Kiều Thanh Quế với chuyên khảo ba mươi năm văn học

Bài viết chỉ ra một số đặc điểm của công trình Ba mươi năm văn học để thấy được đóng góp của ông trong việc “tính sổ văn học”, thấy được phong cách phê bình cũng như vai trò của công trình trong diện mạo văn học Nam Bộ đầu thế kỷ XX.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kiều Thanh Quế với chuyên khảo ba mươi năm văn họcTẠP CHÍ KHOA HỌC XÃ HỘI số 1+2 (257+258)2020 95 KIỀU THANH QUẾ VỚ BA MƯƠI NĂM VĂN HỌC ĐỖ THỊ THU HUYỀN*Trong tiến trình phát triển và hiện đại hóa văn học Nam Bộ những năm đầu thếkỷ XX, Kiều Thanh Quế là một trường hợp đặc biệt với vị trí đáng kể. Bài viết chỉra một số đặc điểm của công trình Ba mươi năm văn học để thấy được đónggóp của ông trong việc “tính sổ văn học”, thấy được phong cách phê bình cũngnhư vai trò của công trình trong diện mạo văn học Nam Bộ đầu thế kỷ XX.Từ khóa: Kiều Thanh Quế, Ba mươi năm văn học, văn học Nam BộNhận bài ngày: 9/10/2019; đưa vào biên tập: 13/10/2019; phản biện: 20/11/2019;duyệt đăng: 12/2/2020Kiều Thanh Quế (1914 - 1948), còn có trình của Kiều Thanh Quế có thể kểcác bút danh Mộc Khuê, Quế Lang, đến: Hai mươi tuổi (tiểu thuyết, 1940),Tô Kiều Phương, Nguyễn Văn Hai. Đứa con của tội ác (truyện ngắn,Ông là một trong những nhà văn, dịch 1941), Ba mươi năm văn học (phêgiả, nhà phê bình có công đầu gây bình, 1941), Phê bình văn học (1942),dựng nền văn học hiện đại Việt Nam Cuộc tiến hóa văn học Việt Namgiai đoạn nửa đầu thế kỷ XX với chủ (1943), Đàn bà và nhà văn (1943),trương và phương pháp rõ ràng. Học thuyết Frued (khảo luận, 1943),Kiều Thanh Quế được ghi nhận là Thi hào Tagore (khảo luận, 1943), Một“Nhà phê bình văn học hiếm có của ngày của Tolstoi (khảo luận), VũNam Bộ” (Hoài Anh, 2001: 923-939), Trọng Phụng và chủ nghĩa tả thiệt xã“Kiều Thanh Quế có thể coi như nhà hội (1945)…phê bình văn học chuyên nghiệp duy Ba mươi năm văn học (1941) là cuốnnhất của văn học Nam Bộ” (Đoàn Lê sách thể hiện được sự bao quát nhiềuGiang, 2006: 3-15)... Với kiến văn thể loại văn học, kiểm kê tính sổ vănphong phú về văn học sử, bút lực dồi học với lối phê bình hiện đại, đưa đếndào, Kiều Thanh Quế đã để lại một một cái nhìn hệ thống về các vấn đềlượng tác phẩm đồ sộ và phong phú văn học sử trong một khoảng thờicác thể loại như tiểu thuyết, truyện gian dài.ngắn, truyện ký; viết nghiên cứu, phê Qua Ba mươi năm văn học cho thấybình, biên khảo, trao đổi, đọc sách, sự đóng góp to lớn của Kiều Thanhđiểm sách, dịch thuật… Các công Quế, trong việc “tính sổ văn học” - thống kê văn học quốc ngữ trong vòng* Viện Văn học. ba mươi năm (1914 - 1941), qua đó96 ĐỖ THỊ THU HUYỀN – KIỀU THANH QUẾ VỚI CHUYÊN KHẢO…cho thấy diện mạo văn học Nam Bộ Mặc Tử... Và ông cũng không quênđầu thế kỷ XX. gọi tên nhiều thi sĩ tuy chưa có tácCông việc kiểm kê để tính sổ văn phẩm ra đời, nhưng tài năng đã pháthọc huy rõ rệt trên báo chí: J-Leiba Thanh Tùng Tử, Tchya, Thái Can, Thâm Tâm,Trong “Lời nói đầu”, Kiều Thanh Quế Trần Huyền Trân...định danh công việc được thực hiệntrong sách: “Công việc chúng tôi hôm Với báo chí, ông cụ thể hóa bằngnay ở đây chỉ là công việc „tính sổ văn cách phân chia khu vực: “Ở Bắc Hà,học‟ – một công việc mà Trương Tửu sau khi hai tờ Ngày nay và Chủ Nhậtđã có lần thi hành trong Mùa gặt mới nối gót Phong Hóa từ trần, bên cạnhsố 2 ra năm 1941 và cũng là công việc Tiểu thuyết thứ Bảy, có lẽ Trung Bắcchúng tôi đã thử phác qua trên Đông Chủ nhật là tờ báo chạy nhứt. NgườiDương tuần báo ở Sài Gòn hồi tháng ta đồn, Đào Trinh Nhất là nhà viết báoAvril 1940. đi đến đâu gây dựng đến đó, gẫm thật không sai!; Ở Nam Kỳ, khi tờ Mai củaTính sổ văn học, đó là công việc của Đào Quân lịm rồi, tờ Văn Lang, cơnhững bài báo, lẽ ra không nên cho in quan của một nhóm bác sĩ cũng chếtthành sách. Nhưng thiển nghĩ: sẽ khó theo...; Ở Trung Kỳ, ngoài tờ Tiếngkhăn biết bao nhiêu sau này cho nhà Dân danh tiếng, còn đếm được: Tràngvăn học sử, nếu ông ta muốn tìm mà An, Sông Hương, Đất Việt, Bạn đường,không ra một bản thống kê văn học hiện chết hầu hết. Thật là buồn!” (Kiềuquốc ngữ trong vòng ba mươi năm Thanh Quế, 2009: 177).nay. Khi cần thiết, Kiều Thanh Quế khôngThế nên chúng tôi mạo muội trình bày chỉ làm công việc kiểm kê, điểm danhra đây bản thống kê văn h ...