bi kịch mất nước , bi kịch tình yêu .
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiến thức lớp 10 PHÂN TÍCH TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG-nội dung tác phẩmKiến thức lớp 10PHÂN TÍCH TRUYỆN AN DƯƠNG VƯƠNG VÀ MỊCHÂU - TRỌNG THỦY-phần 4Tìm hiểu Truyện An Dương Vươngvà Mị Châu -Trọng ThuỷMục đích :- Nắm được đặc trưng thể truyền thuyết : lịch sử gắn với tưởngtượng , thể hiện quan điểm của nhân dân .- Nắm được bài học lịch sử từ bi kịch mất nước , bi kịch tình yêu .I.Tìm hiểu chung- Thể truyền thuyết : là loại truyện dân gian , kể về các sự kiện ,nhân vật lịch sử , thể hiện nhận thức , quan điểm của nhân dânvề lịch sử . đặc điểm nổi bật của thể truyền thuyết : có sự hoàquyện giữa tưởng tượng và lịch sử , không chú trọng đến tínhchân thực , xây dựng những hình tượng độc đáo .- Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thuỷ :+ Xuất xứ : Trích trong truyện “ Rùa vàng” , in trong quyển “ LĩnhNam chích quái” ( thế kỉ 15 )+ Bố cục : 2 phần : An Dương Vương là vua Âu Lạc xây thành ,chế nỏ , giữ nước thành công và Bi kịch tình yêu của Mị Châugắn liền bi kịch mất nước của An Dương Vương .- Tóm tắt :An Dương Vương xây thành Cổ Loa , xây mãi vẫn đổ , nhờ cóRùa Vàng giúp mới xây xong . Rùa cho nhà vua lẫy nỏ , nhờ đómà đánh bại quân xâm lược Triệu Đà . Triệu Đà cầu hoà , chocon trai Trọng Thuỷ sang kết thân với Mị Châu , con gái AnDương Vương và ở rể trong thành Cổ Loa . Trọng Thuỷ ăn cắplẫy nỏ , Triệu Đà liền cử quân sang tái xâm lược Âu Lạc . AnDương Vương thua trận , đem theo Mị Châu chạy trốn . Đến bờbiển , Rùa Vàng hiện lên kết tội Mị Châu , vua chém đầu con gáirồi đi xuống biển . Trọng Thuỷ tiếc Mị Châu , tự vẫn ở giếng trongthành . Mị Châu chết , máu thành ngọc trai , xác thành ngọc thạch, ngọc đem rửa nước giếng trong thành thì sáng hơn .- Chủ đề : Truyện đưa ra bài học giữ nước và bài học mất nướccủa An Dương Vương đồng thời bộc lộ thái độ với các nhân vậtliên quan .II. Tìm hiểu chi tiết .1. Nhân vật An Dương Vươnga. Trong quá trình giữ nước .- An Dương Vương trong những năm đầu đã làm được nhữngviệc trọng đại , thu được những thành công to lớn : chuyển đô từmiền núi về đồng bằng , xây được thành cao hào sâu , chế đượcnỏ tốt , chiến thắng Triệu Đà , bảo vệ độc lập chủ quyền đất nước.- Nguyên nhân thành công :+ do An Dương Vương kiên trì , quyết tâm , không nản chí trướckhó khăn , thất bại tạm thời .+ do An Dương Vương thành tâm cầu tài : lập đàn cầu .+ do ADV được sự trợ giúp của cả người và thần linh ( cụ già vàRùa vàng ) sự ủng hộ của nhân dân .+ vua có tinh thần cảnh giác cao , có sự lo tính , chuẩn bị sẵnsàng đối phó với nguy cơ xâm lược của kẻ thù ( xây thành , chếnỏ ) .=> Nhận xét : ADV là vị vua anh hùng , thủ lĩnh sáng suốt củangười Âu Lạc , có trách nhiệm , tinh thần cảnh giác cao độ .- Thái độ của nhân dân : tôn vinh, ngưỡng mộ ADV . Hình ảnhRùa Vàng và nỏ thần mà nhân dân sáng tạo ra chính là sự kỳ ảohoá , thần thánh hoá , bất tử hoá sự nghiệp dựng , giữ nướcchính nghĩa , hợp lòng dân của ADV . Nỏ thần là sự kỳ ảo hoá vũkhí tinh xảo của người Việt xưa .b. Trong quá trình mất nước .- Nguyên nhân mất nước :+ do ADV lơ là cảnh giác , không nhận ra dã tâm nham hiểm củaTriệu Đà .+ Vua liên tiếp mắc sai lầm : nhận lời cầu thân của Triệu Đà , chophép Trọng Thuỷ ở rể trong thành mà không chút đề phòng , dạydỗ con gái không nghiêm , lơ là trong việc phòng thủ bảo vệ nước, chủ quan khinh địch , sớm có mong muốn hưởng nhàn .=> Nhận xét : ADV đã tự đánh mất mình , tự mãn , thiếu sángsuốt , cảnh giác , không hiểu bản chất nham hiểm của kẻ thù nênchuốc thất bại thảm hại . Ông thua là thua ở mưu kế hiểm độc ,do bị phá ngầm bên trong chứ không phải thua do kém binh kémtướng .- Kết cục của ADV : Nhà vua rơi vào bi kịch nước mất nhà tan .Ông chỉ tỉnh ngộ khi thành đã mất , lâm vào bước đường cùng ,phía sau lưng là giặc , phía trước mặt là biển khơi mênh mông ,không lối thoát ; tự tay ông phải chém đầu con gái yêu và kết thúccuộc đời mình . Đó là hành động trừng phạt nghiêm khắc , đíchđáng , đau đớn , đầy bi kịch .- Thái độ của nhân dân với ADV :+ một mặt nêu ra bài học đắt giá cho người thủ lĩnh mất cảnhgiác , để mất nước một cách bi thảm . Đó là sự trừng phạtnghiêm khắc của lịch sử .+ mặt khác nhân dân vẫn kính trọng những việc ông đã làm chođất nước nên đã giảm nhẹ tội cho ông bằng cách sáng tạo ra lỗilầm của Mị Châu và để ông cầm sừng tê đi xuống lòng biển vềvới Lạc Long Quân bất tử .+ cách hoá thân của An Dương Vương có ý nghĩa răn dạy vôcùng sâu sắc nếu so sánh với cách hoá thân của Thánh Gióng .Thánh Gióng có công cứu nước , khi hoá thì bay lên trời khiếnngười đời sau nhớ đến thì ngước nhìn lên ngưỡng vọng . ADVmang tội đánh mất nước , có cách hoá đi xuống lòng biển khiếnngười đời sau khi nhớ đến ông phải cúi nhìn sâu vào mà luôncảnh giác với chính bản thân mình .2. Mối tình Mị Châu-Trọng Thuỷ .a. Mị ...