Kỹ thuật canh tác, thu hoạch ngô sinh khối và chế biến phục vụ chăn nuôi: Phần 2

Nối tiếp phần 1, phần 2 của tài liệu Kỹ thuật canh tác, thu hoạch ngô sinh khối và chế biến phục vụ chăn nuôi sẽ tiếp tục trình bày các nội dung về quá trình thu hoạch, bảo quản, chế biến ngô làm thức ăn chăn nuôi, hướng dẫn kỹ thuật canh tác giống ngô sinh khối làm thức ăn chăn nuôi. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật canh tác, thu hoạch ngô sinh khối và chế biến phục vụ chăn nuôi: Phần 2Chương 4. SỬ DỤNG NGÔ Ủ CHUALÀM THỨC ĂN CHĂN NUÔI4.1. CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA VIỆC TRỒNG NGÔ ĐỂ Ủ CHUA LÀM THỨC ĂN CHĂN NUÔI TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM4.1.1. Trên thế giới Thực tế qua nhiều dữ liệu nghiên cứu và thực nghiệm trên quy mô lớn,ở nhiều châu lục khác nhau cho thấy: đối với người chăn nuôi động vật nhailại, phần lớn những người chăn nuôi bò sữa, ngô sinh khối ủ chua là mộttrong những loại thức ăn không thể thiếu được. Vì ngô sinh khối là loại câygiàu năng lượng, dễ tiêu hóa, dễ ủ chua, khá ổn định về chất lượng và năngsuất lại cao. Không có cây nào khác có những mặt thuận lợi như cây ngô thuhoạch sinh khối để ủ chua. Vì vậy các nhà chọn giống đang thu thập nguồngen không những tốt về nông học và năng suất mà còn tốt về một số đặc điểmkhi sử dụng toàn bộ thân lá ủ chua, bao gồm: nhiều lá, lá bền, thân lá có hàmlượng xơ thấp và hệ số tiêu hóa cao, tinh bột mềm, toàn bộ thân lá, bắp, hạtđạt năng suất cao (Pioneer, 2018). Tại Anh Quốc và Đan Mạch (Pioneer, 2018) nhiều kết quả nghiên cứuvà thực nghiệm cho thấy năng suất ngô sinh khối lớn (25–50 tấn/ha sau thái,băm), lớn hơn nhiều loại cây khác cùng dùng làm thức ăn ủ chua. Thức ăn ủchua từ ngô sinh khối giàu năng lượng, dùng trong khẩu phần thức ăn thay chonhiều loại cây khác đắt tiền hơn. Gia súc ăn ngô sinh khối ủ chua ngon miệng,ăn được nhiều. Ngô sinh khối ủ chua chứa xơ hỗ trợ động vật nhai lại và giàunăng lượng để sản xuất sữa và vỗ béo. Tần suất thu hoạch ngô sinh khối ít hơn©2019  Ngô sinh khối – Kỹ thuật canh tác, thu hoạch và chế biến phục vụ chăn nuôi 91các cây cỏ và cây họ đậu khác (2–3 vụ/năm, đặc biệt ở Úc chỉ 1 vụ /năm cóđủ thức ăn cho bò sữa). Khoảng thời gian cho phép thu hoạch trong thời kỳngô chín ngoài ruộng dài hơn các cây khác trong khi chất lượng ngô sinh khốiđược duy trì lâu hơn. Ngô được thu hoạch trực tiếp không cần giai đoạn gâyhéo ngoài ruộng như một số cây khác. Ngô sinh khối có hàm lượng chất khôvà năng lượng cao, bổ sung tốt trong khẩu phần thức ăn cho gia súc. Các kết luận công bố của Pioneer tại New Zealand (2015) cho rằng ngô ủchua thường có năng lượng/đơn vị diện tích cao hơn bất cứ cây cỏ nào khác.Đặc biệt ở những nơi nguồn cỏ khan hiếm, ngô ủ chua với hàm lượng nănglượng cao, nó cũng thích ứng tốt vì có giá thành khẩu phần ăn thấp để vỗ béođàn bò. Ngô ủ chua đòi hỏi ít lao động ít hơn so với nhiều loại cây cỏ khác,trên mỗi tấn thức ăn. Trồng ngô sinh khối có thể thu hoạch nhiều đợt trên diệntích và tạo điều kiện trồng nhiều vụ ở những vùng ngô hay bị bất thuận. Hơnnữa, ngô sinh khối dễ luân canh tăng vụ nên phát huy tốt hiệu quả dinh dưỡngbón cho ngô, đặc biệt là N và K. Tuy ngô ủ chua có một số bất tiện, đó là vậnchuyển với số lượng lớn. Nó cũng có thể gây ra rửa trôi đất, làm đất bạc màu,nếu không quản lý đất đúng. Xét về năng suất sinh khối, theo kết quả nghiên cứu của Propheter và cs.(2010) cây ngô cho năng suất sinh khối tổng thể (tinh bột và cenlulose) caohơn hầu hết các loại cây cỏ hòa thảo làm thức ăn chăn nuôi khác, tương đươngvới cây cao lương nhưng chất lượng dinh dưỡng cao hơn. Nếu chỉ tính năngsuất phụ phẩm thân lá (stover), cây ngô cho năng suất tương đương và caohơn so với hầu hết các cây cỏ hàng năm thông dụng. Về giá trị dinh dưỡng,Pioneer tại New Zealand (2015) thu thập dữ liệu từ nhiều nông dân cho biếtBảng 4.1. Các bộ phận khác nhau của cây ngô khác nhau đều có giá trị năng lượngdùng làm thức ăn ủ chua cho chăn nuôi Giá trị năng lượng thứcSản phẩm ngô Phương pháp thu hoạch Thành phần ăn (MJME/kg chất khô)Ngô lên men ủ chua Máy thu hoạch thân lá Cắt toàn bộ cây ở độ 10,8 (100%) cao 12 cmNgô lên men ủ chua Cắt toàn bộ cây ở độ 11,1 (104%)cắt để lại gốc cao cao 30-45 cmBắp lên mem ủ chua Máy thu hoạch bắp 100% hạt + 100% cuống 12,8 (113%) bắp + 80-100% lá bi + ngô lai có thể thu hoạch dùng làm thức ăn lên men ủ chua hay lấy hạt. Thựctế, có nhiều loại sản phẩm có thể thu hoạch được từ ngô lai (Bảng 4.1). Tại Ấn Độ (Kalra, 2018), về mặt dinh dưỡng cũng thấy trong số các câytrồng không thuộc cây họ đậu, ngô là cây duy nhất cho giá trị dinh dưỡng tốtvà năng suất sinh khối lớn. Ngô sinh khối không chứa các thành phần các chất(HCN) đối kháng chất lượng thức ăn. Cao lương chứa chứa các thành phầnđối kháng chất lượng như HCN và kê chứa oxalat, làm giảm chất lượng thứcăn ủ chua (Bảng 4.2). Bảng 4.2. Giá trị dinh dưỡng của ...