Làm gì khi khàn giọng?

Khàn giọng (khan tiếng) có thể là một tình huống cấp tính của tắc nghẽn thanh quản, gây nguy hiểm tức thời đòi hỏi phải giải quyết cấp cứu như sốc phản vệ, bỏng đường hô hấp, dị vật, bệnh bạch hầu thanh quản... nhưng phần lớn đa số lành tính có thể can thiệp sớm mang lại hiệu quả cao.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Làm gì khi khàn giọng? Làm gì khi khàn giọng?Khàn giọng (khan tiếng) có thể là một tình huống cấp tính của tắc nghẽn thanh quản, gâynguy hiểm tức thời đòi hỏi phải giải quyết cấp cứu như sốc phản vệ, bỏng đường hô hấp,dị vật, bệnh bạch hầu thanh quản... nhưng phần lớn đa số lành tính có thể can thiệp sớmmang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng là dấu hiệu đe dọa tiềm ẩn củachứng bệnh ung thư. Vậy bạn sẽ làm gì khi mình khàn giọng? Ảnh minh họaNguyên nhân gây khàn giọngNguyên nhân tiên phát:- Viêm thanh quản cấp tính: viêm thanh quản do virút, viêm thanh quản do vi khuẩn,viêm nắp thanh quản cấp tính, viêm phế quản do vi khuẩn.- Viêm thanh quản mãn tính: khói thuốc lá tiếp xúc: kích thích và gây viêm thanh quảnphù nề dây thanh âm.Hét to, nói to… nhiều (nguyên nhân phổ biến nhất); trào ngược dạ dày (trào ngược viêmthanh quản); polyp thanh quản, Khối u thanh quản; dị vật; nang dây thanh.- U hạt chấn thương (Traumatic Granuloma) do từ đặt nội khí quản.Nguyên nhân thứ phát:do suy giáp, nhược cơ, liệt hành tủy, các bệnh hệ thống khác: viêmkhớp dạng thấp, gout, lupus đỏ hệ thống, chấn thương (ví dụ như đặt nội khí quản).Nguyên nhân gây tổn thương thần kinh thanh quản: phẫu thuật (tuyến giáp, cổ, ngực); cácbệnh ác tính: ung thư tuyến giáp, ung thư thực quản, ung thư phổi; bệnh lý thần kinh:bệnh thần kinh đái tháo đường, bệnh lý thần kinh do virút.Nguyên nhân gây khàn giọng chức năng (không có nguyên nhân gây tổn thương thựcthể):chứng khó phát âm do co thắt, chứng tắt tiếng (hoàn toàn không có tiếng nói)…Những yếu tố thuận lợi:Khô niêm mạc thanh quản, ví dụ: độ ẩm thấp, tắc nghẽn mũi, hút thuốc lá, ô nhiễm khôngkhí hoặc phản ứng phụ của thuốc(như thuốc kháng histamine, hít steroids, và những chấtchống tiết cholin (anticholinergics); nhiễm trùng đường hô hấp trên; mất tính đàn hồi củadây thanh âm do tuổi tác (lão hóa của giọng nói).Điều trị khàn giọng như thế nào?Việc điều trị sẽ dựa vào những nguyên nhân gây bệnh. Điều trị thường bao gồm nghỉngơi(hạn chế nói), luyện âm, dùng thuốc men và/ hoặc phẫu thuật. Các biện pháp khôngcần phẫu thuật là chữa trị chọn lựa đầu tiên đối với hầu hết các tổn thương lành tính củathanh quản. Bạn nên lưu ý: bất kỳ bệnh nhân bị khàn giọng kéo dài trên 3 tuần không rõnguyên nhân cần khám và xét nghiệm để loại trừ bệnh ác tính.Chữa trị không phẫu thuậtGiữ gìn giọng nói:hạn chế nói được sử dụng cho viêm thanh quản cấp tính, nói chung làcác trình trạng khác gây sưng, phù nề cấp tính thanh quản. Trong giai đoạn nghỉ ngơi,bạn nên hạn chế các hành vi lạm dụng giọng nói, hát để ngăn chặn thiệt hại thêm dâythanh âm, thời gian khoảng từ một tuần đến vài tuần tùy thuộc vào từng bệnh lý và cânbằng vấn đề khác, như bạn cần phải sử dụng tiếng nói tại nơi làm việc.Điều trị bằng thuốc men: gồm thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm corticoid, thuốc tiêunhầy, thuốc chống trào ngược, và các thuốc chống viêm non- steroid. Cụ thể:Điều trị trào ngược dạ dày - thực quản (nếu nghi ngờ):lưu ý về chế độ ăn uống. Cácthuốc điều trị bệnh dạ dày như thuốcức chế bơm proton, thuốc kháng tiết acid, thuốc bảovệ niêm mạc dạ dày…Điều trị các bệnh như trên đã đề cập như: nghiện rượu, dị ứng viêm phế quản, viêm thanhquản…Luyện âm: bác sĩ sẽ hướng dẫn các kỹ thuật để giảm thiểu các hành vi có hại và nhữngcách thức để đạt được hiệu quả phát âm tốt. Bao gồm: kỹ thuật vệ sinh thanh âm, thư giãnvà hít thở, các bài tập luyện âm (gồm các bài tập để tăng cường các dây thanh âm, giúpthư giãn và tập thở và các bài tập nhằm cải thiện). Luyện âm có thể hỗ trợđiều trị có hiệuquả cho cả hai tình huống do tổn thương thực thể (như nốt sần và polyp) và do nguyênnhân không có tổn thương thực thể (như khàn tiếng do căngcơ). Nên khám bác sĩ nếu:Chuyển đếnbác sĩ chuyên khoa tai mũi họng:nếu như việc điều -Khó thở hoặc khó nuốt.trị xem ra không thay đổi và không có cải thiện, để kiểm tra tỉ - Khàn giọng kèm theomỉ giọng nói và làm các đánh giá sâu hơn nh ờ những phương chảy nước dãi, nướctiện chẩn đoán như nội soi... mũi, đặc biệt là ở trẻChữa trị bằng phẫu thuật việc điều trị bằng phương pháp nhỏ.này:tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ mà hướng xử lý Trẻ em dưới 3 thángkhác nhau, như: từ tiêm chích thuốc, điều trị bằng laser, mổ nội tuổi bị khan giọng.soi hoặc mổ hở với phạm vi khác nhau. - Khàn giọng kéo dàiVới chứng khó phát âm do co thắt (spasmodic dysphonia):điều hơn 1 tuần đối với trẻtrị bằng chích botulinum toxin hoặc vào các cơ nhẫn - phễu em, hoặc 3 tuần đối vớisau, hoặc vào các cơ nhẫn - giáp. người lớn.Thường hay gặp là phẫu thuật những tổn thương như nang dâythanh (thường được chỉ định cắt càng sớm càng tốt), các nốt sần và các polyp nếu có,hiệu quả nhất hiện nay là qua ốngnội soi mềm. Ngoài ra, với trường hợp ung thư thanhquản thì tùy thuộc mức độ mà bác sĩ có thể áp dụng phẫu thuật bảo tồn hay cắt một phầnthanh quản, hay cắt bỏ thanh quản toàn phần, sau phẫu thuật này người bệnh phải thở qualỗ mở của khí quản trực tiếp khâu nối ra vùng da ở cổ, đi kèm tia xạ và vô hóa chất.- Bác sĩ có thể áp dụng phương pháp phẫu thuậtkhác nhau để điều trị liệt dây thanh âm(vocal cord paralysis.)…Tự chăm sóc tại nhàKhàn giọng có thể diễn ra trong khoảng thời gianngắn (cấp tính) hoặc ...