Kinh tế xanh và phát triển bền vững

Bài viết tập trung mô tả khái niệm cốt lõi về kinh tế xanh và phát triển bền vững và ứng phó biến đổi khí hậu. Đây sẽ là cơ sở để các nhà hoạch định chính sách đề xuất các giải pháp và công cụ chính sách xanh trong quá trình xây dựng và thực hiện chính sách công để đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Xu thế kinh tế xanh là tất yếu với không chỉ Việt Nam mà mọi quốc gia trên thế giới, tuy nhiên với Việt Nam, bên cạnh những cơ hội vẫn còn nhiều thách thức
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kinh tế xanh và phát triển bền vững HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA 343 KINH TẾ XANH VÀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG Phạm Thái Hà* TÓM TẮT: Nghiên cứu tập trung mô tả khái niệm cốt lõi về kinh tế xanh và phát triển bền vững và ứng phó biến đổi khí hậu. Đây sẽ là cơ sở để các nhà hoạch định chính sách đề xuất các giải pháp và công cụ chính sách xanh trong quá trình xây dựng và thực hiện chính sách công để đạt được mục tiêu phát triển bền vững. Xu thế kinh tế xanh là tất yếu với không chỉ Việt Nam mà mọi quốc gia trên thế giới, tuy nhiên với Việt Nam, bên cạnh những cơ hội vẫn còn nhiều thách thức ABSTRACT: The study focuses on describing the core concepts of green economy and sustainable development and climate change response. This will be the basis for policy makers to propose green policy solutions and tools in the process of developing and implementing public policies to achieve the sustainable development goals. The trend of green economy is indispensable for not only Vietnam but every country in the world, but for Vietnam, besides the opportunities, there are still many challenges Từ khóa: Kinh tế xanh, tăng trưởng, chính sách công, phát triển bền vững Keywords: Green economy, growth, public policy, sustainable development 1. GIỚI THIỆU Ý tưởng của nền kinh tế xanh đã xuất hiện gần đây và đang ngày càng nổi bật hơn thông qua hội nghị được gọi là Rio + 20. Để hiểu rõ hơn một chút, chúng ta phải tìm kiếm nguồn gốc của khái niệm, được tìm thấy trong ý tưởng phát triển kinh tế bền vững, còn được gọi là phát triển dễ đạt được.Theo định nghĩa kinh điển được cung cấp trong Báo cáo Brundtland, cái phát triển bền vững là sự phát triển đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà không ảnh hưởng đến khả năng đáp ứng nhu cầu của thế hệ tương lai của họ (World Commission on Environment and Development, 1987). Đằng sau khái niệm này là cần phải suy nghĩ lại về phát triển kinh tế, mở ra một viễn cảnh mới, có tính đến sự công bằng giữa các thế hệ. Cho đến lúc đó, phát triển kinh tế đã được nhìn từ góc độ hẹp hơn thường được coi là yếu tố quyết định cơ bản của tăng trưởng kinh tế, mà không quan tâm đến môi trường. Những yếu tố quyết định cơ bản này cuối cùng đã tạo ra những thay đổi trong việc tích lũy các yếu tố sản xuất và năng suất sản xuất (bao gồm tiến bộ công nghệ và thay đổi hiệu quả sử dụng các yếu tố), bên cạnh đó ảnh hưởng đến tốc độ tăng trưởng của quốc gia. Các dòng chính thống ít hơn cũng đã nghiên cứu các vấn đề về phân phối thu nhập, trong số những người khác, sử dụng một hình thức chính thức ít nghiêm ngặt hơn. Hiện nay, các ý tưởng chính thống ít được đưa vào các mô hình kinh tế, phần lớn là do phổ biến các phương pháp toán học tinh * Văn phòng Chính phủ, Hà Nội, Việt Nam.Tác giả nhận phản hồi: Phạm Thái Hà. Tel.: +84 972855555.E-mail address: thaihab- kt@gmail.com. 344 HỘI THẢO QUỐC TẾ: PHÁT TRIỂN KINH TẾ VÀ KINH DOANH BỀN VỮNG TRONG ĐIỀU KIỆN TOÀN CẦU HÓA vi hơn trong Kinh tế học (Krugman, 1995). Phân tích vi phạm bản quyền của các mô hình tăng trưởng kinh tế cũng đã đạt được động lực mới kể từ khi sự quan tâm đến các mô hình tăng trưởng kinh tế được đổi mới vào giữa những năm 1980. Mối quan hệ giữa phát triển kinh tế và môi trường đã trở nên rõ ràng hơn từ những năm 1970, khi các nhà nghiên cứu bắt đầu xem xét những giới hạn đối với tăng trưởng sẽ là gì trong bối cảnh tài nguyên thiên nhiên là hữu hạn. Vào thời điểm đó, một số dự báo đáng lo ngại đã xuất hiện (Meadows, 1972), sau đó được đưa vào quan điểm, khi phân tích bắt đầu kết hợp một phương pháp mô hình tinh vi hơn có tính đến tiến bộ công nghệ, phát hiện ra trữ lượng tài nguyên thiên nhiên mới và việc sử dụng dự trữ mà trước đây không có hiệu quả kinh tế. Phát triển bền vững là một sự phát triển của ý tưởng phát triển cũ để mức độ mà nó kết hợp nhu cầu công bằng giữa các thế hệ. Việc loại bỏ bất bình đẳng giữa các thế hệ này là một chút xa hơn so với việc giảm bất bình đẳng thu nhập thường thấy trong các bản tin, tranh luận và văn bản học thuật. Bất bình đẳng trong một quốc gia có thể được giảm bớt và dữ liệu cho thấy điều này thực sự đã xảy ra trên toàn thế giới kể từ nửa đầu thế kỷ XIX, mặc dù bất bình đẳng thu nhập giữa các quốc gia đã tăng (Bourguignon & Morrison, 2002). Ngược lại, bất bình đẳng giữa các thế hệ là một cái gì đó rộng hơn, bao gồm một thước đo phúc lợi thay vì chỉ đơn thuần là thu nhập cộng đồng (Becker, 2005). Vấn đề công bằng giữa các thế hệ, được nhìn qua lăng kính về khả năng bền vững, có nghĩa là mỗi thế hệ nên được hưởng mức phúc lợi tương tự hoặc các cơ hội giống như các thế hệ khác. Điều này có nghĩa là môi trường sẽ không bao giờ xấu đi đến mức ngăn cản một thế hệ đạt được mức phúc lợi như thế hệ trước. Do đó, bảo tồn môi trường nổi lên như một cách để tránh sự gia tăng bất bình đẳng giữa các thế hệ. Rõ ràng không có ai ủng hộ việc bảo tồn bằng bất cứ giá nào, nhưng phải có tiêu chí để hướng dẫn sử dụng hợp lý tài nguyên thiên nhiên một cách bền vững. Khái niệm kinh tế xanh gần đây hơn so với phát triển bền vững. Sau 20 năm phát triển bền vững, trước hết là thực hiện 8 Mục tiêu phát triển thiên niên kỷ, thế giới vẫn chưa đạt được các kết quả bền vững như mong muốn. Sự phát triển vẫn theo mô hình kinh tế “nâu”, gây hủy hoại môi trường và suy thoái tài nguyên. Trong bối cảnh đó, các nước tiên tiến, kinh tế công nghiệp đang chuyển dần thành kinh tế hậu công nghiệp và từng bước chuyển sang kinh tế tri thức. Cùng với đó, các dạng thức kinh tế của thế giới cũng đang có xu hướng chuyển dần sắc thái từ kinh tế “nâu” sang kinh tế “xanh”. Thuật ngữ kinh tế xanh, tăng trưởng xanh đã và đang được thừa nhận và phát triển kinh tế xanh đang trở thành mô hình phát t ...