Kiểm tra thiết bị khử độ lệch được thực hiện ở trên bờ, đặt la bàn trên một bàn xoay. Đầu tiên kiểm tra bộ phận gá các nam châm dọc. Công việc tiến hành như sau: tháo tất các thanh nam khử ra khỏi thân, đặt vòng phương vị về số chỉ 0 vành góc mạn, xoay bàn xoay gán la bàn để thấy số chỉ ở dưới lăng kính là 1800 (S)dùng máy Côlôngga đo thành phần từ trường nằm ngang H, đặt thanh đo Côlôngga về số chỉ 1/3H, sau đó cho hai thanh nam châm vào...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
La bàn từ hàng hải part 5
La bµn tõ hµng h¶i vµ c¸c thiÕt bÞ khö ®é lÖch
Ch−¬ng 3
KiÓm tra thiÕt bÞ khö ®é lÖch ®−îc thùc hiÖn ë trªn bê, ®Æt la bµn trªn mét bµn xoay.
§Çu tiªn kiÓm tra bé phËn g¸ c¸c nam ch©m däc. C«ng viÖc tiÕn hµnh nh− sau: th¸o tÊt c¸c
thanh nam khö ra khái th©n, ®Æt vßng ph−¬ng vÞ vÒ sè chØ 0 vµnh gãc m¹n, xoay bµn xoay g¸n
la bµn ®Ó thÊy sè chØ ë d−íi l¨ng kÝnh lµ 1800 (S)dïng m¸y C«l«ngga ®o thµnh phÇn tõ tr−êng
n»m ngang H, ®Æt thanh ®o C«l«ngga vÒ sè chØ 1/3H, sau ®ã cho hai thanh nam ch©m vµo bé
phËn g¸ di chuyÓn bé phËn g¸ ®Ó cho sè W cña mÆt sè vÒ d−íi l¨ng kÝnh cña vßng ph−¬ng vÞ,
khi nµy lùc cña thanh khö däc ®· triÖt tiªu mÊt 2/3H, cßn 1/3H do C«l«ngga triÖt tiªu. Bá
C«l«ngga ra khái la bµn, bé phËn nh¹y c¶m (mÆt sè) sÏ xoay trë vÒ ®Þnh h−íng theo kinh
tuyÕn , lóc nµy lùc ®Þnh h−íng cña mÆt sè mÆt sè la bµn lµ 1/3H. NÕu bé phËn g¸ nam ch©m ë
vÞ trÝ ®óng, tøc lµ n»m trong mÆt ph¼ng trôc däc tµu, th× c¸c nam ch©m sÏ kh«ng t¸c dông lùc
vµo kim la bµn theo h−íng kh¸c, lóc ®ã kim la bµn chØ ®Þnh h−íng theo lùc 1/3H, ë d−íi l¨ng
kÝnh ta thÊy sè chØ 1800 (S) cña mÆt sè. NÕu sè chØ kh¸c ®i, chøng tá bé phËn g¸ ë vÞ trÝ kh«ng
®óng, cÇn ®iÒu chØnh l¹i. C¸ch ®iÒu chØnh nh− sau: vÆn láng c¸c vÝt ®Þnh vÞ èng ®ång g¾n c¸c
bé phËn g¸, xoay trßn nhÑ èng ®ång, võa xoay võa quan s¸t mÆt sè, tíi khi nµo sè chØ ë d−íi
l¨ng kÝnh lµ 1800, sai sè 002 th× ngõng xoay èng ®ång, vÆn chÆt c¸c vÝt ®Þnh vÞ l¹i. VÞ trÝ chÝnh
x¸c cña trôc ®ång ®−îc chØ ë v¹ch chia phÝa trªn cña trôc.
KiÓm tra bé phËn g¸ c¸c thanh khö ngang. TiÕn hµnh kiÓm tra bé phËn g¸ thanh khö
ngang ta kh«ng ph¶i ®o l¹i lùc H vµ khö bít mét phÇn lùc H, bëi v× ta ®· biÕt c¸c thanh khö
däc ®ang khö 2/3H råi, do ®ã ta chØ viÖc tiÕp tôc tiÕn hµnh c¸c c«ng viÖc kiÓm tra ®−îc tiÕn
hµnh nh− sau :
+ Th¸o bá c¸c thanh nam ch©m däc nh−ng kh«ng thay ®æi vÞ trÝ bé phËn g¸, xoay vßng
ph−u¬ng vÞ vÒ sè chØ 900 vµnh gãc m¹n, xoay bµn xoay g¾n la bµn ®Ó thÊy sè chØ d−íi l¨ng
kÝnh lµ 1800 cña mÆt sè, sau ®ã cho c¸c thanh khö ngang vµo bé phËn g¸ vµ c¸c thanh däc
trong lÇn kiÓm tra thanh däc, xoay cho bé phËn g¸ n»m theo chiÒu ngang cña th©n la bµn. VÆn
láng c¸c ®inh vÝt ®Þnh vÞ trôc g¾n c¸c bé g¸ , khi nµy ®Çu b¾c cña c¸c thanh khö ë vÒ phÝa
®u«i, vÞ trÝ cña thanh ngang lóc nµy n»m t−¬ng tù nh− thanh däc ë lÇn kiÓm tra vÞ trÝ c¸c thanh
däc. Sau khi xoay bé g¸ tõ 2 ®Õn 3 phót ta tiÕn hµnh ®äc sè chØ d−íi l¨ng kÝnh, nÕu thÊy sè chØ
lµ 1800 cña mÆt sè th× vÞ trÝ bé phËn g¸ lµ ®óng nÕu kh¸c ®i th× vÞ trÝ lµ sai vµ ph¶i ®iÒu chØnh
l¹i b»ng c¸ch xoay èng ®ång g¾n bé phËn g¸, khi ®· yªu cÇu vÆn chÆt c¸c ®inh vÝt ®Þnh vÞ l¹i,
ghi vÞ tfrÝ tiªu chuÈn cña trôc ®ång theo sè chØ ë v¹ch phÝa ®Çu trªn cña trôc.
Theo nguyªn t¾c chung nÕu ®· kiÓm tra vÞ trÝ thanh däc thËt chÝnh x¸c th× vÞ trÝ thanh
ngang còng ®óng, nÕu kh«ng ®óng th× chøng tá r»ng cÊu t¹o bé phËn g¸ c¸c thanh däc vµ
ngang kh«ng vu«ng gãc víi nhau. Trong truêng hîp nh− vËy, nÕu ®Ó cho trôc ë vÞ trÝ thanh
däc lµ ®óng th× ë bé phËn g¸ thanh ngang sÏ sai hoÆc ®Ó bé g¸ thanh ngang ®óng th× bé g¸
thanh däc sÏ sai, la bµn cã t×nh tr¹ng nh− vËy kh«ng nªn sö dông nã ë trªn tµu lµm c«ng cô chØ
h−íng, muèn sö dông cÇn ph¶i ®−a ®i söa l¹i .
63
La bµn tõ hµng h¶i vµ c¸c thiÕt bÞ khö ®é lÖch
Ch−¬ng 3
Ngoµi c¸c néi dung cÇn kiÓm tra, hiÖu chØnh nh− ®· tr×nh bµy ë trªn, ng−êi ta cßn ph¶i
kiÓm tra l¹i m«men tõ cña bé phËn nh¹y c¶m, cña c¸c thanh khö xem cã ®¹t kü thuËt kh«ng.
Xong c«ng viÖc nµy ë trªn tµu kh«ng cho phÐp tiÕn hµnh ®−îc, nã chØ ®−îc tiÕn hµnh trong
phßng thÝ nghiÖm cã thiÕt bÞ ®o .
3.4 ®Æt la bµn tõ trªn tµu
Lùa chän vµ ®Æt chÝnh x¸c vÞ trÝ la bµn trªn tµu phô thuéc vµo rÊt nhiÒu ®iÒu kiÖn: Tõ
tr−êng tµu, sù lµm viÖc cña c¸c thiÕt bÞ, kh¶ n¨ng thuËn tiÖn trong qu¸ tr×nh sö dông.
VÞ trÝ ®Æt la bµn cÇn ®−îc lùa chän ngay trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ tµu, khi lùa chän cÇn
tho¶ m·n c¸c yªu cÇu sau:
1. La bµn, ®Æc biÖt la bµn chuÈn, cÇn ph¶i ®Æt trong mÆt ph¼ng trôc däc tµu, nÕu kh«ng cã ®iÒu
kiÖn th× cè g¾ng ®Æt ë gÇn mÆt ph¼ng trôc däc tµu .
2. kho¶ng c¸ch tèi thiÓu tõ la bµn tíi c¸c thiÕt bÞ cã tõ tÝnh, tíi vËt liÖu s¾t tõ cÊu t¹o tµu nªn
nh− sau:
Tíi mÆt boong, xµ 1.5 ®Õn 2 mÐt.
N¾p hÇm, c¸nh cöa thÐp 2 ®Õn 3 mÐt.
Qu¹t m¸y 4 ®Õn 6 mÐt.
Xuång cøu sinh 12 ®Õn 15 mÐt.
M¸y ph¸t ®iÖn c«ng suÊt nhá 6 ®Õn 7 mÐt.
M¸y ph¸t ®iÖn c«ng suÊt lín 10 ®Õn 12 mÐt.
La bµn tõ kh¸c 3 mÐt.
MÆt ph¶n ¶nh la bµn con quay 0.8 mÐt.
M¸y l¸i ®iÖn tù ®éng 0.8 mÐt.
MÆt ph¶n ¶nh m¸y ®o s©u 2.1mÐt.
§Ìn pha nhá 4 mÐt.
§Ìn pha lín 6 ®Õn 7 mÐt.
M¸y ph¸t v« tuyÕn ®Þªn 3.5 ®Õn 4 mÐt.
3. §Ó cã thÓ lÊy ®−îc ph−¬ng vÞ tíi môc tiªu trªn bê, ph−¬ng vÞ c¸c thiªn thÓ la bµn ë trªn tµu
ph¶i ®Æt ë n¬i cã thÓ quan s¸t ®−îc toµn bé ch©n trêi.
Tr−íc hÕt ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu ®¹t la bµn ë trong mÆt ph¼ng trôc däc tµu, sau n÷a lµ
tho¶ m·n yªu cÇu vÒ ®iÒu kiÖn tõ tÝnh cho la bµn lµm viÖc tèt nhÊt. Trong tr−êng hîp nh− vËy
cã thÓ coi hÖ sè ®é lÖch cè ®Þnh A’ vµ hÖ sè ®é lÖch phÇn t− E’ ë la bµn gÇn b»ng kh«ng.
MÆt kh¸c ®Æt la bµn ph¶i tho¶ m·n gi¶m tíi møc tèi thiÓu sù ¶nh h−ëng cña tõ tr−êng
bªn ngoµi tíi mÆt sè. C¸c la bµn ®Æt xa c¸c nguån ph¸t sinh tõ th× hÖ sè lùc ®Þnh h−íng λ gÇn
b»ng mét vµ ®é lÖch d− cña nã nhá.
64
La bµn tõ hµng h¶i vµ c¸c thiÕt bÞ khö ®é lÖch
Ch−¬ng 3
Trªn nh÷ng con tµu do nhiÒu nguyªn nh©n kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc yªu cÇu nh− trªn,
®Æc biÖt lµ mÆt giíi h¹n vÒ mÆt kÝch th−íc tµu th× ®Ó ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn lµm viÖc b×nh th−êng
cho la bµn, c¸c cÊu tróc tµu, c¸c trang bÞ kh¸c ë tr ...