Lai một cặp tính trạng

Định luật đồng tính: Khi lai hai cơ thể bố mẹ thuần chủng khác nhau về một cặp tính trạng tương phản thì các cơ thể lai ở thế hệ thứ nhất (F1) đều đồng tính về tính trạng của bố hoặc mẹ (nghĩa là đồng loạt mang tính trạng giống bố hay giống mẹ
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Lai một cặp tính trạng LAI MéT CÆP TÝNH TR¹NGI/ Tãm t¾t kiÕn thøc c¬ b¶n1. C¸c kÝ hiÖu thêng dïng: − P: thÕ hÖ bè, mÑ − F: thÕ hÖ con lai − FB: thÕ hÖ con lai ph©n tÝch − G: giao tö − DÊu x: phÐp lai2. Néi dung ®Þnh luËt ®ång tÝnh vµ ph©n tÝnh cña Men®en: a/ §Þnh luËt ®ång tÝnh: Khi lai hai c¬ thÓ bè mÑ thuÇnchñng kh¸c nhau vÒ mét cÆp tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n th× c¸c c¬ thÓlai ë thÕ hÖ thø nhÊt (F1) ®Òu ®ång tÝnh vÒ tÝnh tr¹ng cña bèhoÆc mÑ (nghÜa lµ ®ång lo¹t mang tÝnh tr¹ng gièng bè hay gièngmÑ) b/ §Þnh luËt ph©n tÝnh (®Þnh luËt ph©n ly): Khi lai haic¬ thÓ bè mÑ thuÇn chñng kh¸c nhau vÒ mét cÆp tÝnh tr¹ng t¬ngph¶n th× c¸c c¬ thÓ lai ë thÕ hÖ thø hai (F 2) cã sù ph©n li kiÓuh×nh víi tØ lÖ xÊp xØ 3 tréi: 1 lÆn.3. §iÒu kiÖn nghiÖm ®óng cña ®Þnh luËt ®ång tÝnh vµ ®ÞnhluËt ph©n tÝnh: a/ §iÒu kiÖn nghiÖm ®óng cña ®Þnh luËt ®ång tÝnh: − ThÕ hÖ xuÊt ph¸t (P) ph¶i thuÇn chñng vÒ cÆp tÝnh tr¹ng ®em lai − Mçi gen quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng − TÝnh tréi ph¶i lµ tréi hoµn toµn b/ §iÒu kiÖn nghiÖm ®óng cña ®Þnh luËt ph©n tÝnh: − ThÕ hÖ xuÊt ph¸t (P) ph¶i thuÇn chñng vÒ cÆp tÝnh tr¹ng ®em lai − Mçi gen quy ®Þnh mét tÝnh tr¹ng − TÝnh tréi ph¶i lµ tréi hoµn toµn − Sè lîng c¸ thÓ thu ®îc ë F2 ph¶i ®ñ lín th× tØ lÖ ph©n tÝnh míi gÇn ®óng víi 3 tréi: 1 lÆn4. PhÐp lai ph©n tÝch: − Ph¬ng ph¸p lai ph©n tÝch nh»m ®Ó kiÓm tra kiÓu gencñamét c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi lµ thuÇn chñng hay kh«ng thuÇnchñng. − Cho c¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn kiÓm tra lai víi c¬ thÓmang tÝnh tr¹ng lÆn. C¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng lÆn lu«n cã kiÓugen thuÇn chñng, chØ t¹o mét lo¹i giao tö mang gen lÆn. Sau ®ãdùa vµo kiÓu h×nh cña con lai ®Ó kÕt luËn. + NÕu kiÓu h×nh cña con lai ®ång lo¹t gièng nhau, nghÜac¬ thÓ mang tÝnh tr¹ng tréi chØ t¹o mét lo¹i giao tö duy nhÊt, tøccã kiÓu gen thuÇn chñng (®ång hîp tö) + NÕu kiÓu h×nh cña con lai ph©n li, cã nghÜa c¬ thÓmang tÝnh tr¹ng tréi ®· t¹o ra nhiÒu lo¹i giao tö, tøc cã kiÓu genkh«ng thuÇn chñng (di hîp tö)* ThÝ dô:P: AA (thuÇn chñng) x aaGP A , aFB KiÓu gen Aa KiÓu h×nh ®ång tÝnhP: Aa (kh«ng thuÇn chñng) x aaGP A: a , aFB KiÓu gen: 1Aa: 1aa KiÓu h×nh ph©n tÝnh5. HiÖn tîng di truyÒn trung gian (tÝnh tréi kh«ng hoµn toµn) − Lµ hiÖn tîng di truyÒn mµ gen tréi lÊn ¸t kh«ng hoµn toµngen lÆn, dÉn ®Õn thÓ dÞ hîp béc lé kiÓu h×nh trung gian gi÷a bèvµ mÑ. − ThÝ dô: Cho lai c©y hoa D¹ Lan thuÇn chñng cã hoa ®á víic©y hoa thuÇn chñng cã hoa tr¾ng thu ®îc F1 ®ång lo¹t hoa mµuhång. NÕu tiÕp tôc co F1 lai víi nhau thu ®îc F2 cã tØ lÖ kiÓu h×nhxÊp xØ 1 hoa ®á: 2 hoa hång: 1 hoa tr¾ng.6. C¸c s¬ ®å cã thÓ gÆp khi lai mét cÆp tÝnh tr¹ng:P: AA x P: AA xAA AaGP: A , GP: A ,A A: aF1: AA F1: AA: Aa §ång tÝnh tréi §ång tÝnh tréi (1 tréi: 1 trung gian)P: AA x P: Aa xaa AaGP: A , GP: A: a , A:a aF1: Aa F1: 1 AA: 2 Aa: 1aa §ång tÝnh tréi 3 tréi: 1 lÆn (§ång tÝnh trung gian) (1 tréi: 2 trung gian: 1 lÆn)P: Aa x P: aa xaa aaGP: A: a , a GP: a ,F1: 1 Aa: 1 aa a 1 tréi: 1 lÆn F1: aa (1 trung gian: 1 lÆn) §ång tÝnh lÆnGhi chó: C¸c tØ lÖ kiÓu h×nh trong dÊu ngoÆc dïng trong b¶ngnªu trªn nghiÖm ®óng khi tÝnh tréi kh«ng hoµn toµn.II. Ph¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp:1. D¹ng 1: Bµi to¸n thuËn: Lµ d¹ng bµi to¸n ®· biÕt tÝnh tréi, tÝnhlÆn, kiÓu h×nh cña P. tõ ®ã x¸c ®Þnh kiÓu gen, kiÓu h×nh cña Pvµ lËp so ®å lai. a/ C¸ch gi¶i: cã 3 bíc:Bíc 1: Dùa vµo ®Ò bµi, quy íc gen tréi, gen lÆn (cã thÓ kh«ng cãbíc nµy nÕu nh ®Ò bµi ®· quy íc s½n.Bíc 2: Tõ kiÓu h×nh cña bè, mÑ biÖn luËn ®Ó x¸c ®Þnh kiÓu gencña bè, mÑBíc 3: LËp s¬ ®å lai, x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kiÓu gen, kiÓu h×nh ë conlai. b/ ThÝ dô: ë chuét tÝnh tr¹ng l«ng ®en lµ tréi hoµn toµn sovíi l«ng tr¾ng. Khi cho chuét ®ùc l«ng ®en giao phèi víi chuét c¸il«ng tr¾ng th× kÕt qu¶ sÏ nh thÕ nµo? Gi ...