Kỹ thuật và quản lý hệ thống nguồn nước ( Đại học Quốc gia Hà Nội ) - Chương 10

Thủy văn và thủy lực trong quản lý nước dư thừaChương này trình bày một số phương pháp luận về thủy văn và thủy lực cơ bản cần thiết cho việc quản lý nước dư thừa, nhằm mục đích khảo luận các phương pháp được sử dụng rộng rãi hơn. Người đọc có thể tham khảo các cuốn sách (Bedient và Huber, 1988; Chow và cộng sự, 1988; Vessman và cộng sự, 1989 và Bras, 1990) để biết chi tiết hơn về các nguyên lý của các phương pháp này. Các loại phương pháp khác nhau bao gồm cả...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Kỹ thuật và quản lý hệ thống nguồn nước ( Đại học Quốc gia Hà Nội ) - Chương 10 phÇn 3 kü thuËt vµqu¶n lý níc d thõa 410 Ch¬ng 10 Thñy v¨n vµ thñy lùc trong qu¶n lý níc d thõa Ch¬ng nµy tr×nh bµy mét sè ph¬ng ph¸p luËn vÒ thñy v¨n vµ thñy lùcc¬ b¶n cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý níc d thõa, nh»m môc ®Ých kh¶o luËnc¸c ph¬ng ph¸p ®îc sö dông réng r·i h¬n. Ngêi ®äc cã thÓ tham kh¶oc¸c cuèn s¸ch (Bedient vµ Huber, 1988; Chow vµ céng sù, 1988; Vessmanvµ céng sù, 1989 vµ Bras, 1990) ®Ó biÕt chi tiÕt h¬n vÒ c¸c nguyªn lý cñac¸c ph¬ng ph¸p nµy. C¸c lo¹i ph¬ng ph¸p kh¸c nhau bao gåm c¶ c¸c m«h×nh ngÉu nhiªn hoÆc tÊt ®Þnh vµ c¶ c¸c m« h×nh th«ng sè tËp trung hoÆcph©n phèi. C¸c ®Þnh nghÜa vÒ c¸c lo¹i m« h×nh nµy lÊy theo c¸c ®Þnh nghÜacña Chow vµ céng sù (1988). C¸c m« h×nh tÊt ®Þnh kh«ng xem xÐt tÝnhngÉu nhiªn trong khi c¸c m« h×nh ngÉu nhiªn cã c¸c ®Çu ra Ýt nhÊt lµ ngÉunhiªn côc bé. C¸c m« h×nh th«ng sè tËp trung tÝnh trung b×nh theo kh«nggian cña mét hÖ thèng, xem hÖ thèng nh mét ®iÓm ®¬n lÎ kh«ng cã thønguyªn trong kh«ng gian. C¸c m« h×nh ph©n phèi xem xÐt c¸c ®iÓm kh¸cnhau trong kh«ng gian vµ x¸c ®Þnh c¸c biÕn m« h×nh nh c¸c hµm cña c¸cthø nguyªn kh«ng gian. C¸c chñ ®Ò chÝnh th¶o luËn ë ®©y lµ ph©n tÝch ma- dßng ch¶y (tÊt ®Þnh, tËp trung), diÔn to¸n thñy v¨n s«ng vµ hå chøa (tÊt®Þnh, tËp trung), ph©n tÝch tÇn suÊt dßng ch¶y lò (ngÉu nhiªn, tËp trung),ph©n tÝch tr¾c diÖn däc mÆt níc (tÊt ®Þnh, ph©n phèi) vµ diÔn to¸n thñy lùc(tÊt ®Þnh, ph©n phèi) ®Ó dù b¸o lò.10.1. ph©n tÝch thñy v¨n vµ thñy lùc ®ång b»ng ngËp lôt Ph©n tÝch thñy v¨n vµ thñy lùc lò ®îc yªu cÇu trong quy ho¹ch, thiÕt kÕ vµ qu¶n lý nhiÒulo¹i thµnh phÇn bao gåm c¸c hÖ thèng thñy v¨n trong ®ång b»ng ngËp lôt hoÆc lu vùc s«ng. C¸cph©n tÝch nµy cÇn thiÕt cho viÖc x¸c ®Þnh c¸c cao tr×nh vµ ®é s©u ngËp lôt kh¶ n¨ng, c¸c diÖn tÝchngËp lôt, kÝch thíc c¸c kªnh m¬ng, c¸c cao tr×nh ®ª, c¸c giíi h¹n cña ®êng, thiÕt kÕ c¸c nótgiao th«ng vµ c¸c cèng níc cïng nhiÒu viÖc kh¸c. C¸c yªu cÇu ®iÓn h×nh bao gåm: 391 1. C¸c nghiªn cøu th«ng tin vÒ ®ång b»ng ngËp lôt. Ph¸t triÓn c¸c th«ng tin vÒ c¸c sù kiÖn lò lôt ®Æc trng nh c¸c sù kiÖn cã tÇn sè xuÊt hiÖn 10 n¨m, 100 n¨m vµ 500 n¨m. 2. §¸nh gi¸ c¸c ph¬ng ¸n sö dông ®Êt trong t¬ng lai. Ph©n tÝch mét lo¹t c¸c sù kiÖn lò lôt (cã c¸c tÇn sè xuÊt hiÖn kh¸c nhau) ®èi víi viÖc sö dông ®Êt hiÖn t¹i vµ trong t¬ng lai ®Ó x¸c ®Þnh nguy c¬ tiÒm Èn rñi ro do lò lôt, thiÖt h¹i do lò lôt vµ ¶nh hëng cña lò lôt ®èi víi m«i trêng. 3. §¸nh gi¸ c¸c biÖn ph¸p lµm gi¶m tæn thÊt do lò lôt. Ph©n tÝch mét lo¹t c¸c sù kiÖn lò lôt (cã c¸c tÇn sè xuÊt hiÖn kh¸c nhau) ®Ó x¸c ®Þnh viÖc lµm gi¶m thiÖt h¹i do lò lôt kÕt hîp víi c¸c dßng ch¶y thiÕt kÕ ®Æc trng. 4. C¸c nghiªn cøu thiÕt kÕ. Ph©n tÝch c¸c sù kiÖn lò lôt ®Æc trng ®Ó x¸c ®Þnh kÝch thíc c¸c ph¬ng tiÖn, ®¶m b¶o sù an toµn cña chóng vµ tr¸nh thÊt b¹i. 5. C¸c nghiªn cøu ho¹t ®éng. §¸nh gi¸ mét hÖ thèng ®Ó x¸c ®Þnh xem c¸c yªu cÇu ®· ®Æt ra víi nã theo c¸c sù kiÖn lò lôt ®Æc trng cã thÓ ®îc tháa m·n hay kh«ng. C¸c ph¬ng ph¸p sö dông trong ph©n tÝch thñy v¨n vµ thñy lùc ®îc x¸c ®Þnh theo môc®Ých, ph¹m vi cña dù ¸n vµ c¸c tµi liÖu s½n cã ®Ó sö dông. h×nh 10.1,1 lµ s¬ ®å ph©n tÝch thñy v¨nvµ thñy lùc ®èi víi c¸c nghiªn cøu ®ång b»ng ngËp lôt. C¸c kiÓu ph©n tÝch thñy v¨n lµ ph©n tÝchma - dßng ch¶y hoÆc ph©n tÝch tÇn suÊt dßng ch¶y lò. NÕu mét sè lîng thÝch hîp c¸c lulîng ®Ønh lò tøc thêi hµng n¨m lÞch sö (chuçi cùc ®¹i hµng n¨m) s½n cã ®Ó sö dông th× ph©ntÝch tÇn suÊt dßng ch¶y lò cã thÓ thùc hiÖn ®Ó x¸c ®Þnh lu lîng ®Ønh lò cho c¸c thêi kú xuÊthiÖn l¹i kh¸c nhau. NÕu kh«ng th× viÖc ph©n tÝch ma - dßng ch¶y ph¶i ®îc thùc hiÖn b»ng c¸chsö dông ma lò lÞch sö hoÆc ma lò thiÕt kÕ ®èi víi thêi kú xuÊt hiÖn l¹i ®Æc trng ®Ó ph¸t triÓnmét biÓu ®å qu¸ tr×nh ma - dßng ch¶y. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c cao tr×nh mÆt níc cã thÓ ®îc thùc hiÖn nhê sö dông ph©n tÝch tr¾c diÖndäc mÆt níc ë tr¹ng th¸i æn ®Þnh nÕu chØ biÕt c¸c lu lîng ®Ønh hoÆc cã thÓ lùa chän c¸c lulîng ®Ønh tõ c¸c biÓu ®å qu¸ tr×nh ma - dßng ch¶y t¹o ra. §Ó ph©n tÝch chi tiÕt vµ toµn diÖnh¬n, ph©n tÝch dßng ch¶y kh«ng æn ®Þnh ph¶i dùa trªn mét m« h×nh diÔn to¸n thñy lùc vµ cã thÓcÇn sö dông biÓu ®å qu¸ tr×nh ma - dßng ch¶y ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c h¬n c¸c cao tr×nh mÆtníc cùc ®¹i. Ph©n tÝch dßng ch¶y kh«ng æn ®Þnh còng cung cÊp th«ng tin chi tiÕt h¬n nh c ...