Kinh tế Việt Nam 2015 và triển vọng phát triển trong năm 2016

Nghiên cứu này tiếp cận theo hướng đi trực diện vào các khía cạnh tình hình. Kiểm điểm về 3 nút thắt (thể chế, kết cấu hạ tầng; nhân lực); 3 trọng tâm tái cơ cấu (doanh nghiệp nhà nước; ngân hàng; đầu tư công); tăng trưởng; lạm phát và thị trường bất động sản. Ngoài tóm tắt và kết luận, nghiên cứu này gồm 3 phần.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh tế Việt Nam 2015 và triển vọng phát triển trong năm 2016 KINH TẾ VIỆT NAM 2015 VÀ TRIỂN VỌNG PHÁT TRIỂN TRONG NĂM 2016 PGS. TS. Trần Kim Chung CN. Đào Xuân Tùng Anh Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ươngTóm tắt Kinh tế năm 2015 có nhiều khởi sắc so với giai đoạn trước đó. Tuy nhiên,bên cạnh các tín hiệu tích cực, nền kinh tế vẫn tồn tại nhiều hạn chế là rào cảncho tăng trưởng kinh tế năm 2016. Có nhiều cách nhìn nhận, đánh giá tình hìnhkinh tế. Nghiên cứu này tiếp cận theo hướng đi trực diện vào các khía cạnh tìnhhình. Kiểm điểm về 3 nút thắt (thể chế, kết cấu hạ tầng; nhân lực); 3 trọng tâm táicơ cấu (doanh nghiệp nhà nước; ngân hàng; đầu tư công); tăng trưởng; lạm phátvà thị trường bất động sản. Ngoài tóm tắt và kết luận, nghiên cứu này gồm 3phần. Phần 1 đánh giá tình hình kinh tế năm 2015. Phần 2 xem xét triển vọng củacác yếu tố trong năm 2016. Phần 3 xem xét một số rủi ro có thể xảy ra trong kinhtế Việt Nam 2016.1. Tình hình kinh tế 2015 Một là, tăng trưởng GDP cao nhất trong 5 năm 2011-2015 (cao nhất trong 8năm gần đây). Tổng sản phẩm trong nước (GDP) năm 2015 ước tăng 6,68% sovới năm 2014. Trong đó, riêng GDP quý 4 tăng tới 7,01%, cao hơn mức tăng6,12% của quý 1, 6,47% của quý 2 và 6,87% trong quý 3. Như vậy, tăng trưởngGDP năm nay đạt cao nhất trong 5 năm qua (năm 2011 tăng 6,25%, năm 2012tăng 5,25%, năm 2013 tăng 5,42%, năm 2014 tăng 5,98%). Lạm phát thấp nhấttrong 14 năm. CPI tháng 12 năm 2015 chỉ tăng 0,6% so với tháng 12 năm 2014.Đây là mức lạm phát thấp nhất trong 14 năm qua, thấp hơn mức 0,8% của năm2001 và cao hơn mức “âm” 0,6% của năm 2000, mức tăng 0,1% của năm 1999.Như vậy, xét về trung hạn, năm 2015 là một năm thành công của tăng trưởng kinhtế và hạn chế lạm phát. Đây là kết quả đáng được đánh giá cao nếu nhìn lại tínhhình kinh tế năm 2011 - năm nền kinh tế đối mặt với khủng hoảng. Hơn nữa, kết 63quả này đặt một nền tảng vững chắc, ổn định cho nền kinh tế bước vào kế hoạch5 năm 2016-2020. Hai là, ngân sách khó khăn. Bội chi ngân sách ước khoảng 5% GDP. Nguồnthu bị thu hẹp trong khi chi tiêu tăng. Nguồn thu từ dầu thô giảm. Trong thu ngânsách 2015, dầu thô chỉ còn chiếm 6% trong tổng thu (Con số 66.000 tỷ đồng thutừ dầu thô còn thấp hơn cả phần nợ đọng thuế là 76.000 tỷ đồng). Theo Bộ Kếhoạch và Đầu tư, nếu giá dầu thô giảm về 40 USD/thùng, ngân sách nhà nước(NSNN) sẽ hụt thu khoảng 11,5 nghìn tỷ đồng.1 Thu từ đi vay gặp trần nợ công.Đến ngày 31/12/2015, mức nợ công dự kiến khoảng 61,3% GDP, đến năm 2016dự báo sẽ tiệm cận mức trần an toàn của Quốc hội (65%). Thu từ thuế bị thu hẹpdo việc cắt giảm thuế nhập khẩu theo các FTA, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp(từ 22% xuống còn 20%), bổ sung một số lĩnh vực miễn thuế thu nhập doanhnghiệp, lĩnh vực chịu thuế 5% và 10%. Chi ngân sách chịu áp lực lớn từ chithường xuyên và chi trả nợ. Chỉ khoảng 15% NSNN chi cho đầu tư phát triển,còn lại là chi thường xuyên và chi trả nợ (hàng năm khoảng 20%). Nguyên nhâncơ bản là do giá dầu giảm làm giảm nguồn thu từ xuất khẩu dầu thô. Đồng thời,nợ đọng thuế lớn làm ngân sách khó khăn. Trong bối cảnh khó khăn về nguồnthu, xử lý ngân sách, tài chính năm 2015 đã đóng góp lớn trong ổn định để tăngtrưởng kinh tế. Ba là, điều hành tiền tệ, ngân hàng thành công. Tín dụng đã tăng 17,17% sovới đầu năm, cao hơn mức tăng cùng kỳ các năm 2011-2014 (bình quân khoảng12,6%), và cao hơn chỉ tiêu dự kiến khoảng 13-15% đưa ra đầu năm 2015. Thịtrường tài chính tiếp tục phát triển thiếu cân đối, thị trường vốn phát triển yếu, áplực dồn vào chân chính sách tiền tệ. Giữa quý III, Ngân hàng Nhà nước ứng choBộ Tài chính vay 30.000 tỷ cho ngân sách Nhà nước. Tái cơ cấu ngân hàng tiếptục đẩy mạnh, số lượng ngân hàng thu hẹp xuống còn 35 ngân hàng. Tỷ lệ nợ xấucủa hệ thống đến 30/11/2015 giảm còn 2,72%, đạt mục tiêu đưa ra đầu năm củaThủ tướng (dưới 3%). Tăng cường áp dụng các quy chuẩn quốc tế trong quản trịngân hàng (Basel II). Ba ngân hàng yếu kém được Ngân hàng Nhà nước đã mualại với giá 0 đồng, giúp tránh đổ vỡ hệ thống ngân hàng, xử lý nợ xấu và tạo niềmtin cho người gửi tiền, thanh khoản của các ngân hàng này cơ bản được đảm bảo.2Điều hành tỷ giá theo hướng linh hoạt, hỗ trợ cho các mục tiêu phát triển kinh tế.1 Nguyễn Minh Phong (2015). Cân đối ngân sách nhà nước khi giá dầu giảm. http://www.nhandan.com.vn/mobile/_mobile_kinhte/_mobile_chinhsach/item/27265202.html2 Vneconomy.vn (2015).Nới lỏng kiểm soát cho 3 “ngân hàng 0 đồng”.http://vneconomy.vn/tai-chinh/noi-long-kiem-soat-cho-3-ngan-hang-0-dong-2015100511403953.htm64Tỷ giá được điều chỉnh 3 lần, vào tháng 1, tháng 7 và tháng 11. Lần điều chỉnhtháng 1 với biên độ tăng 1% nhằm chủ động hỗ trợ ...