Kỹ thuật trồng và chăm sóc Thiên Lý

Thiên lý là một loại cây cảnh có tác dụng chữa bệnh vừa là cây cung cấp thực phẩm rất giàu dinh dưỡng cho chúng ta. Đó là cây trồng theo giàn leo cao theo chiều thẳng đứng, rất ưa ẩm, ưa ánh sáng, gió, sinh sản vô tính và hữu tính. Thiên lý chịu lạnh rất kém, nhiệt độ trung bình để trồng thấp nhất là 20 – 350C; nếu dưới 100C cây sẽ không phát triển.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật trồng và chăm sóc Thiên Lý Kỹ thuật trồng và chăm sóc Thiên LýThiên lý là một loại cây cảnh có tác dụng chữa bệnh vừa làcây cung cấp thực phẩm rất giàu dinh dưỡng cho chúng ta.Đó là cây trồng theo giàn leo cao theo chiều thẳng đứng, rấtưa ẩm, ưa ánh sáng, gió, sinh sản vô tính và hữu tính. Thiênlý chịu lạnh rất kém, nhiệt độ trung bình để trồng thấp nhấtlà 20 – 350C; nếu dưới 100C cây sẽ không phát triển.Thời vụ trồng: Có thể ươm trồng quanh năm nhưng tốt nhất làươm cây vào tiết Đông chí (đúng lúc cắt tỉa dây nhỏ, diệt khuẩncho cây được 2 năm trở lên).Giống và cách ươm cây: Chọn dây Thiên lý già, (da màu xám cóvân nhăn nheo) không có bệnh, đường kính tối thiểu 6 – 7mm,nếu được 10mm là tốt nhất. Có thể cắt đoạn ngắn (hom) dàikhoảng 30cm để ươm bầu hoặc cắt đoạn dài 80 – 100cm đểkhoanh tròn ươm trong chậu hoặc trồng ngay lên hố đã chuẩn bịsẵn. Sau khi cắt cần chấm tro (hoặc tàn hương) để chống chảynhựa, mất nước và sát khuẩn rồi mới ươm trồng; để đầu thò lênmặt đất 10cm. Tưới đủ ẩm, chống rét cho cây qua 2 tiết: Tiểuhàn và Đại hàn. Che đậy để tránh người và súc vật va chạm vào.Cắm que cho cây leo, chỉ để 2 mầm thành dây leo lên giàn.Trồng ngoài đồng, bãiChọn đất pha cát, nơi dễ tưới, tiêu nước. Xung quanh không cócây to, núi cao che khuất. Lên luống cao 40cm, mặt rộng 40cm.Cách 3 mét bổ 1 hốc 20 x 30cm; cho phân chuồng hoai mục lótdưới. Khi cây ươm đã leo cao khoảng 50 - 60cm đem ra trồng.Mỗi gốc Thiên lý cần có diện tích giàn khoảng 10 - 12m2 (giànhơi nghiêng kiểu nhà 2 mái, trục nóc Bắc Nam).Trồng trong gia đình- Nơi hiếm đất, nhà ở đô thị, tối thiểu phải xây bồn cao 30cm,trong lòng rộng 30cm, dài 100cm. Đào sâu xuống đất 50cm, bốcđất lên, xếp xuống đáy 1 lớp vỏ Dừa (đã lấy nước uống), cứ 1lớp xơ Dừa lấp 1 lớp đất 10cm (để dễ thoát nước và tạo phânbón cây sau này) rồi trồng bầu Thiên lý đã phát triển thành cây(dây Thiên lý dài 50cm), lấp đất kín bầu (vừa bằng mặt đất, cáchthành bồn 30cm).- Trường hợp làm giàn dưới thấp: Chọn nơi không có cây tohoặc không sát nhà cao tường che nắng. Tối thiểu cũng phải cóánh nắng chiếu trực tiếp được 4 - 6 giờ mỗi ngày. Làm giàn hơinghiêng vào góc có nắng chiếu.- Trường hợp làm giàn trên nóc nhà cao tầng: Nên làm giàn hơinghiêng kiểu nhà 2 mái độ dốc khoảng 8 - 100 vừa tránh gió lớnvừa hứng được ánh nắng cả ngày; buộc dây cho Thiên lý leo lên(khi cây chưa lên đến giàn, mỗi tuần phải thả chùng dây 1 lần đểkiểm tra rệp), khi cây leo lên giàn đã tỏa nhánh thì không cầndây dẫn nữa.Chăm sóc: Đảm bảo đủ ẩm, úng phải tiêu nước ngay. Khi dâyleo cao được 2m, bộ rễ đã phát triển mới bón thúc bằng nướcgiải pha loãng 1/20, tưới cách gốc 60cm. Khi cây nằm trên giàn50cm mới cho phát triển nhánh, chủ động dẫn nhánh tỏa kíngiàn. Tránh để các nhánh quấn quýt vào nhau. Thường xuyên tỉalá già, ủ rồi bón lại cho cây. Từ năm thứ hai trở đi, mỗi năm cắthết dây nhỏ và lá vào tiết Đông chí để diệt mầm bệnh và chốngrét.Sâu bệnh hại và cách diệt trừ: Rệp là nguy hiểm nhất. Nếukhông tiêu diệt kịp thời, không bao giờ được ăn hoa Thiên lý.Phải kiểm tra hàng ngày từ lúc bắt đầu có lá, giết ngay bằng tay,nếu nhiều phải dùng chổi lông (chổi cạo râu hoặc chổi quét sơntốt) quét rệp vào tờ bìa cứng rồi đốt cháy rệp. Khi có nụ phảikiểm tra xem rệp có chui vào kẽ chùm nụ hay không, nếu có thìdùng tăm nhọn đẩy rệp ra giết. Nấm đen (họ bạch phấn) nhưmuội nồi nên thường gọi là muội, phát triển trên lá và dây; chỗcó nhiều lớp lá thường có nấm đen. Nó làm cho cây chảy nhựavà suy yếu (thường phát triển vào mùa hoa, từ tháng 7 trở đi),diệt bằng cách không để lá dày nhiều lớp, hái bớt lá non để ăn,lá già để làm phân. Nếu thấy muội đen, hái toàn bộ lá có muộirắc vôi bột vào đem chôn. Pha nước vôi quét vào dây có muội.